شناخت نژاد هاي گاو (نژاد آبردین آنگوس و نژاد افریکاندر)
معرفی نژادهای گاو که در این مطلب با تاریخچه، خصوصیات ظاهري و خصوصیات تولید مثلی نژاد آبردین آنگوس و نژاد افریکاندر در وب سایت جامع روستیران آشنا می شوید.
معرفی نژادهای گاو که در این مطلب با تاریخچه، خصوصیات ظاهري و خصوصیات تولید مثلی نژاد آبردین آنگوس و نژاد افریکاندر در وب سایت جامع روستیران آشنا می شوید.
– نژاد آبردین آنگوس
تاریخچه و پراکنش
گاو نژاد آبردین آنگوس در اصل متعلق به سرزمین هاي کوهستانی شمال اسکاتلند و شامل استان هاي آبردین و آنگوس می باشد. از نژاد هاي حاصل از این نژاد می توان به نژاد هاي رِد آنگوس، ژرمن آنگوس و امریکن آنگوس اشاره کرد. انجمن اصلاح نژادي گاو آبردین آنگوس براي اولین بار در سال ۱۸۷۹ و پس از آن در کشور هاي آرژانتین، استرالیا، برزیل،کانادا، دانمارك، فنلاند، آلمان، یونان، ایرلند، ژاپن، مکزیک، نیوزیلند، نروژ، پاراگوئه، سوئد، ایالات متحده ي آمریکا، اروگوئه، زیمباوه و آفریقاي جنوبی تاسیس شد.
از کل جمعیت این گاو هم اکنون، ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ راس در دفتر انساب گاو نژاد آبردین آنگوس ثبت شده است. از این تعداد، ۶۰۰۰ راس اصیل در بریتانیاي کبیر وجود دارد که ۲۰درصد از تولیدات گوشتی این کشور را تامین می کنند. در حال حاضر نیز ۲۴ هزار راس از این نژاد آمریکایی اصیل در کشور نیوزیلند و ۱۵ هزار راس در کشور کانادا وجود دارد. همین نژاد به عنوان یک نژاد گوشتی بزرگ در کشور هاي آرژانتین، برزیل، اروگوئه، ایالات متحدهي آمریکا، استرالیا و آفریقاي جنوبی به شمار می آید.
خصوصیات ظاهري
گاو این نژاد مو هاي کوتاه و سیاه رنگی دارد که گاهی اوقات با لکه هاي بسیار کوچک سفید یا رنگی در ناحیهي شکم همراه است. این گاو به عنوان یکی از کوچک ترین گاو هاي جهان به شمار می آید. برخی از ویژگی هاي این گاو که سبب پذیرش آن توسط گاوداران در سطح جهانی شده، عبارت است از:
۱) گاو این نژاد بسیار مقاوم بوده و به آسانی با شرایط گوناگون سازگار می شود. به این دلیل در بیشتر نقاط جهان براي بهبود کیفیت گوشت گاو هاي بومی استفاده شده است.
۲) این گاو بی شاخ است و چون بی شاخی در آن ها صفتی غالب است، گوساله اول نسل بی شاخ خواهد بود. بی شاخی به دلیل آسانی کار با گوساله، زخم نکردن پوست و آسیب نرساندن به خود و دیگر گاو هاي گله، داراي اهمیت فراوانی است.
خصوصیات تولیدي
گوساله این نژاد در مدت ۷ تا ۸ ماه حضور در مراتع به وزنی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم می رسد و پس از رسیدن به وزن ۳۵۰ کیلوگرم، چربی ذخیره می کند. افزایش وزن روزانه‌ي گاو نر در پروار بندي در حدود ۱۱۵۰ گرم است. گاو این نژاد داراي راندمان خوبی از نظر لاشه و گوشت است. گوشت این گاو ها داراي ماربلینگ مناسب و داراي کیفیت بالایی است.
خصوصیات تولید مثلی
اولین آبستنی تلیسه ها در سن ۲۷ تا ۳۰ ماهگی است. این گاو می تواند هر ۳۶۹ روز یک بار گوساله اي داشته باشد. وزن گوساله نر در هنگام تولد ۲۸ کیلوگرم و وزن گوساله ماده ۲۶ کیلوگرم است و به همین دلیل سخت زایی در این گاو ها بسیار کم و نزدیک به ۰.۵ درصد است.
– نژاد افریکاندر
تاریخچه و پراکنش
نژاد افریکاندر نژاد بومی کشور آفریقاي جنوبی است و به گونه ي سانگا تعلق دارد. اجداد آن در حدود ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح از قارهي آسیا به آفریقا برده شدند. این گاو از همان ابتدا براي تولید گوشت به کار گرفته شد.
اجداد این گاو احتمالاً با هوتنتات ها (جامعه اي کوچک، با پوست روشن و ضعیف که با بوشمن ها در ارتباط بودند) مهاجرت کرده اند. هوتنتات ها چندین سال پیش، در روند مهاجرت خود به دماغه گود هپ رسیدند.
در قرن پانزدهم، این نژاد در کشور آفریقاي جنوبی و خلیج هاي سالدانها و موسل توسط پرتغالی ها مورد توجه قرار گرفت. در آن زمان نظریه اي به این مضمون وجود داشت که در برخی گاو هاي نژاد افریکاندر خون نژاد آلنت گاناي پرتغالی وجود دارد. همچنین گاو نژاد افریکاندر شباهت خاصی از نظر رنگ، شکل سر و شاخ با این گاو داشت.
