اجزای مختلف لباس محلی مازندرانی

لباس محلی مازندران به طور کامل پوشیده است و در رنگ های شاد و طبیعی و جذاب دیده می شود، اگر چه با گذشت زمان استفاده از لباس های محلی کمتر شده است اما باز هم در بعضی از نقاط مازندران می توان این نوع لباس را مشاهده کرد. پوشاک سنتی مازندران مانند چادر، چاقچور، نیم ساق، روبند، نقاب، چارقد، شلیته و تنبان تقریبا از بین رفته و لباس های محلی مردانه نیز با توجه به نوع کار، کشاورزی یا دامداری، فصول سال و … تنوع زیادی داشته است و رنگ بندی و طراحی آن نیز مختص مردان است.

لباس محلی بانوان مازندران

شلیته یا چرخی شلوار، تمبون قمبلی: جنس این دامن پرچین و کوتاه معمولا ابریشم یا کتان های ظریف است که دورتا دور لبه پایینی آن را با نوارهای سیاه تزیین می کردند که به این نوار سیاهک می گویند. امروزه از شلیته در جشن ها و رقص های محلی استفاده می شود.

تمبان تنگه تمبان یا پشمبال: نوعی شلوار با الگوی ساده به رنگ تیره است. در چین کمر تمبان به جای کش، نوار بلند کتانی یا کج استفاده می‌شود.

نیم ساق: این پوشش هم نوعی شلوار است که به رنگ های سبز، سفید یا قرمز به جنس ابریشم یا مخمل است که توسط دختران و زنان جوان استفاده می شود و در زیر پیراهن پوشیده می شود.

جومه: پیراهن و دامن یک سره از شانه تا زیر زانو است جنس این پیراهن معمولا کتان یا چیت است.

نیم تنه: نیم تنه یا جلیقه شبیه همان جلیقه های مردانه است که یقه ی آن هفت یا گرد و جلو باز است و چند دکمه می خورد. در محل هزار جریب به این جلیقه سیمپوش می‌گویند.

کلیجه: نوعی کت بلند است که در زمستان استفاده می شود از جنس مخمل رنگی که یراق دوزی شده است و با سکه های عراقی و رضا شاهی تزیین می شود. این کت آستین ساده بلند دارد.

چادر شو: به چادر شب مربعی که به صورت سه گوش دور کمر بسته می شود و در عروسی سرو صورت عروس را با آن می پوشانند.

 سرپوش محلی زنان در مازندران

چارقد: جنس چارقد وال، ململ، چیت یا ابریشم است و نوعی روسری چهارگوش و گلدار است که رنگی روشن دارد. از چارقد با رنگ های روشن و تزیینات نقره ای به اسم سرچنگک در محل شقیقه ها در جشن ها و مراسم ها استفاده می شود.

گیس بند یا موباف: از گیس بند برای بستن گیسوان بافته شده استفاده می‌شود.

مندل: سربندی است از جنس کتان که آن را سه گوشه و روی چارقد استفاده می‌کنند. از مندل برای کارهای روزانه و زمان کشاورزی بیشتر استفاده می شود.

سراقوچ: برای پوشاندن موهای بافته شده از نوعی کلاه زنانه نخی استفاده می شود که لبه آن چین کش است.

پاپوش محلی زنان در مازندران نیز شامل جوراب، کوش، گالش، چاروق و چاتوئه می باشد.

لباس محلی مردان در مازندران

جومه یا جامه: نوعی پیراهن مناسب با فصل است که از کرباس چیت یا چلوار تهیه می شود. جنس بهتر آن از ابریشم تهیه می شود.

شلوار یا تمان یا پشمبال: جنس این شلوار که به رنگ سیاه یا آبی است از کرباس است و جنس نوع زمستانه آن چوقا می باشد. الگوی این شلوار بلند و ساده تا مچ پا است و به جای کش در کمر آن بند کمر به کار برده می شود.

نیم تنه: تن پوشی دکمه دار و معمولا یقه هفت از جنس پشم و به رنگ مشکی یا کبود است نیم تنه را مردان هنگام سرما بر روی جامه‌های خود می‌پوشیدند.

چوخت، قبا یا کولک: کت پشمی ساده تیره رنگ با یقه برگردان و جلو دکمه دار، که مردان در زمستان روی جامه می‌پوشند.

علیجه یا سرداری: نوعی لباس برای خانواده های اعیان یا دامادهاست که بلند تر از کت معمولی و تا نزدیک زانو است.

لباده: تن پوش بلندی است که معمولا از جنس کرباس یا فاستونی تهیه می‌شود روی کمر لباده شالی به نام کمر شال از جنس پشم یا ابریشم می‌بستند.

شولا: لباس پشمی بلندی برای چوپان‌ها در شب‌ها به شمار می‌رود. چوخا به عنوان استر درونی شولا به کار می‌رفت.

کردک: مانند شولا مورد استفاده چوپان‌ها است.

بوشلوق: تن پوشی با آستین بلند نمدی است که مورد استفاده چوپان‌ها قرار می‌گیرد.

پستک: تن پوش نمدی و کوتاه‌تر از شولا و بوشلوق، شبیه جلیقه ساده و گشاد اما نمدی است.

دستکش: بیشتر درنقاط کوهستانی مورد استفاده است جنس آن یا از پشم بره تازه متولد شده و یا از الیاف پست‌تر بود.

سرپوش محلی مردان در مازندران

کلاه نمدی: جنس این کلاه از پشم حلاجی شده است این کلاه پوشش مناسبی برای فصل زمستان است.

کلاه گوشی: کلاهی است که قسمت پشت و دو گوش جلوی آن لب برگشته و همین امر علت نامگذاری آن است.

پوستین کلاه: بیشتر مورد استفاده رمه گردانان است بهترین نوع آنار پوست بره تازه تهیه می‌شود و به آن کلاه پوستی نیز می‌گویند.

شب کلاه: ساده و کاسه ای شکل است و معمولا در خانه و هنگام خواب استفاده می‌شود.

کلاه سنگسری: کلاه پشمی کاسه ای شکل است که درون آن عرقچین و سطح آن دارای روزنه است.

مندل: دستاری نخی به شکل عمامه که دنباله آن پشت گردن آویزان می‌شود. به شال آن میربند و هنگامی که بر سر می‌گذاشتند مندل می‌گفتند. این کلاه درمناطق جلگه ای استفاده می‌شد.

جرب، کوش، شیخی کوش، چموشک و چاروق نیز پاپوش های  محلی مردان در مازندران هستند.