پرورش و نگهداری کاج مطبق

کاج مُطَبَّق نوعی کاج سوزنی است از خانواده اشکوبیان (Araucariaceae). اشکوبیان درختان همیشه‌سبزی هستند راسته کاجیان (Pinales)، رده ناژویان (Pinopsida)، دستهٔ مَخروطیان (Coniferae یا Pinophyta). زیستگاه اصلی کاج مطبق جزیره نورفولک استرالیا است. رشد آن در محیط طبیعی زیاد ولی در آپارتمان به کندی رشد مینماید احتیاج به اکسیژن فراوان دارد و درجه حرارت بالا را تحمل نمی‌کند.
انواع مختلف این گونه عبارتند از:
۱ ـ کاج مطبق کوکی ئی A. cookii : اصل آن از استرالیا است و شاخه های آن طبقه طبقه هستند و در گلدان کاشته میشود.
۲ ـ کاج مطبق هتروفیلا A. heterophylla: با برگهای سبز روشن که درموطن اصلی خود و در هوای آزاد به ۵۰ متر می رسد ولی در گلدان به ۱۷۰ سانتیمتر تجاوز نمی کند و شاخه های آن طبقه طبقه هستند.
۳ ـ کاج بلند اکسلسا A. excelsa : که زادگاه آن جزایر نورفولک Aorfolk میباشد.
این کاج که در جزایر نامبرده بیش از ۵۰ متر قد میکشد سبز و دارای زیبائی خاصی است.

۴ ـ کاج مطبق اکس گلوکا A. ex glauca :
۵ ـ کاج مطبق کونینگهام A. cunninghami : است که بلندی آن به ۳۰ متر می رسد . برگهایش پهن و تیغ دار هستند.

شرایط پرورش و نگهداری کاج مطبق:

نور:

در تابستان از تابش نور مستقیم آفتاب به کاج مطبق جلوگیری کنید. اگر چه سایه را تحمل می‌کند ولی بهتر است آن را نزدیک به پنجره با نور ملایم نگهداری کنید. در بهار و تابستان هر هفته یک‌بار ۸۰ درجه آن را بچرخانید. در غیر این‌ صورت گیاه به طرف نور خم شده و شکل طبیعی خود را از دست می‌دهد.

دما:

این درختان از هیچ دمایی در حالت شدید لذت نمی برند، همچنین در دما های زیر ۲ درجه سانتیگراد و بالای ۲۴ درجه سانتیگراد نیز زنده نمی مانند و دمای ایده آل روزانه برای آن ها ۱۶ درجه سانتیگراد است و بهترین دما برای شب هنگام نیز ۱۳ درجه سانتیگراد است.

آبیاری:

کاج مطبق در تابستان هفته‌ای دوبار و در زمستان هر هفت تا ده روز یکبار آبیاری کافی است. ریشه اصلا نباید کامل خشک شود، اما غرق آب هم نباید شود. آب بیشتر باید زمانی داده شود که سطحش کاملا خشک می باشد. لطفاً از آب باران جمع آوری شده یا آب بی آهک استفاده کنید. اگر زیر ظرف گلدان کاجتان یک زیر گلدانی بدون سنگریزه است، پس هر ۲۰ دقیقه باید آن را خالی کنید.

تغذیه و کوددهی:

با شروع فصل رشد(بهار و تابستان)جهت تغذیه مصنوعی از کود محلول در آب استفاده کنید بعلت نیاز کم این گیاه به تغذیه مصنوعی نصف آن مقداری که روی بسته توصیه شده است کافی است.

خاک:

خاک کمپوست برای این گیاه مناسب است. خاک را سبک تهیه نمایید مخلوطی از دو قسمت ماسه و سه قسمت برگ پوسیده برای این گیاه مناسب است.

هرس کردن:

شاخه‌های خشک پائینی را تا انتها قطع کنید. پودر گوگرد و روغن وازلین به محل قطع بمالید.  رشد کاج مطبق بسیار کند و هر سال یک قطعه و یا حداکثر دو طبقه بر طبقات خود می افزاید،زیبایی این گیاه در داشتن برگ‌های سوزنی شفاف در طبقات و محیط جانبی تنه اصلی است،برای این منظور سعی کنید از دستمالی کردن برگ‌های سوزنی و استفاده از مواد براق‌کننده جلوگیری و با اب فشان رطوبت گیاه را تأمین کنید.

تعویض گلدان:

هر سه تا چهار سال یک بار در فصل بهار به تعویض گلدان گیاه بپردازید که ریشه ها بالای خاک باشند و نصف گلدان جدید را با خاک و شن و کود گیاهی پر کنید. خاک را با دقت برای قرار دادن درخت، سوراخ کنید و آن را در خاک جدید قرار دهید و سپس قسمت های خالی گلدان را با خاک پر کنید و روی ریشه ها را نیز بپوشانید و هر زمان که در حال تعویض گلدان بودید، گلدان جدید را بزرگ تر از گلدان قبلی انتخاب کنید که این گلدان باید زهکشی بسیار عالی از انتها داشته باشد و سعی کنید که از خاک تازه برای گیاه استفاده کنید.

