بیماری و آفات درخت گردو

تدابیر بهداشتی، تاثیر زیادی در کنترل آفات و بیماریها دارد ولی اغلب این تدابیر فراموش می شوند. تدابیر بهداشتی شامل کاشت درخت گردو سالم جلوگیری از انتقال آفات و بیماری از طریق ادوات هرس و سایر وسایل کاشت، هرس برگها و شاخه های بیمار و سوزاندن آنها است. نهالها همچنین قبل از کاشت باید در نهالستان از نظر آفات و بیماریها بررسی شوند.

آفات درخت گردو

۱.کرم گردو laspeiresia pomonela

درختان گردو مطلوبترین میزبان برای این آفت می باشند و گاهی صدها لارو روی یک درخت تنومند گردو زندگی می کنند. خوشبختانه گردو و خسارت این آفت را تا حدودی تحمل می کند. اگرچه منبع آلودگی بسیار نامناسبی برای سایر درختان میوه به خصوص درختان سیب می باشد. به همین دلیل کنترل دقیق این آفت روی درختان گردو توصیه می شود.آفتی است بسیار پلی فاژ و از ۷۴ گونه گیاهی تغذیه می کند . این گونه آفت به عده زیادی از درختان میوه و درختان غیر مثمر حمله می کند. درختان سیب، گلابی، به، آلو، گیلاس، گردو، زیتون، انار، انگور، مرکبات و نارون از مناسبترین میزبانهای این آفت می باشند. در ضمن خسارت آن روی افرا، بیدمشک، بید، نارون و بلوط نیز گزارش شده است .لاروهای حشره چوبخوار بوده و در تنه و شاخه های درختان میزبان ایجاد دالان های طولی در عمق چوب نموده و باعث ضعف شدید درختان می شوند. خسارت اولیه از رگبرگها – دمبرگها وشاخه های کوچک شروع شده و بتدریج به شاخه های بزرگتر منتقل میشود.

جلوگیری از شیوع کرم خراط:

۱.آبیاری صحیح

۲.تغذیه مناسب درختان

۳.هرس

۲.کرم میوه Paramyelois transitella

  کرم گردو(codling moths) از جمله آفات درخت گردو، پروانه ای است که لارو آن به اغلب میوه های دانه دار به طور اعم،و به گردو به طور اخص حمله می کند و خسارت آن گاهی ۳۰ تا۹۰% محصول را نابود می کند.این حشره آفت اصلی سیب است که به ارقام زود گل گردو(Juglans regia)نیز حمله می کند.لاروها از دانه و پریکارپ میوه تغذیه می کنند.میوهاای کرم خورده در اول رشد می ریزند و در مراحل بعدی اگر چه روی درخت می مانند ولی به علت کرم زدگی از ارزش اقتصادی آن به شدت کاسته می شود.ظهور پروانه ها معمولا با تشکیل برگ در واریته های زود برگ گردو همراه است.

۳.مگس پوست خوار میوه گردو rhagoletis cingulata

مگس پوست خوار ميوه گردو از بافت تازه پوست سبز ميوه تغذيه كرده و فقط به ارقام ميان رس ودير رس خسارت مي زند.اين آفت درروي پوست ميوه لكه هايي ايجاد مي كند كه اين نوع ميوه ها براي عرضه به بازار منا سب نمي باشد .در اثر خسارت اين آفت در پوست سبز ميوه هاي آلوده ترك ايجاد نمي گرددودر نتيجه برداشت مشـكل مي شود .باقيمانده ميوه هاي آلوده در روي درخت موجب حمله جدي Paramyelois transitella نيز مي گردد.
مبارزه : استفاده به موقع از حشره كش ها.

۴.شپشک گردو alcidodes porrectirostris

شپشك هاي ماده تخمهاي خود را در روي ميوه مي گذارد. پس از تفريخ تخم،لاروها از قسمت هاي داخلي و مغز تغذيه كرده و موجب ريزش ميوه هاي نارس مي شوند سپس وارد مرحله شفيرگي شده وبعد شپشكهاي بالغ از ميوه خارج مي شوند و از گلبرگها و شاخه هاي ظريف تغذيه مي كند. حشرات بالغ به طول ۹ تا ۱۲ميلي متر و به رنگ كرمي مايل به سفيد مي با شند.
مبارزه:
اين آفت در مراحل اوليه آلودگي با دو بار محلول پاشي به فاصله
يك هفته با كار باريل ۲ در هزار كنترل مي شود.

۵.ابریشم باف ناجور Lymantria obfuscata

اين آفت يك نسل در سال دارد و به صورت تخم زمستان گذاراني مي كند. تخم هادر فروردين ماه تفريخ شده ،و لاروها از جوانه ها و برگ ها تغذيه مي كنند.اين آفت بر حسب عادت تغذيه اي در طول روز در زير سنگها يا سوراخهاي خاك مخفي شده و پس از غروب به شاخه و برگ حمله مي كند و اغلب موجب از بين رفتن كامل برگهاي درخت مي شود.
مبارزه:
استفاده از اندو سولفانو فن و الرات ۳ در هزار اين آفت را بطور مو ثري كنترل مي كند.

۶.شته گردو Chromaphis jugtanicola

تعداد زيادي از شته ها در زير برگ و نيز در روي شاخه هاي جوان گردو از شيره گياهي تغذيه مي كنند. شته ها از فروردين تا شهريور فعال هستندولي جمعيت آنها بويژه در بارندگيهاي آخر فصل افزايش مي يابد. در صورت آلودگي شديد برگها ريزش كرده ،مغز چروكيده شده و در روي شيره گياهي كپك سياه مشاهده مي شود.
مبارزه با آفات درخت گردو:
براي مبارزه با شته ها گرانول دي سولفاتان بايد با خاك اطراف تنه درختان مخلوط گردد. استــــــــفاده از حشره كشهايي مثل فسفا ميدون
يا دي متوات نيز شته ها را كنترول مي كند.
زنبور پارزيت trioxys pallidus نيز مي تواند بطور بيولو ژيكي شته را كنترل نمايد.

۷.پروانه فری Zeuzera spp

کرم خراط یا پروانه پلنگی یکی از آفات مهم درختان میوه و درختان زینتی و از جمله آفت درخت گردو هم است. از مناطق معتدله و سردسیری تا مناطق معتدل گرمسیری خسارت وارد می‌کند. در شرایطی که هوا گرم و فصل رشد طولانی باشد خسارت این آفت بیشتر است. در درختانی مانند سیب، گردو، گلابی، گیلاس،آلبالو، زیتون، گوجه، هلو، افرا، بیدمشک، بید، صنوبر، نارون و بلوط خسارت وارد می‌کند. لارو این حشره در بافت چوبی شاخه‌ها و تنه دالان‌هایی ایجاد می‌کند که باعث ضعیف و در نهایت خشک شدن درختان می‌شود. ابتدا از رگبرگ‌ها وارد می‌شود و سپس وارد شاخ‌ها و سپس تنه اصلی می‌شود. بیشترین خسارت این آفات در باغات گردو دیده می‌شود.سرمای زمستانه در دماهای منفی ۱۵ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد باعث کمتر شدن احتمال زنده ماندن این حشره در سنین مختلف از لارو تا شفیره می‌شود. این حشره بوسیله پرندگانی مانند دارکوب شکار می‌شود و بوسیله مورچه و سن‌های شکارگر هم خورده می‌شوند.

