تلخکامی پسته‌کاران میبد و سودی که به جیب دلالان می‌رود

پسته یکی از محصولات عمده کشاورزی استان یزد است و بخش عمده باغ‌های این محصول در شهرهای خاتم، اردکان، ابرکوه و میبد قرار دارد، که در شهرستان میبد در مناطقی از بفروئیه، حسن آباد و شورُک از سالیان گذشته تا به حال کشت آن رواج داشته و  باغ های پسته  جلوه‌ای زیبا به این مناطق داده‌است.
مسوول یکی از واحدهای خدمات کشاورزی در  شورُک میبد در گفت وگو با گزارشگر ایرنا گفت: محصول پسته را هنگامی که روی درخت است کیلویی ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان با حضور یک فرد خبره محلی قیمت‌گذاری می‌کنند و اگر باغ از دید این فرد خبره ۶۰ کیلو محصول داشته باشد، کل محصول باغ حدود ۳ میلیون تومان خریداری می‌شود.
مسیب کارگر افزود: خریدار با پرداختن مزد به کارگر ، محصول باغ را برداشت کرده و پسته خشکی که از محصول به دست می‌آورد را با قیمتی ۲ برابر در بازار به فروش می‌رساند و از این طریق با تلاشی کمتر از کشاورزان بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان از هر کیلو محصول سود می‌برد.
وی ادامه داد: در این میان سهم کشاورز ناچیز است و حاصل باغدار از این محصول ضرر روی ضرر است و در حقیقت سودآوری زمین خشک برای کشاورز بهتر از سود پسته کاری است.
مسوول واحد خدمات کشاورزی که دانش آموخته رشته مهندسی کشاورزی است، گرانی ملزومات کشاورزی مانند هزینه آب، سم و تراکتور را از مشکلات کشاورزان پسته‌کار بیان کرد و تصریح کرد: اکثر کشاورزان میبد خرده مالک هستند و چون توان پرداخت مزد کارگر ندارد یا کارگری نیست تا برای آنان کار کند، مجبور به فروش محصول قبل از برداشت هستند و این مسئله باعث می شود که بیشتر سود پسته نصیب دلالان می‌شود و فقدان کارگروهی از طرف جهاد کشاورزی برای تعیین قیمت و نبود سیاست خرید تضمینی باعث زیان کشاورزان می شود.

محمود برزگر یکی از کشاورزان بفروئیه که از سن ۱۰ سالگی به کشاورزی مشغول است هم گفت: در قدیم با خاک کردن پسته ، نهال این محصول را عمل می‌آوردند و هم اکنون با کاشت نهال‌های ۲ تا سه ساله کشت پسته انجام می‌شود و هر نهال حدود هفت تا ۱۰ سال طول می‌کشد تا به محصول دهی برسد ولی پیوند زدن به زودتر محصول دادن درخت کمک می‌کند.
به گفته این کشاورز میبدی در طول سال، هر هفته‌ یک بار باید به باغ پسته سرکشی کرد و کارهای مربوط به آبیاری ، هرس ،  کوددهی و سمپاشی را انجام داد زیرا پسته از ابتدای فروردین شکوفه می‌کند و به اندازه دانه ماش که شد سمپاشی لازم دارد و به طور طبیعی باید ۴۰ روز یک بار باغ را سیراب کرد که به دلیل کمبود آب گاهی حتی تا سه ماه بین دفعه‌های آبیاری فاصله می افتد.
برزگر که جدا از باغ خود به کشاورزی در باغ های دیگر منطقه نیز مشغول است و بیمه ندارد، با بیان گران بودن هزینه کود و سم ادامه داد: در زمستان که باغ پسته نیاز به آبیاری دارد، چاه‌های آب کشاورزی خاموش می‌شود.
وی در ارتباط با فروش پسته گفت: پسته بعد از برداشت برای پوست گرفتن به آسیاب برده و بعد از پوست گرفتن، شسته و به صورت کامل پوست آنها را جدا و درآفتاب خشک کرده و برای فروش به دلال آماده می‌کنیم.

