کاشت و پرورش کنگر فرنگی

کنگر گیاهی خودرو با ساقه هایی سفید، کوتاه و ستبر است که به مصارف غذائی می رسند.

دمبرگ های اتیوله گیاه کنگر در حقیقت بخش قابل استفادۀ آن هستند.

کنگر معمولاً به صورت طبیعی در اراضی دشت ها و اراضی بیابانی می روید و در اواخر زمستان تا اوایل بهار توسط مردم جمع آوری و به فروش می رسد.

کنگر فرنگی آرتیشو:

کنگر فرنگی سبزی فصل خنک محسوب می گردد.

آرتیشو یا “خِ رشوف” گیاهی دائمی با برگ های بزرگ بریده بریده و پوشیده از خار است.

بوته های آرتیشو تا ارتفاع بیش از یک متر رشد می کنند.

طول هر برگ این کنگر به یک متر می رسد.

سطح برگ های آرتیشو به رنگ سبز مایل به خاکستری و زیر برگ ها کرکدارند.

آرتیشو دارای گل هایی به رنگ های سفید ، آبی و یا بنفش است.

گلدهی این نوع کنگر در شرایط روزهای بلند صورت می پذیرد.

میوه های آرتیشو از نوع خشک می باشند.

نهنج ضخیم و براکته های گوشتی و فلس مانند آرتیشو همان بخش خوراکی آن را تشکیل می دهند.

غنچه های خوراکی مذکور در انتهای ساقه اصلی و شاخه های فرعی ظاهر می گردند و باید قبل از باز شدن برداشت گردند.

خاک هایی با بافت متوسط ، حاوی مواد آلی ، آهک کافی ، زهکش دار و PH 6-8 برای پرورش آرتیشو مناسب هستند.

گیاه آرتیشو تحمل سرما شدید و رطوبت زیاد را ندارد.

بهترین رشد گیاه آرتیشو در روزهای ۲۴ درجه سانتیگراد و شب های ۱۳ درجه سانتیگراد صورت می پذیرد.

کنگر فرنگی را از طریق بذور و جوانه های پاجوش (sucker) می توان تکثیر نمود.

روش اصلی تکثیر آرتیشو با استفاده از پاجوش ها می باشد.

پاجوش های این گنگر از ریزوم ها خارج می گردند.

بوته های قدیمی آرتیشو را می توان به چند بخش تقسیم نمود و مجدداً کاشت.

بذور کنگر فرنگی را در مناطق معتدله و سردسیر از اواسط اسفند تا آخر اردیبهشت می کارند.

تکثیر کنگر در خوزستان ضمن پائیز صورت می پذیرد.

تراکم کاشت آرتیشو را ۱۰۰ – ۷۵ × ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتیمتر قرار می دهند.

جوانه زنی بذور آرتیشو نسبتا ضعیف است لذا در هر سوراخ کاشت تعداد ۵ – ۴ بذر قرار می دهند تا پس از سبز شدن تنک شوند.

آبیاری ، تنک کردن ، وجین علف های هرز از اهمیت فراوانی برخوردارند.

اهمیت آبیاری در خاک های سبک و ماههای گرم سال بیشتر می گردد.

بروز شرایط خشکی موجب باز شدن براکته ها و نزول کیفیت محصول می شود.

توصیه کودی گیاه آرتیشو عبارت است از:

• کود آلی پوسیده ۳۰ – ۲۵ تن در هکتار قبل از کاشت
• کود شیمیایی ازته ۲۰۰ – ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار طی چند دفعه
• کود شیمیایی فسفره ۱۲۰ – ۸۰ کیلوگرم در هکتار در زمان شخم
• کود شیمیایی پتاسه ۱۱۰ – ۵۰ کیلوگرم در هکتار در زمان شخم

پاشیدن محلول جیبرلین یا اسید جیبرلیک (GA3) با غلظت ۵۰ – ۲۵ پی پی ام می تواند زودرسی محصول آرتیشو را تا ۸ هفته تسریع بخشد.

بکار بردن غلظت زیادتر هورمون مذکور باعث سیاه شدن نوک غنچه ها خواهد شد.

برداشت محصول این نوع کنگر را می توان هر ۵ – ۴ روز یکبار انجام داد.

جمع برداشت های آرتیشو معمولاً به حدود ۲۵ دفعه می رسد.

دوره برداشت آرتیشو ۹ – ۸ ماه است.

مزرعه آرتیشو به مدت ۴ – ۳ سال بهره برداری می گردد.

غنچه های این کنگر را همراه با ۵ – ۴ سانتیمتر از دمگل ها می چینند.

راندمان محصول آرتیشو در هکتار حدوداً ۳۵ هزار گل کوچک و بزرگ می باشد.

بخش های هوائی گیاه آرتیشو هر ساله در اثر مواجهه با سرما خشک می شوند ولی ریشه ها و ریزوم هایش همچنان در خاک زنده می مانند تا در بهار آتی مجدداً سبز شوند.

منبع:

پرورش سبزی و صیفی– تالیف: اسماعیل پورکاظم

بیشتر بخوانید:

پرورش و شناخت انواع کدو

نحوه پرورش و نگهداری کرفس

نکات کاربردی در کاشت و پرورش کلم