۸.کچلی گردو Gracillaria roscipinnella

كرم اين پروانه پس از يك مرحله كوتاه و چند روزه ،روي برگ درخت گردو رشد ونمو مي كند وآن را به شكل شاخ شيپوري مي پيچاند.پروانه هاي بالغ اين حشره بين خرداد وتير و سپس در مرداد و شـــهريور به پرواز درمي آيندوپس از دو نسل به شكل لارو پيله اي به دور خود مي تنندو زمستان را در زير خاك پنهان مي مانند.اين آفت در وسط تابستان نيز به شاخه هاي بالايي سال حمله مي كند و برگها را ابتدا به رنگ قرمز در مي آورد و بعد از پيچاندن،آنها را سياه رنگ مي كند.به طوري كه برگها منظره يخ زدگي بهاره را مي يابند.
مبارزه با این آفات درخت گردو:
به محض ظاهر شدن كرم ها در بهار،ابتدا قطعاتي كه در سال قبل بيشتر مورد حمله اين آفت قرار گرفته اند با سموم كلارتان وتالستار سمپاشي مي شوند

۹.سوسک شاخک بلند Batocera horsfield

این حشره زمستان را به صورت لارو سن سوم یا سن آخر می گذراند در بهار مصادف با گرم شدن هوا فعالیت های غذایی خود را از سر میگیرد و با اشتهای فراوان از ناحیه چوب مجاور آوند های آبکش تغذیه می کند.در این مواقع لارو ها درشت و طول آن ها به حدود ۲ سانتی متر میرسد .این حشره در اواخر اردیبهشت در داخل دالان های لاروی شفیره می شود و حشرات کامل از اواسط خرداد تا اوایل تیر روی درختان مشاهده می شوند.این حشرات معمولا در ساعات گرم روز فعال بوده و پس از تغذیه از برگ تخم های خود را به صورت پولک های سفید رنگ به اندازه سر سنجاق در روی ته و سر شاخه درختا ب خصوص در محل اتصال دمبرگها قرار می دهد.لارو ها به فاصله ۱۰ تا ۱۵ روز از تخم خارج می شوند و مستقیما از سطح تکیه گاه تخم وارد پوست شده و تغذیه خود را آغاز می کنند .

۱۰.کنه قرمز Panonychos ulmi

از خطرناک ترین بیماری و آفات درخت گردو  می توان به کنه عنکبوت قرمز اشاره کرد که به صورت دسته جمعی به درخت حمله کرده و پس از حمله باعث توقف رشد جوانه و کاهش تولید و کاهش مقاومت درخت در برابر بیماری هامی شود.

راههای پیشگیری از این کنه:

۱.استفاده از کنه شکارگر

۲.جلوگیری از گرم شدن بیش از حد گلخانه

۳.استفاده از کفشدوزک های کنه خوار

۴.شستشو با آب خالی ۳ بار در هفته

۱۱.کنه زرد Yasates unguiculatus

اين كنه خاص درخت گردو است و از آفات درخت گردو می باشد. حشره بالغ اين گردو از كنه ها بسيار كوچك و ريز است كه با چشم غير مسلح ديده نمي شود. رنگ آن زرد و شكل آن كشيده وشــبيه به دانه برنج و تخم آن گرد است. ابتدا محل نيش هاي مكنده كنه زرد در زاويه هـــــاي انشــعاب رگبرگهاي ثانوي در روي رگبرگ اصلي ،سبب قهوه اي شدن رنگ آنها و سپس زرد شدن تمام برگ مي شود. به نحوي كه در آغاز رگبرگ اصلي و بعد رگبرگهاي فرعي در سطح زيرين برگ به رنگ قهوه اي روشن و مات (به شكل ستون مهره ماهي )در مي آيد و در مرحله نهايي يعني پس از زرد شدن كامل برگ ها سبب ريزش برگ مي شود. آغاز سمپاشي با كنه كش ها زما ني است كه برگها در قسمت پايين علائم آلودگي نشان بدهند

بیماری درخت گردو

۱.بیماری لکه برگی درخت گردو Microstroma jaglandui

علائم بيماري بصورت ظهور كپك سفيد در اشكال هندسي در قسمت زير برگها است كه اين شكلها بطور نا منظم بزرگ شده و به هم متصل مي شوند. اين بيماري بوسيله دوبار سمپاشي با قارچكش سيتميك با و يستين پــودر و تابل ۵ ۰/۰ (به نسبت ۳ در هزار ) كنترل مي شود. زمان سمپاشي در خرداد ماه بوده و به فاصله ۱۵ روز بايد تكرار شود.

