گروه مشاوران برندینگ فراسو
روستاها
تازه‌ها

مراسم پر خوانی، آیین کهن ترکمن ها

مراسم پر خوانی ترکمن ها

مراسم پرخوانی از آیین های کهن مردم ترکمن استان گلستان است. اصل لغت پرخوان، از دو کلمه پری و آواز، ترکیب یافته و از اصطلاحات خاص ازبک های خوارزم است. پرخوان ها، با ساز و آوازی که در وصف پری ها می خوانند، امراض را از بدن بیماران دور می سازند. مراسم پرخوانی، معمولا در شب برگزار می شود، زیرا از نظر پرخوان، مناسب ترین زمان برای جذب ارواح و دفع شیاطین است. پرخوان، پس از به جا آوردن نماز جماعت عشاء، به منزل می رود. او پس از صرف چای، شروع به نواختن دو تار می کند و یا با روشن کردن ضبط صوت، موسیقی تُرکمنی پخش می کند. پرخوان، با ایجاد فضای شاد، نیروهای امدادی را نزد خویش فرا می خواند. از سوی دیگر، به وسیله ساز و آواز، فضایی را فراهم می سازد تا از این طریق، بر روحیه بیمارش تسلط یابد. در این مرحله، حاضرین باید سکوت را رعایت نمایند.

پرخوان، با غلتیدن، پریدن و خیره شدن به اطرافش، مرتب به خود می پیچد و زمانی که احساس می کند نیروهای امداد رسان او در آن محل تجمع نموده اند، از طنابِ آویختهِ شده در وسط اتاق، آویزان می شود و از نیروهایش مدد می طلبد و پس از چرخش مختصری، خود را رها می کند. حاضرین به وی کمک می کنند تا از زمین برخیزد. پارچه ای به دیواره ضلع غربی اتاق، به شکل توبره آویزان است. در درون آن پارچه، پیراهن های زنانه و مردانه و روسری های زیادی وجود دارد که متعلق به افرادی است که توفیق حضور در مراسم را نیافته اند و با ارسال لباس هایشان و قرار دادن آن در توبره مخصوص پرخوان، شیاطین و ارواح خبیث را از وجود خویش می زدایند. در باور پرخوان، در این توبره، نیروهای امداد رسان او و اجنه، تجمع می کنند و راز مداوای بیماران، در آن توبره، نهفته است. پرخوان در این مراسم، بارها به سمت توبره رفته و به آن گوش فرا داده و دوباره نزد بیمارش می آید و با این عمل، از نیروهای پنهانی داخل توبره دستور می گیرد. در مراسم پرخوانی، بیمارانی که دچار بحران شدید روحی هستند، بیش تر از سایرین، مورد توجه قرار می گیرند.

در مرحله بعد، پرخوان، شمشیری را به دست گرفته و به سوی بیمار حمله ور می شود. او شمشیر را در گوشه ابروی بیمار قرار داده و به آرامی به طرفین می چرخاند، سپس شمشیر را در پشت گردن تک تک حاضرین قرار می دهد. او به کمک دستیارش، با دو قطعه چوب، ضربه ای به این شمشیر وارد می کند و بر این باور است که ارواح خبیث، در این مرحله دفع می شوند. از ابزار دیگر پرخوان، کفگیر است. در گذشته، او کفگیر را در اجاق آتش می گداخت، اما امروزه آن را بر روی بخاری نفتی خاموش قرار می دهد. پرخوان، بنا به موقعیت و به تشخیص خود، گاهی کفگیر سرد را به کف پای بیماران می زند. با پایان یافتن این مرحله، او به هر یک از حاضرین دست می دهد و آن ها نیز مبالغ و هدایایی برحسب توان، در جیب پرخوان قرار می دهند که اصطلاحا به آن، “آقلیق” می گویند.

آیین های مراسم پرخوانی ترکمن ها

سپس او در وسط اتاق، دو زانو نشسته و به درگاره خداوند متعال، دعا می خواند و پس از آن، اتاق را تَرک می کند. آخرین مرحله درمان، دعا نویسی است. او کاغذی را بصورت چهار گوش پاره کرده و بر روی آن، خطوطی را ترسیم می کند؛ کلمه یا حرفی در نوشتار وی مشاهده نمی شود. برخی از برگه ها را با آب دهان خیس کرده و روی هم می چسباند و آن ها را به صورت سه گوش در آورده و به بیمار یا همراه او می دهد. پرخوان، دستور مصرف را بر حسب نوع بیماری، مشخص می کند. بیمار، باید دعای تجویز شده را داخل یک پیاله آب، حل کرده و آن را میل نماید و یا شب به هنگام خواب، زیر بالش خود قرار دهد. گاهی نیز پرخوان، دستور می دهد دعا را بسوزانند. معمولا مرحله دعا نویسی، تا نیمه های شب طول می کشد. پرخوان، به هنگام نوشتن دعا، ناگهان به اطراف نگریسته و با خود سخن می گوید؛ در این لحظات، او با اجنه و ارواح خبیث، ارتباط برقرار می سازد. پرخوانی، از آیین های درمان گری بومی مردم تُرکمن است و این آیین، ریشه در ادیان کهن و باورهای فرهنگی آن ها دارد.

۰%

امتیاز کاربر: ۱.۶۵ ( ۱ نتایج)
منبع
گشتول
نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا