علل سیاه شدن مغز گردو و روش‌های کنترل آن

در سیاه شدن مغز گردو عواملی مانند بیماری بلاید گردو ، رقم گردو ، عوامل محیطی مانند (دما ، رطوبت ، آبیاری ، شدت نور) و تغذیه ، زمان برداشت ، نحوه خشک کردن که همه این موارد میتوانئ موثر باشد.

گردو با نام علمیJuglans  از خانواده ی Juglandaceae است. نام علمی این جنس از کلمه لاتین Jovis-Glans به معنی فندق ژوپیتر گرفته شده است.
انواع این درخت در چین ،ژاپن،فرانسه و آمریکا کشت می شود مهمترین گردوهای موجود دردنیا معروف به گردو ی ایرانی است . زیرا ابتدا از ایران به خاور میانه و از آنجا به یونان و روم و سپس به انگلستان و بعد به امریکا برده شده است. گردو ی ایرانی تنها گونه ای از این خانواده است که مغز آن از نظر خوراکی مصرف اقتصادی دارد .
گردوی معمولی درختی است یک پایه که بلندی آن از ۱۰ تا ۲۵ متر متغییر است،گردو دارای برگهای مرکب شانه ای است و درختی یک پایه است که گلهای نر و ماده روی یک درخت به صورت جدا گانه ظاهر می شوند.
گامت های ماده گردو دگر گشن است گرده افشانی آن به وسیله باد انجام می شود و حشرات در آن نقشی ندارند.

عوامل سوختگی یا سیاه شدن مغز گردو به شرح زیر است:

1. بیماری بلایت گردو
2. کرم مغز خوار گردو
3. عوامل ژنتیکی و نوع رقم انتخابی
4. عوامل محیطی (تاثیر دما، آب و هوا، رطوبت و نور)
5. تغذیه و کود‌دهی
6. زمان برداشت و روش برداشت
7. نحوه خشک کردن
8. آبیاری

عمده‌ترین روش های کنترل بیماری، شامل روش‌های:

• زراعیف استفاده از ارقام مقاوم
• کنترل شیمیایی
• مدیریت تلفیقی

بیماری بلایت گردو

عامل بیماری بلایت گردو باکتری از علل سیاه شدن مغز گردو ، زانتوموناس می‌باشد. علائم بیماری روی برگ، شاخه و جوانه‌ها ظاهر می گردند. بیماری با ظهور لکه‌های کوچک روی برگ آشکار می‌شود که این لکه ها بتدریج توسعه می‌یابند و پس از منتهی شدن به رگبرگ ها زاویه‌دار و رنگ آنها سیاه می گردد.

موقعی که میوه به اندازه نخود است علائم آلودگی روی آن به صورت لکه سیاهی در گلگاه دیده می شود که بتدریج توسعه می‌یابد و فرورفتگی پیدا کرده، شکاف بر می دارد. درصورت مساعد بودن شرایط جوی، لکه روی میوه توسعه یافته تمام پوست میوه را فرا می گیرد و سپس به مغز گردو نفوذ می کند.

روش مبارزه:

• کنترل زراعی
• استفاده از نهال‌های سالم برای کاشت
• رعایت فاصله کاشت در نهالستان
• استفاده از ارقام دیر گل مانند فرانکفورت و هارتلی برای فرار از بیماری
• هرس شاخه آلودهه به منظور حذف آلودگی و نیز افزایش جریان هوا در شاخه ها
• مدیریت آبدهی نهالستان‌ها و باغات، اجتناب از آبیاری بارانی و بخصوص در ز مان گلدهی(اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت)
• توجه کافی به تغذیه گردو
• کنترل شیمیایی

کرم مغز خوار گردو

کرم گردو پروانه‌ای است که لارو آن به اغلب میوه های دانه دار بطور اعم و مخصوصا به گردو حمله می کند و خسارت آن گاهش تا ۳۰ درصد محصول را نابود می سازد.پروانه این حشره در اواخر اردیبهشت و اواخر خرداد ظاهر می شود. ابتدا از محل گلگاه وارد میوه‌های در  حال رشد شده و باعث ریزش انها می‌شود.لارو نسل دوم در حدود مرداد ماه به رغم خشبی شدن پوست گردو از ناحیه دم میوه وارد می‌شود و با تغذیه از مغز گردو در گردو تکامل می یابد و مغز گردو را از بین می برد.