۲.باکتریوز(بلایت گردو) xanthomonas campestri f.sp juyeanelis

باکتریوز یکی از دشمنان اصلی و از بیمارهای بسیار خطرناکی است که می تواند حتی تا ۸۰ ۰/۰از محصول را نابود سازد.اولین اثر باکتریوز روی میوه ،ظاهر شدن لکه های کوچک منظمی است که در آغاز شفاف اند وبه رنگ تیره در می آیند و در انتها ی میوه به قطر ۲ تا۳ سانتی متر می رسند .آلودگی اولیه با پیشرفت سریع از پوست میوه عبور می کند و پوست خشک را سیاه و مغز گردو را به شکل خمیر ی نرم در می آورد. وسبب ریزش آن می شود .راه اصلی پراکنده شدن این بیماری باران است و در بارش‌های بهاره و آبیاری بهاره انتشار بیماری بیشتر می‌شود.به دلیل اینکه وجود آب برای ایجاد آلودگی ضروری است بارندگی،مه،شبنم وآبیاری بارانی موجب انتشار این بیماری می شوند.این باکتری در صورت وجود آب آزاد از طریق روزنه ها ،زخم ها ،خراش هاو محل نیش حشرات وارد درخت میزبان می شود. باکتری عامل بیماری در جوانه های در حال خواب زمستانگذرانی می کند.به همین دلیل مبارزه با آن مشکل است. استــــــفاده از مس متا لیک به میزان ۵/۴کیلو گرم در هکتار بطور موثری این بیماری را کنترول کرده است.

۳.بیماری آنتراکنوز Jnomonia leptostyea

عامل بیماری قارچی است که در بهار بسیار سرد و مرطوب ،یا در اواخر تابستان وقتی که دمای هوا پایین می افتد و رطوبت بالا می رود بیشتر ظاهر می شود. اولین علائم ظاهری روی برگ ،لکه های نامنظم خاکستری تا قهوه ای رنگ با حاشیه قهوه ای سوخته و ابعاد نسبتا بزرگی است که روی برگ درخت گردو ظاهر و سبب ریزش برگها ی زرد قبل از خزان می شود.  مبارزه برای جلوگیری از گسترش بیماری برگهای ریخته شده باید جمع آوری و سوزانده شوند .

۴.خشکیدگی سر شاخه یا شانکر درخت گردو Cytospona jcagtandis

علائم بیماری به صورت نواحی متورم یا فرو رفته در اندازه های مختلف است که در روی پوست ،شاخه ها و پوست و تنه ظاهر می شود. برای مبارزه با این بیماری بعد از جدا کردن بافت آلوده ،خمیر ۵۰درصد قارچکش اکــــسی کلرید مس را تهیه و و به محل می مالند محلول پاشی شاخ و برگ با اکس کلر ید مس (۲ در هزار ) نیز موثر است.به بیماری گیاهی شانکر باکتریایی بیماری بلاست جوانه، بلاست شکوفه، خشکیدگی باکتریایی سرشاخه و سوختگی سیخک هم گفته می شود.مهمترین علامت بیماری گیاهی شانکر باکتریایی به صورت شانکر و تولید انگم (صمغ) روی شاخه، تنه و گاه میوه های آلوده است.نواحی آلوده کمی فرو رفته و تیره تر از بخش های سالم هستند.شانکرها بیشتر در پاییز و زمستان ایجاد شده و در اوایل بهار کاملاً مشهودند. باکتری ها از راه بن جوانه های آلوده، محل قطع شاخه های هرس شده، محل جداشدن دمبرگ یا محل های صدمه دیده وارد شاخه ها می شوند.

