روستای توریستی ده چشمه فارسان
روستای ده چشمه از روستاهاي تاريخي استان چهارمحال و بختياري است و قدمت طولاني دارد. از مهمترين آثار تاريخي اين روستا مي‌توان به كتيبه سنگي و تاريخي پير غار، سنگ قبله، شيرسنگي و قلعه خان اشاره كرد. كتيبه‌ها و سنگ نوشته‌هاي به جا مانده در اين روستا به دورة قاجاريه مربوط است.
روستای ده چشمه از توابع، بخش مركزي شهرستان فارسان استان چهارمحال و بختياري است كه با مختصات جغرافيايي ۵۰ درجه و ۳۳ دقيقه طول شرقي و ۳۲ درجه و ۱۳ دقيقه عرض شمالي، در ۳ كيلومتري جنوب غربي شهر فارسان قرار دارد. اين روستا از غرب و جنوب به كوه لاخرسان محدود مي‌شود.
ارتفاع روستای ده چشمه از سطح دريا ۲۰۰۰ متر است و اقليمي معتدل و خشك دارد. آب و هواي اين روستا، در بهار و تابستان ملايم و مطبوع و در زمستان سرد است. خشكه رود در شرق روستا جريان دارد.
روستای ده چشمه از روستاهاي تاريخي استان چهارمحال و بختياري است و قدمت طولاني دارد. از مهمترين آثار تاريخي اين روستا مي‌توان به كتيبه سنگي و تاريخي پير غار، سنگ قبله، شيرسنگي و قلعه خان اشاره كرد. كتيبه‌ها و سنگ نوشته‌هاي به جا مانده در اين روستا به دورة قاجاريه مربوط است.
مردم روستاي ده چشمه با گويش بختياري سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
ده چشمه همان طور كه از نامش پيداست تركيبي از ده و چشمه است. در اين ده، چشمه پر آبي وجود دارد كه باعث سرسبزي اين ده توريستي گرديده است. آب اين چشمه منبع مهم آب آشاميدني شهر فارسان است. ده چشمه روستايي از توابع شهرستان فارسان كه سنگ نوشته معروف مشروطيت به دستور سردار اسعد بختياري در آن قرار دارد.
راه دسترسي به روستای ده چشمه
روستای ده چشمه از طريق شهرهاي فارسان، سورشجان، كيار، اردل وش هركرد، با جاده آسفالت قابل دسترسي مي‌باشد.
الگوي معيشت و سكونت روستای ده چشمه
جمعيت روستای ده چشمه در سال ۱۳۸۵، حدود ۴۸۱۱ نفر گزارش شده است.
اقتصاد اين روستا بر فعاليتهاي زراعي، باغداري و دامداري استوار شده است. گروهي از مردم اين روستا، به فعاليتهاي خدماتي، توليد صنايع دستي و پرورش زنبور عسل اشتغال دارند.
گندم، جو، يونجه و شبدر از مهمترين محصولات زراعي روستای ده چشمه مي‌باشد. شير، ماست، كره محلي، روغن حيواني و دوغ از فرآورده‌هاي مرغوب لبني اين روستا است، كه در بين گردشگران اين روستا خواهان بسياري دارد. هلو و سيب درختي روستاي ده چشمه زبانزد خاص و عام است. از ديگر محصولات روستا، مي‌توان به انگور، بادام و گردو اشاره كرد.
بافت انواع قالي و قاليچه در بين زنان اين روستا حرفه‌اي مكمل در فعاليتهاي خانوار روستايي است.
زنان روستايي اغلب با فرآورده‌هاي روستايي انواع غذاهاي محلي را تهيه مي‌كنند. رايج‌ترين غذاهاي روستای ده چشمه عبارتند از: گونه، آش شنگ و موچه، آش دوغ و كاكولي.
زنان روستايي در كنار فعاليتهاي زراعي و دامداري به توليد و بافت انواع صنايع دستي و هنري اشتغال دارند. انواع قالي و قاليچه در طرح‌هاي بومي و با رنگ‌هاي شاد از دست بافت‌هاي زنان روستای ده چشمه است، كه در بازارهاي اطراف به فروش مي‌رسد.
مهمترين سوغات اين روستا شامل عسل و فرآورده‌هاي لبني مانند ماست، دوغ، كشك، كره محلي، پنير محلي، خشكبار و ميوه‌جات مي‌باشد.
جاذبه های روستای ده چشمه
-
امكانات و ديدني‌هاي روستا:
۱. غار معروف به «پير غار»
۲. سنگ نوشته‌هاي معروف به «سنگ نوشته‌ها مشروطيت» كه به دستور سردار اسعد درست در سمت چپ غار بر سينه كوه حك شده اند.
