شناخت نژاد هاي گاو (نژاد ایرشایر و نژاد بلژین بلو اند وایت)

معرفی نژادهای گاو که در این مطلب با تاریخچه، خصوصیات ظاهري و خصوصیات تولید مثلی نژاد ایرشایر و نژاد بلژین بلو اند وایت در وب سایت جامع روستیران آشنا می شوید.

– نژاد ایرشایر

تاریخچه و پراکنش

اجداد وحشی نژاد ایرشایر در اصل گاوبوس تاروس تیپیکوس پریمیژنیوس لانگی فرونس است. این نژادمتعلق به استان ایر در کشور اسکاتلند است واز قرن هفدهم در این استان زندگی می کند. در طول پرورش این گاو، ابتدا آن را متعلق به نژاد کانینگهام وسپس متعلق به نژاد دانوب می دانستند، تا این که سرانجام به صورت یک نژادتکامل یافت وآن را به نام منطقه ي خودش یعنی ایر نامیدند.

خصوصیات ظاهري

رنگ بدن این گاو از قرمز تا قهوه اي مایل به قرمز و سفید متغیر است. فراوانی رنگ سفید و قهوه اي مایل به قرمز در گاو نر بیشتر است. از مشخصات بارز این گاو، مو هاي کوتاه، قهوه اي و سفید رنگ آن است. گاهی اوقات به رنگ سیاه و سفید هم دیده شده که در دفتر انساب ثبت نمی شود. رنگ پوزه و دهان صورتی روشن است. تیپ بدنی و پستان هاي مناسبی دارد. همچنین به دلیل داشتن شاخ هایی با انحناي خاص در قسمت بالاي آن مشهور است. امروزه اغلب پرورش دهندگان در سنین اولیه، با روش هاي مختلف مانع رشد شاخ ها می شوند، بنابراین شاخ هاي بلند کمتر دیده می شود. گاو نژاد ایرشایر جثه اي کوچک واستخوان بندي ظریفی دارد. علاوه بر این آب وهوا در منطقه ي ایر در قسمت زیادي از سال سردومرطوب است. به دلیل عدم حاصل خیزي زمین هاي منطقه، مقدار کمی علوفه در دسترس این نژادوجود داشته ودر نتیجه، این وضعیت سبب بقاي حیوانات داراي بنیه قوي وداراي قدرت چراي خوب شده است.

خصوصیات تولیدي

گاو این نژاد با توجه به پتانسیل بالا در تولید شیر و چربی بالا، تنها براي تولید شیر پرورش داده می شود. میانگین تولید شیر این گاو در یک دوره شیر دهی، ۴۸۴۲ لیتر با ۳.۷۵ درصد چربی ۳.۴۱ درصد پروتئین برآورد شده است. مقدار چربی شیر آن به ۴ درصد هم می رسد. مواد جامد بدون چربی در شیر این نژاد کمتر از گاو گرنزي و جرسی است . ذرات چربی شیر در این نژاد ریز بوده و به این دلیل به آسانی در بالاي شیر جمع می شوند. از این نظر شیر این نژاد براي تولید پنیر مناسب است.

گوساله‌ي این نژاد به دلیل داشتن وزن و تولید نسبتاً پایین در تولید گوشت سفید گوساله ارزش متوسطی دارد. گاو حذفی و مازاد نیز براي تولید گوشت ارزش متوسطی دارد، زیرا خیلی سریع چاق می شود و داراي چربی سفید است.

خصوصیات تولید مثلی

گاو ماده ایرشایر زود بالغ می شود و اولین گوساله خود را در سن ۲۴ تا ۲۷ ماهگی به دنیا می آورد و می تواند هر سال یک گوساله داشته باشد. وزن گوساله نر در هنگام تولد ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم و در گوساله ماده ۳۴ تا ۴۵ کیلوگرم است.

– نژاد بلژین بلو اند وایت

تاریخچه و پراکنش

نژاد بلژین بلو اند وایت از دو گونه قدیمی موجود در سرزمین بلژیک به وجود آمده است. از سال ۱۸۴۰ به مدت بیش از نیم قرن از گاو نر نژاد هاي شورت هورن بریتانیا و بلک پاید ندرلند براي توسعه و اصلاح این نژاد در مرکز و جنوب بلژیک استفاده شده است. نژاد شاروله نیز در این توسعه و اصلاح نژاد به کار گرفته شده است.

دفتر انساب این نژاد در سال ۱۹۱۹ در مرکز و مناطق بالاتر بلژیک تاسیس شد و درسال ۱۹۷۱ نام آن به بلَنس-بلو یا ویت بلائو تغییر یافت. گسترش این نژاد به عنوان نژادي دومنظوره، بین سال هاي ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ رخ داد. ولی در سال ۱۹۶۰ به خاطر داشتن گوشت داراي ماربلینگ مناسب که از نژاد شورت هورن گوشتی به ارث برده بود، به عنوان یک نژاد گوشتی معرفی شد. این نژاد از اجداد نژاد دنیش بلو اند وایت است و به نژاد بلو دو نورد فرانسه شبیه است. رنگ بدن این نژاد می تواند یکدست سفید، آبی و قرمز مایل به آبی یا خالدار باشد، که این تنوع رنگ خود را مدیون نژاد شورت هورن هستند. رنگ آبی در این نژاد معادل رنگ سرخ در نژاد شورت هورن است.

خصوصیات ظاهري

گاو این نژاد جثه اي متوسط، بدنی سنگین و نیرومند، اندام هاي حرکتی قوي، سرِ کوچک و در بیشتر اوقات ساختار عضلانی بزرگی دارد. رنگ بدن آن اغلب آبی، سفید و آبی – سفید است.

خصوصیات تولیدي

این نژاد یک گونه دو منظوره (شیري و گوشتی) و یک گونه گوشتی دارد. میانگین تولید شیر گاو ماده‌ي دو منظوره در یک دوره شیردهی در حدود ۴ هزار لیتر با ۳.۸درصد چربر و ۳.۳درصد پروتئین است. افزایش وزن گاو نر در پروار بندي حدود ۱۳۲۰ گرم در روز بوده و بازده لاشه‌ي گاو گوشتی ۶۵ تا ۷۰ درصد و گاو ماده‌ي دو منظوره ۶۰ درصد است. گوشت این گاو رد بوده و کم ترین لایهي چربی بر روي گوشت آن وجود دارد.

خصوصیات تولید مثلی

نسبت سخت زایی به خصوص در تلیسه ها بسیار بالا است و اغلب نیاز به عمل سزارین دارند.

بيشتر بخوانيد:

تعیین سن گاو و گوسفند از روی دندان و شاخ

«کشاورزی»، ناجی اقتصاد | ایجاد گاوداری نیمه صنعتی با ۱۵۰ میلیون تومان سرمایه اولیه

شناخت نژاد هاي گاو (نژاد آبردین آنگوس و نژاد افریکاندر)

منبع:

اطلس نژادهاي دام (گاو، گوسفند، بز و اسب) ايران و جهان – مولفين: دکتر علی نصیریان، مهندس سید محمد مهدی حاجی سید جوادی، مهندس سید محمد علی حاجی سید جوادی، مهندس مجید عباسی و دکتر محمد اقبالی