از آنجا که گاو نژاد افریکاندر، حیوانی قوي، بارکش، مطیع، آرام و داراي سرعت و استقامت بالایی بود، شهرت قابل توجهی به دست آورد. قد بلند گاوهاي افریکاندر در اوایل قرن هفدهم مورد توجه قرار گرفت. این گاو چند سانتی متر از گاو هاي هلندي بلند تر بود و با گاو هاي هلندي تفاوت وزن چندانی نداشت ولی شاخ هاي آن معمولاً بلند تر و زیباتر بود.
گاو افریکاندر با آب و هواي نیمه بیابانی، گرم و گیاهان علوفه اي و بسیار متراکم به خوبی سازگار شده است. همچنین این گاو براي پیاده روي هاي بسیار طولانی جهت یافتن آب و غذا بسیار مناسب است. فردي ادعا کرده که با گاو نر بارکش خود به مدت ۱۵۰ ساعت بدون دادن آب به حیوان، مسافرت کرده است.
در اواسط قرن هفدهم، مهاجران هلندي ساکن در دماغهي گود هپ، شروع به رام کردن برخی از گاو هاي رنگی و متنوع این نژاد نمودند. در آن زمان به دلیل کمبود خوراك و احتیاج ساکنان دماغه به غذاي بیشتر، این نژاد براي تولید گوشت بیشتر، اصلاح شد. پس از مدتی نژاد افریکاندر به عنوان یک نژاد گوشتی ممتاز معرفی شد.
پس از چند دهه انتخاب در بین گاو نژاد افریکاندر، این گاو اندام هاي حرکتی بلند و کشیدهي خود را از دست داد و به یک نژاد گوشتی تبدیل شد. امروزه نژاد افریکاندر اصلی ترین نژاد گاو داري هاي کشور آفریقاي جنوبی است. این نژاد، نژادي اصیل بوده و در ایجاد نژاد هاي جدید نقش مهمی داشته است.
نژاد هاي حاصل از آمیزش این گاو با گاو هاي نژاد هاي دیگر عبارتند از:
۱) نژاد بنسمارا
۲) نژاد بِلمونت رِد استرالیایی (افریکاندر با شورت هورن و هرفورد)
۳) نژاد افریکان گوس آمریکایی (افریکاندر با نژاد آبردین آنگوس)
۴) نژاد بارزنا (افریکاندر با نژاد هاي آبردین آنگوس، هرفورد و سانتا گرترودیس)
۵) نژاد نوراس یک نژاد گوشتی از کشور نامیبیا است.
۶) نژاد هلمونگر گاو نر افریکاندر با گاو ماده براون سوئیس که نژاد حاصل از تلاقی این دو، رنگ خرمایی مایل به خاکستري روشن داشت. نژاد هلمونگر مانند نژاد نوراس متعلق به کشور آفریقاي جنوبی است.
۷) نژاد ناما (افریکاندر با نژاد هاي هوتن تت، اُوامبو و دامارد و به همان اندازه خون نژاد فریزین) نژادي بلند تر، قوي تر و شیرده تر از نژاد هاي اُوامبو و دامارد بوده است.
بسیاري از گاو هاي جنوب کشور نامیبیا در اثر طاعون گاوي در سال ۱۸۹۰ و جنگ سال هاي ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۸ در آلمان از بین رفتند.
گاو نژاد افریکاندر به کشور هاي استرالیا، فیلیپین و ایالات متحدهي آمریکا نیز صادر شده است.
خصوصیات ظاهري
رنگ بدن این نژاد معمولا قرمز و شاخ هاي آن بلند و جانبی است. این گاو کوهانی بزرگ و ماهیچه اي و غبغب بزرگی دارد که تا میانهي اندام هاي حرکتی جلویی ادامه پیدا می کند.
این گاو مقاومت زیادي در برابر گرما دارد و در برابر حشراتی مانند ساس و کنه نیز مقاوم است. در کل، گاوي آرام و سازگار با آب و هواي نیمه استوایی و استوایی مرطوب و خشک است.
جثه‌ي درشت و بدن نیرومند این گاو، آن را براي مقاومت در برابر شرایط سخت و بارکشی مناسب کرده است. این گاو در شرایط سخت آب و هوایی و زمین هاي نا مساعد، قابلیت حمل بار زیادي را دارد.
خصوصیات تولید مثلی
گوسالهي این نژاد در هنگام تولد ۲۸ تا ۳۵ کیلو گرم وزن دارد. این نژاد دیر بالغ می شود و گاو ماده اولین گوسالهي خود را در سن ۴۲ ماهگی به دنیا می آورد. همچنین مادر خوبی براي گوسالهي خود است. گاو ها در سن ۲۰۵ روزگی و هنگام شیرگیري، ۱۷۵ تا ۱۸۰ کیلوگرم وزن دارد.
منبع:
اطلس نژادهاي دام (گاو، گوسفند، بز و اسب) ايران و جهان – مولفين: دکتر علی نصیریان، مهندس سید محمد مهدی حاجی سید جوادی، مهندس سید محمد علی حاجی سید جوادی، مهندس مجید عباسی و دکتر محمد اقبالی