کشت پسته صرفه اقتصادی برای کشاورز ندارد
به گفته دیگر کشاورز میبدی که حدود ۴۰ سال است به کشت پسته مشغول است ، کشت این محصول صرفه اقتصادی ندارد و با این وجود می‌توان به عنوان یک شغل در کنار پرداختن به حرفه دیگر  به آن مشغول شد.
سید حسین موسوی کم آبی را مشکل اصلی پسته کاری دانست و بیشترین نوع پسته کاشته شده در میبد را فندقی و بادامی بیان کرد و افزود : انواع دیگر پسته به آب بیشتری نیاز دارد و این رقم ها به نسبت کم آبخواه تر بوده و با اقلیم خشک منطقه سازگاری بیشتری دارد.
کم آبی و آفتاب سوختگی ۲ مشکل عمده پسته‌کاران میبدی
کمال خاکسار کشاورز دیگری که کارمند بازنشسته می‌باشد گفت: آفتاب سوختگی به دلیل کم آبی و گرمای هوا مشکلی است که باعث پوک شدن پسته‌ها می شود.
سیدعبدالوهاب موسوی باغدار مزرعه ۱۳ هکتاری شیخ ابوالقاسم بفروئیه مشکل عمده پسته امسال را کم آبی و آفتاب سوختگی عنوان کردگفت: امسال با همکاری جهاد کشاورزی شهرستان در جدول‌بندی زمین‌های کشاورزی و دفع آفات وضعیت محصول در برخی قسمتها بهتر شده است.
حسینعلی کارگر یکی از کشاورزان میبدی که دستگاه آسیاب و پوست کندن پسته دارد، گفت: پسته امسال وضعیتی بهتر نسبت به پارسال دارد و با وجود این موضوع به دلیل گرانی ملزومات باید گفت که پسته کاری اصلا صرفه اقتصادی ندارد.
وی سرقت از باغ‌های پسته را از دیگر مشکلات باغداران عنوان کرد و گفت: نبود امنیت برای کشتزار پسته از دیگر مشکلاتی است که کشاورزان پسته میبد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

کاهش آب سفره‌ها و چاه‌های آب میبد

مدیر جهاد کشاورزی میبد نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: یک هزار و ۳۵۰ هکتار سطح زیرکشت پسته در میبد وجود دارد و از این میزان یک هزار و ۲۰۰ هکتار آن  بارور است .
صدر پورکوثری افزود: امسال پسته میبد به خصوص پسته‌های محلی مانند فندقی و بادامی عملکرد بهتری نسبت به پارسال دارندو مهمترین مشکل باغ های پسته، آفتاب سوختگی محصول به دلیل گرم شدن اقلیم و کمبود آب است.

پورکوثری ادامه داد: فاصله افتادن ۲ تا سه ماهه بین آبیاری پسته زارها به دلیل افت سفره‌های آب منطقه و کم شدن آب چاه‌ها باعث تاخیر در آبیاری می شود  و اداره آب منطقه‌ای نیز میزان برداشت از چاه های آب را برای تنظیم سفره‌های آب کم کرده‌است.
وی نرخ گذاری پسته را مرتبط با بازار و اداره صنعت ، معدن و تجارت ذکر کرد و نبود ترمینال پسته درجه یک در میبد برای صادرات این محصول را از مشکلات دیگر پسته کاران برشمرد.
رئیس اداره ترویج مدیریت جهاد کشاورزی میبد هم گفت: برای مقابله با آفتاب سوختگی باید درختان پسته در تیرماه با پودر کائولین مخلوط شده با آب محلول پاشی شود.
سمیه اسماعیلی کیا افزود: برای جلوگیری از پوک شدن پسته‌ها نیز درختان را باید پیوند زد.
به گفته رییس سازمان صنعت ، معدن و تجارت میبد ، نظارت بر نرخ گذاری پسته در بازار  بر اساس فاکتور داده شده بین خریدار و فروشنده و میزان سود تعیین شده برای هر محصول انجام می‌گیرد.
بیش از ۵ هزار هکتار اراضی میبد زیر کشت محصول‌های کشاورزی و باغی است.
مرکز این شهرستان ۱۰۵ هزار نفری  در ۵۰ کیلومتری شمال غربی شهر یزد قرار دارد.