روش مبارزه:

• از بین بردن پناهگاه زمستانه آفت
• بستن نوار‌های مقوا چین‌دار و یا گونی به دور تنه درخت، لارو‌ها برای زمستان گذرانی به داخل سوراخ‌های مقوا می روند، در اواخر زمستان مقواهای مذکور که حاوی لارو‌های زمستان گذران هستند باز کرده و باید منهدم شود.
• مصادف با خروج لارو‌های سن یک از پوسته تخم و قبل از ورود آنها به داخل میوه باشد. برای مبارزه با این آفت می توان از سموم حشره کش زیر نظر کارشناسان کلینیک های گیاه پزشکی استفاده نمود.
• استفاده از تله فرمونی

عوامل ژنتیکی و نوع رقم انتخابی از علل سیاه شدن مغز گردو

معمولا در ارقام زودرس چون فرایند رسیدن کامیوه با هوای گرم اواسط تابستان همزمان است. مغزها تیره‌تر شده و از کیفیت آنها کاسته می‌شود پس با شناسایی ارقام دیررس و مرغوب و پرورش این ارقام می‌توان از مسئله تیرگی مغز گردو تا حدودی جلوگیری نمود.

عوامل محیطی (تاثیر دما، آب و هوا، رطوبت و نور)

تابستان‌های گرم و درجه حرارت‌های بالا ۳۸ درجه سانتیگراد در طی دوره سفت شدن مغز باعث تیره شدن آن می گردد. برای دستیابی به گردوهای با مغز پر و میزان چربی بالا، درجه حرارت‌های ۲۷ تا ۳۳ درجه سانتیگراد در طول چنذین هفته قبل از برداشت ضروری می‌باشد.دمای بالا موجب باز شدن سریعتر گل آذین نر و عدم همزمانی باز شدن گل نر و ماده و در نتیجه عدم گرده افشانی مناسب می گردد. دمای خنک در زمان گرده افشانی موجب افزایش اندازه نات ها و بلوغ آنها بدون تأخیر (تأخیر در بلوغ موجب سیاه شدن مغز گردو می گردد) می شود. تقسیم سلولی، طویل شدن سلول و تمایز سلولی در این زمان در دمای خنک به خوبی انجام می پذیرد.

تغذیه و کوددهی در سیاه شدن مغز گردو

تغذیه با عناصر میکرو به ویژه سولفات روی و آهن در افزایش کیفیت مغز گرد موثر می‌باشد.

زمان برداشت و روش برداشت

برداشت مکانیزه و انتخاب روش برداشت صحیح که در حداقل زمان انجام گیرد اهمیت دارد. در برداشت مکانیزه از ماشین پوست‌گیر بسیار الزامی است. فصل برداشت گردو بستگی به شرایط محیطی دارد از اواخر تابستان یا اوایل پاییز برداشت می‌شود. هنگام برداشت گردو پوست آن باید به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکی در آمده باشد و پوست آن به راحتی از گردو جدا شود.

برداشت محصول گردو باید در اولین فرصت که گردو‌ها پوست می‌دهند انجام شود.تأخیر در برداشت و خشک کردن موجب سیاه شدن مغز و رشد کپک شده که مغز گردو را نابود میکند. در صورت آبیاری منظم به ویژه در زمان توسعه نات، پوست سبز بطور یکنواخت در زمان بلوغ متورم و ترك میخورد و شرایط ایده آل برای برداشت به وجود میآورد. اما در صورتی که درختان آب آبیاری به اندازه کافی دریافت نکرده باشند این یکنواختی، تورم و ترك خوردن کاهش می یابد.برداشت محصول گردو باید در اولین فرصت که گردو‌ها پوست می‌دهند انجام شود.

نحوه خشک کردن گردو

بعد از چیدن گردو‌ها باید آنها را پوست کنده و محصول را در سایه و در جای خشک پهن کرد تا خشک شوند. محل خشک شدن باید طوری باشد که هوا در آن جریان داشته باشد. تا محصول به طور کامل خشک شود. در مناطقی که آفتاب ملایم باشد می‌توان محصول را بعد از پوست‌گیری در آفتاب ملایم خشک کرد. اگر آفتاب شدید باشد موجب سیاه شدن مغز گردو و عدم بازار پسندی آن می‌شود.

 آبیاری

از دیگر علل سیاه شدن مغز گردو نحوه آبیار یاست. برای آبیاری درخت گردو سالیانه به ۱۲۰۰۰-۱۰۰۰۰ متر مکعب آب د رهر هکتار مورد نیاز است. این میزان آب باید د رتمام فصول رشد از ماه خرداد تا شهریور در اختیار گیاه قرار گیرد.مقدار رطوبت اوایل فصل در درشتی ظاهر میوه فاکتور تعیین کننده و موثری است به طوری که پر شدن مغز به رطوبت اواخر فصل بهار و اواسط تابستان وابسته است.

به علاوه رطوبت در این زمان، در میزان تولید و تشکیل جوانه های بارده برای سال آینده نیز تاثیر دارد. اگر میزان رطوبت به اندازه کافی در اواخر فصل بهار و اواسط تابستان تامین گردد از چروکیدگی مغز گردو جلوگیری می‌شود.

بیشتر بخوانید:

بیماری و آفات درخت گردو

جلوگیری از شیوع کرم خراط در باغات گردو

اصلاح باغ های گردوی مرودشت با استفاده از پیوندک