«مرغ ایرانی» |روند مصرف “گوشت” در ایران و جهان، طی ۶ دهه؛ ذائقۀ مردم ایران کاملاً تغییر کرده است
آمارها در خصوص روند تغییرات مصرف انواع گوشت در ایران و جهان، حاوی اطلاعات بسیار مهمی در این زمینه است.
آمارها در خصوص روند تغییرات مصرف انواع گوشت در ایران و جهان، حاوی اطلاعات بسیار مهمی در این زمینه است.
الف) روند تولید انواع گوشت در جهان
آخرین آمارهای تجمیع شدۀ فائو در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد کل گوشت تولید شده در جهان از انواع مختلف، حدود ۳۴۱ میلیون تن بوده است. بر این اساس و با توجه به جمعیت جهان در سال‌های ۱۹۶۱ و ۲۰۱۸، سرانۀ مصرف گوشت در جهان از ۴۳.۷ کیلوگرم در سال ۱۹۶۱ به ۲۲.۴ کیلوگرم در سال ۲۰۱۸ به ازای هر نفر کاهش یافته است (در ادامه خواهیم دید روند مصرف در ایران دقیقاً صعودی و برعکس است). تولید گوشت در جهان طی ۶۰ سال گذشته روند زیر را دنبال کرده است.
در سال ۲۰۱۸ در میان انواع گوشت‌های تولیدی در جهان، خوک، مرغ و گاو، به ترتیب با ۱۲۱، ۱۱۴ و ۶۷ میلیون تن تولید سالانه، مجموعاً ۸۹درصد از گوشت تولید شده در سال ۲۰۱۸ را تشکیل می‌دهند. سایر موارد اعم از گوسفند، بز، بوقلمون، اردک، بوفالو، گاومیش و گاو، غاز و مرغ دریایی، حیوانات شکاری، خرگوش، اسب، شتر، الاغ، قاطر، انواع دیگر شترسانان، سایر پرندگان، و سایر جوندگان، گروه‌های عمدۀ دیگر تولید گوشت جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
در این میان، افزایش تولید مرغ، و بعد از آن خوک و گاو، چشم‌گیر بوده است.
آمارهای فائو نشان می‌دهد تولید مرغ طی ۶ دهۀ گذشته، از ۷.۶ میلیون تن در سال ۱۹۶۱، به ۱۱۴.۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۸ رسیده است.
در سال ۲۰۱۸، از ۱۱۴.۳میلیون تن گوشت مرغ تولید شده، ۴۳درصد (حدود ۴۹میلیون تن) را سه کشور آمریکا (۱۹.۶میلیون تن)، برزیل (۱۵میلیون تن) و چین (۱۴.۶میلیون تن) به خود اختصاص داده‌اند. این سه کشور، به‌علاوۀ هشت کشورِ روسیه، هند، مکزیک، اندونزی، ژاپن، ایران، ترکیه و آرژانتین، مجموعاً ۶۳درصد (۷۲میلیون تن) مرغ جهان را تولید می‌کنند.
ب) روند تولید انواع گوشت در ایران
ترکیب گوشت در ایران نیز طی ۶ دهۀ گذشته دچار تغییرات جدی شده است، به این ترتیب:
تغییر در ترکیب تولید
در سال ۱۹۶۱، ۸۳درصد از گوشت خوراکی مردم ایران به ترتیب شامل گوشت بز با ۳۵درصد (۱۴۸هزارتن)، گوسفند با ۲۸درصد (۱۱۷هزارتن) و گاو و گوساله با ۱۹درصد (۸۱هزارتن) بوده و گوشت مرغ تنها با ۹درصد (۳۹هزار تن) بخش کوچکی از ترکیب مصرفی گوشت مردم ما را تشکیل می‌داده است.
در سال ۲۰۱۸، این ترکیب تغییرات اساسی داشته است. در این سال، گوشت بز با ۳درصد (۹۳هزار تن) تقریباً از گردونۀ مصرف کنار گذاشته شده، و مرغ با ۷۱درصد (۲.۲ میلیون تن) در صدر ایستاده است. در این سال، گوشت گوسفند با ۱۵درصد (۴۵۵هزار تن) و گوشت گوساله و گاو با ۱۰درصد در مقام‌های بعدی قرار دارند. جالب اینکه انواع دیگر گوشت مجموعاً کمتر از یک درصد از سبد گوشت مصرفی خانوار را تشکیل می‌دهد که رقمی قابل تأمل است.
تغییر سرانۀ مصرف
جمعیت ایران در سال ۱۹۶۱، حدود ۲۲.۴میلیون و در سال ۲۰۱۸ حدود ۸۱.۸میلیون تخمین زده شده است. بر این اساس، سرانۀ مصرف کل گوشت در سبد مصرفی مردم ایران، در سال ۱۹۶۱ میلادی ۱۹ و در سال ۲۰۱۸ میلادی ۳۸ کیلوگرم به‌دست می‌آید؛ که برخلاف روند کاهشی مصرف گوشت در دنیا، صعودی و افزایشی بوده است.
با این حال سرانۀ مصرف گوشت غیرمرغی در میان مردم ایران از ۱۷ به ۹ کیلوگرم کاهش داشته است!
جدول ارقام مقایسه‌ای بین سال‌های ۱۹۶۱ و ۲۰۱۸ را ببینید:
داده‌های فوق، می‌تواند روند تدریجی تغییرات در تولید و مصرف مرغ کشور و نسبت آن با سایر انواع گوشت، و همچنین در تطبیق با شرایط این صنعت در دنیا را برای تصمیم‌گیران کلان کشور مشخص کند. با توجه به اینکه گوشت مرغ از انواع ضعیف و توصیه نشدۀ پروتئین است، تصمیم‌گیری جدی در این حوزه ضروری به نظر می‌رسد.
