بررسی زراعت نیشکر
نيشکر گياهی چندساله از خانواده غلات (گندميان) می باشد که گونه های مختلف آن را برای استحصال شکر و يا تعليف دام ها پرورش می دهند.
نیشکر گياهی چندساله از خانواده غلات (گندميان) می باشد که گونه های مختلف آن را برای استحصال شکر و يا تعليف دام ها پرورش می دهند. اين گياه در هندوستان، پاکستان، کوبا، برزيل، آرژانتين، استراليا، آفريقای جنوبی و جنوب غربی ايران (هفت تپۀ دزفول در خوزستان) کشت می گردد. حدود ۷۰ درصد شکر مصرفی دنيا از گياه نيشکر حاصل می آيد.
نیشکر به ندرت توليد بذر می نمايد لذا همواره از طريق قطعات ساقه ها تکثير می شود. برای اين منظور قلمه هايی به طول ۲۵ – ۲۰ سانتيمتر از بخش های ميانی ساقه ها انتخاب می نمايند و آنها را در زمان مناسب و پس از آماده سازی زمين بر روی پشته ها و يا درون شيارهايی که به فاصله ۱۲۰ – ۱۰۰ سانتيمتر ايجاد شده اند، بطور افقی و به عمق ۴۰ – ۳۰ سانتيمتر می خوابانند تا جوانه ها بزودی از محل گره های قلمه ها خارج گردند و گياهان جديدی را بوجود آورند. ريشه های نابجای آن از سطح زيرين قلمه ها بويژه از محل گره ها و در تماس با خاک مرطوب ظاهر می شوند.
کاشت این گیاه در خاک های دارای رس زياد و اراضی شور رضايت بخش نخواهد بود. نیشکر تحمل سرمای کمتر از ۳ درجه سانتيگراد را ندارد لذا منحصراً در مناطق گرمسيری جهان زراعت می گردد.
زمان کاشت نيشکر در خوزستان حدود اً اوايل تا اواسط پائيز است و ۱۳ – ۱۲ ماه بعد برداشت می شود. دوره بهره برداری گياه نيشکر ۵ – ۴ سال است.
این گیاه بيشترين نياز آبی را در بين تمامی گياهان زراعی (سالانه حدود ۳۵ هزار مترمکعب) دارد.
نياز کودی نیشکر بسيار زياد است بطوريکه به ۴۵۰ کيلوگرم نيترات آمونيوم، ۳۵۰ کيلوگرم فسفات و ۲۵۰ کيلوگرم پتاس در هکتار نيازمند است که بايد همراه با شخم و در طی فصل رشد به صورت تقسيطی مصرف گردند.
ساختمان ساقه های نیشکر از جنس سفت و سخت است. طول ساقه آن در گونه های مختلف از ۵ – ۲ متر متغيّر می باشد. قطر ساقه های مذکور نيز از ۵ – ۲ سانتيمتر متفاوتند. نيشکرهايی که دارای ساقه های باريکتر هستند، معمولاً ساقه های بيشتری توليد می کنند.
برگ های این گیاه که از محل گره های ساقه ها بوجود می آيند، به صورت متناوب و در دو رديف استقرار می يابند. آنها بسيار بلند، نوک دار و دارای حواشی مضرّس هستند و به طرف رأس باريک می گردند.
گل آذين نيشکر از نوع خوشه ای و شامل تعداد زيادی انشعابات باز و پرمانند به طول ۸۰ – ۳۰ سانتيمتر می باشد.
ميزان محصول سبز نیشکر حدود اً ۲۵۰ – ۵۰ تن در هکتار است امّا محصول آن در خوزستان ايران حدود ۱۰۰ تن در هکتار می باشد. ساقه های آن دارای ۱۴ – ۱۲ درصد قند قابل استخراج هستند.
منبع:
گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم
