روستای قهی اصفهان

روستای قهی از توابع بخش جلگه اصفهان، در ٣٧ کیلومتری شهرستان ورزنه و ۸۰ کیلومتری شرق اصفهان در حاشیه كویر قرار گرفته است. این روستا یکی از تاریخی‌ترین روستاهای استان اصفهان است. برای علت نامگذاری روستا دو روایت وجود دارد. اول اینکه «قه» تازی‌شده «که» و به معنای قنات و جوی آب است و «ی» علامت نسبت است که روستا را به قنات یا قنات را به روستا منسوب می‌کند و به روایت دیگر، قهی معرب کهی و به معنای جای پست در مقابل واژه کوهپایه است.

در این روستا حدود ۴۷ اثر ثبت شده ملی مربوط به دوره صفویه و قاجار و خانه‌های قدیمی زیادی مربوط به ۵۰۰ سال پیش وجود دارد. همچنین ویرانه های دو آتشگاه در روستا وجود دارد که نشان می دهد زمانی زرتشتیان در این روستا می زیسته اند و قدمت این روستا را به دوران پیش از اسلام می رساند.

قرار گرفتن روستا در حاشیه کویر موجب شده تا آب و هوای خشک بر منطقه حاکم شود. این آب و هوا و کمبود ریزش جوی موجب بروز قنات ها و آب انبارها در روستا می شد. در این روستا  دو آب ‌انبار به نام‌های «حاج‌مختار» و «خان‌نایب» وجود دارد. آب‌ این آب انبارها از جوی‌هایی تأمین می‌شد که از جبل کوهپایه می‌آمد. گفته شده است که این روستا در دوره ای تا سه هزار نفر جمعیت داشته و روزی مرکز شترداری ایران بوده‌ اما این حرفه کم‌کم  به فراموشی سپرده شده و جمعیت روستا نیز که شترداری حرفه اصلی‌شان بود به مرور از روستا کوچ کردند .کشاورزی هم در روستا رواج داشته اما امروزه به دلیل خشک شدن قنات ها و کاهش ریزش های جوی رونق چندانی ندارد.

روستای قهی از زمان های گذشته دارای بافت متمرکزی بوده است. خانه‌های موجود روستا به دو دسته ی خانه‌های اربابی و خانه‌های مردم عادی تقسیم می شد. خانه‌های اربابی بسیار بزرگ و زیبا ساخته شده است. همه خانه‌ های روستا از خشت و گل ساخته‌شده‌اند. نمای بیرونی خانه‌ها با روزنه‌های زیبای مشبک آجری یا خشتی تزیین شده است. در میان بناهای روستا، شترخانه‌ ها و کاروانسراهای زیادی مربوط به گذشته وجود دارد.

جاذبه های روستای قهی:

• قدیمی ترین بنای قهی مسجد جامع آن است که مربوط به دوران پیش از اسلام است که به عقیده باستان‌شناسان این مسجد پیش از اسلام آتشکده زرتشتیان بوده‌است.
• حمام حاج‌آخوند که در سال ۱۳۱۲ هجری قمری در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار بنا شد. دارای فضای گرم‌خانه و سربینه است. چون خانه‌ های روستایی حمام نداشتند، اهالی از حمام‌ های عمومی استفاده می‌کردند.
• مسجد حاجی آقاجان از مسجدهای قدیمی روستا در محله برزه واقع است که یک اتاق بیست‌ متری و سقف گنبدی با ارتفاع کوتاه دارد. زیلویی داخل مسجد که روی آن نوشته شده است «در سال ۱۳۱۷ هجری قمری وقف مسجد شده است.» نشان از قدمت این مسجد دارد.
• شترخانه ها و کاروانسراها
• آب انبار قدیمی روستا