تکثیر:

تکثیر کاج مطبق در خانه بسیار مشکل و تقریباً ناممکن است. برای تکثیر از بذر یا قلمه استفاده می‌شود که البته قلمه باید از انتها ی ساقه گیاه باشد در غیر اینصورت گیاه حاصل کج در می‌آید. در نوک این کاج ساقه فوقانی قرار دارد که به صورت عمودی و رو به بالا است. اگر این ساقه آسیب ببیند یا قطع شود چند ساقهٔ دیگر در محل بریدگی به وجود می‌آید که برای تکثیر از آن‌ها می‌توان استفاده نمود . البته قلمه را باید با استفاده از هورمون ریشه زا مثل اسید ایندول بوتیریک ریشه دار کرد .

کاج مطبق از طریق کشت بذر از اواسط بهار تا اوایل تابستان ، در دمای حدود ۲۰ درجه سانتیگراد تکثیر می شود. بذرها را به صورت تک یا پراکنده در سینی بذر یا ظروف کم عمق با قطر دهانه ۱۴ سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه بکارید. سعی کنید میزان رطوبت را توسط پوشاندن ظرف با یک ورقه پلاستیکی شفاف یا شیشه بالا ببرید البته گاهگاهی پوشش را بردارید تا از یجاد رطوبت بیش از حد جلوگیری شود و یا اینکه فضای کوچکی را جهت تهویه در پوشش ایجاد کنید. هنگامی که بذر ها جوانه زدند و به بلندی ۵ تا ۵٫۷ سانتیمتر رسیدند، می توانید نشاءها را به آرامی بیرون آورده و در گلدانی حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت بکارید.

بیماری ها و آفات کاج مطبق:

علت زرد و قهوه ای شدن برگ کاج مطبق 

زرد شدن و یا قهوه ای شدن برگ ها به دلایل مختلفی چون کمبود مواد غذایی به خصوص آهن و یا بیماری گیاه مرتبط است. برای رهایی از این مشکلات باید از قارچ کش مانکوزب استفاده کرد. همچنین برای تامین مواد مغذی گیاه از کود آهن و کود کامل مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید.

وجود کرم در خاک گلدان

اگر از وجود کرم در خاک گلدان آگاه شدید می توانید با استفاده از یک قاشق چای خوری سم دیازینون (حدود ۳ سی سی) که در یک لیتر آب حل کرده اید ، گیاه را آبیاری کنید و بعد از ۷ روز مجدداً این عمل رو انجام دهید. روش ساده تر این است که خاک گلدان را تعویض کنید و از خاک ضدعفونی شده استفاده کنید.

خشکی نوک برگ کاج مطبق 

دلایل مختلفی برای خشکی نوک برگ این گیاه وجود دارد که می توان به رطوبت، نور زیاد، گرما، خشکی محیط و آبیاری کم و نامناسب اشاره کرد، که باید هر کدام را مورد بررسی قرار دهید. در تامین رطوبت میتوان از روش اسپری کردن آب بر روی برگ ها استفاده کرد، ولی بهترین راه تامین رطوبت قرار دادن یک سینی یا زیر گلدانی در روی سنگریزه است . باید دقت کنید که خاک گلدان با آب تماس نداشته باشید.

خشک شدن برگ های پایینی کاج مطبق 

برگ های پایینی کاج مطبق بخاطر شرایط نا مناسب محیطی مانند نور، درجه حرارت و همچنین پایین بودن رطوب خشک می شوند.می توان با استفاده از روشهایی که اشاره کردیم رطوبت و شرایط گیاه را فراهم کنید.

نارسایی گیاه کاج مطبق 

زمانی که کاج مطبق شما از حالت طبیعی خارج شده شده و به وضعیت هایی مانند:برگها به سمت پایین خم شده و شاخه های پایینی تیره شده و سفیدی در ساقه ها دیده شود و برگهای گیاه شروع به ریزش کند حالت نارسایی گیاه گفته می شود.

دلایل که به آنها اشاره شد میتوان در نتیجه منظم نبودن آبیاری(افراط و تفریط) وجود آفت، کرم خاکی و تعویض نکردن به موقع گلدان و مشکلات ریش، نداشتن زهکشی مناسب برای گلدان که باعث ایجاد محیط باتلاقی می شود، نور و حرارت بالا باشد، که شما در اولین قدم باید دفعات آبیاری را منظم کرده و از آبیاری بیش از حد خودداری کنید.

بیشتر بخوانید:

گل آپارتمانی سینگونیوم

موسی در گهواره یا رهوئو

پرورش و نگهداری کراسولا خرفه ای