۵.شانکر عمیق پوست گردوErwinia rubrifaciens

زخم پوستي (شانكر پوستي باكتريايي) يكي از بيماري‌هاي مهم گردو مي‌باشد. در سال‌هاي اخير اين بيماري گسترش پيدا كرده به طوري‌كه وجود شرايط محيطي مناسب براي اين بيماري باعث مرگ تدريجي درختان گردو شده و باغات گردو را تهديد مي‌كند. اين بيماري توسط موجودات ميكروسكوپي به نام باكتري ايجاد مي‌شود.

شانكر پوستي گردو دو نوع است:

۱- شانكر پوستي سطحي

۲- شانكر عميق زيرپوستي

۶.پوسیدگی ریشه وطوقه ناشی فیتو فتورا

تعدادی از گونه‌های phytophthora spp مثل پوسیدگی ریشه پوسیدگی طوقه یا هر دو می شود علائم عمومی بیماری بسیار به صورت های کوچک زرد خزان و زود هنگام کاهش عملکرد خشکیدگی سرشاخه و بالاخره از بین رفتن و مرگ درخت است .علائم بیماری بسته به نوع فیتوفترا درجه حرارت رطوبت خاک و مقاومت نسبی پای به تدریج در برخی سالها ظاهر میشود .پوسیدگی طوقه ابتدا به صورت لکه های متعدد در اطراف طوق ظاهر می‌شود که در مراحل بعد این لکه ها به هم پیوسته تنه درخت را احاطه کرده و موجب مرگ میشود. پوسیدگی ریشه ابتدا در نتیجه آلودگی ریشه های بزرگ و کوچک شروع می‌شود و در مرحله بعدی سیستم داخلی ریشه تخریب می گردد حتی در صورت استفاده از سموم گازی نیز ریشه  کن کردن فیتوفترا از خاک غیر ممکن است بنابراین تدابیر پیشگیری کننده مثل زهکشی مناسب جلوگیری از آلودگی هنگام عملیات زراعی محافظت محل پیوند و قرار دادن آن در بالاتر از سطح خاک و استفاده از پایه های بسیار مقاوم برای مبارزه با پوسیدگی ریشه و طوقه باید در نظر گرفته شود

۷. پوسیدگی ریشه و طوقه ناشی از قارچ آرمیلاریا

اين بيماري از بیماری های درخت گردو به نام هاي ديگري مثل بيماري قارچ ريشه بلوط، پوسيدگي ريشه قارچ خوراكي و قارچ عسلي نيز ناميده مي شود و عامــل آن قارچ armillaria mellea است. علائم بيماري شبيه پوسيدگي ناشي از فيتوفترا است و به همين دليل تشخيص آن مشكل مي باشد .مطمئن ترين روش تشخيص اين بيماري وجود رشته هاي مي سيليوم قارچ است كه به بند كفش شباهت دارد . مي سليوم هاي قارچ كه سطح خارجي آنها قهوه اي مايل به سياه و داخل آن سفيد رنگ است به سطح خارجي پوست ريشه مي چسبد. روش هاي پيشگيري شامل استفاده ازسموم گازي در خاك با سموم بي سولفيد كربن يا ميتل برو مايد ، عدم استفاده از خاك آلوده براي كاشت و مهمتر از همه استفاده از پايه هاي مقاوم است.

۸.پوسیدگی زغالی درخت گردو Macrophomina phaseoli

پوسیدگی زغالی گردو یکی از بیماری های قارچی درخت گردو می باشد،این بیماری در زمینهای سنگلاخی و خشک که با کمبودخاک زراعی مواجه هستند،اتفاق می افتد بویژه زمانی که گردو در برابر تنش آبی قرار گیرد،شدید تر است.در زمینهای شنزار و سنگلاخی که کمبود خاک زراعی دارند بهتر است از کود دامی پوسیده همراه باخاک زراعی در کاشت نهال استفاده نمود،همچنین آبیاری نهالها باید بطور منظم در ماههای که گیاه با کمبود آب مواجه است، انجام شود.