۳. آبشار پير غار كه از كوه مشرف بر غار و درست در سمت راست آن قرار دارد. اين آبشار فصلي است و در فصل بهار بسيار زيباست.
۴. قبرستان قديمي مذين به شير سنگي.
۵. آثار و بقاياي قلعه خوانين بختياري.
۶. شيلات ماهي قزل آلا.
۷. اين روستا يكي از سر چشمه‌هاي رود كارون مي‌باشد داراي بيش از ۱۰ چشمه بزرگ و چندين چشمه فصلي مي باشد از جاهاي ديدني ان مي توان از چالغوز و چالنمه و بردنكان نام برد.
-
توصیف برخی از امکانات و دیدنی های روستا:
طبيعت زيبا، مناظر دلفريب، باغات سرسبز و انبوه، تفرجگاه مصفاي پير غار و ديگر آثار تاريخي، روستاي ده چشمه را به يكي از جذاب‌ترين روستاهاي استان چهارمحال و بختياري تبديل كرده است.
پيرغار در ارتفاعات همجوار پيرامون روستا واقع شده است و هنوز به طور كامل شناسايي نشده است. ده چشمه جوشان از اين غار آهكي سرزير مي‌شود. بر روي قسمتي از تپة سنگي پيرغار، سه سنگ نبشته به زبان فارسي كنده‌كار شده كه شرح لشكركشي سردار اسعد بختياري به تهران و نقش طوايف بختياري در انقلاب مشروطيت ايران است. در ايام مختلف سال خاصه در فصول سرد، اين ناحيه گردشگران و طبيعت دوستان بسياري را به سوي خود جذب مي‌كند.
قلعه خان، سنگ نبشه و شيرسنگي از ديگر ديدني‌هاي تاريخي اين روستا مي‌باشند.
طبيعت زيبا ، باغات سرسبز و انبوه و وجود گردشگاه مصفاي پيرغار با كتيبه هاي حك شده بر كوه آن ، قلعه خان و شيرسنگي موجود در روستا ، ده چشمه را به يكي از جذاب ترين روستاهاي ولايت چهارمحال و بختياري تبديل كرده است . گردشگاه پيرغار در جنوب روستاي ده چشمه و در ارتفاعات اطراف روستا واقع شده است . چندين چشمه جوشان از اين غار آهكي سرازير مي شود . بر روي قسمتي از كوه ، سه سنگ نبشته به زبان فارسي كنده كاري شده كه در آن لشكركشي سردار اسعد بختياري به تهران و نقش طوايف بختياري در انقلاب مشروطه ، شرح داده شده است . درمجموع گردشگاه ” پيرغار ” با چشمه پر آب ، آبشار زيبا و درختان سرسبز در فصول مختلف سال بالاخص بهار و تابستان ، گردشگران و طبيعت دوستان بسياري را به خود جلب مي كند.
اقتصاد و کشاورزی روستای ده چشمه
اقتصاد روستاي ده چشمه بر فعاليت هاي زراعي ، باغداري و مالداري استوار شده است . گندم ، جو ، يونجه و شبدر از مهمترين محصولات زراعي و هلو و سيب درختي ، انگور ، بادام و چارمغز (گردو) از مهمترين محصولات باغي روستاي ده چشمه به شمار مي روند .
فرآورده هاي لبني نظير شير ، ماست ، مسكه يا كره محلي ، روغن حيواني و دوغ روستاي ده چشمه نيز از شهرت خاصي برخوردار است .
گروهي از مردم اين روستا به فعاليت هاي خدماتي ، و پرورش زنبور عسل اشتغال دارند . بافت انواع قالي و قاليچه نيز ازجمله فعاليتهاي زنان به شمار مي رود كه دركنار فعاليت هاي زراعي و دامي به توليد و بافت آن اشتغال دارند.
مهمترين سوغات روستاي ده چشمه ، عسل ، فرآورده هاي لبني ، خشكبار و ميوه جات و ماهي قزل آلاي پرورشي است .
اولين دهكده جهاني يونيما در روستای ده چشمه
به گزارش ميراث آريافعاليت‌ها و سابقه درخشان در پژوهش،گردآوري و توليد نمايش‌هاي عروسكي و همچنين حضورمستمردر دوره‌هاي مختلف جشنواره عروسكي مبارك ايران،مركز جهاني يونيما را برآن داشت تا با گشايش دفتر اين مركز در يكي از روستاهاي هدف گردشگري استان چهارمحال و بختياري،اين روستا را درفهرست مراكز جهاني خود قرار دهد.
اين روستا،اولين روستاي كشور است كه در سال ۱۳۷۸ با تاسيس انجمن نمايش و معرفي اين انجمن درسال۱۳۷۹ به عنوان انجمن برتر مركز از سوي مركز هنرهاي نمايشي به لحاظ فعاليت هاي فرهنگي و هنري داراي اعتبار و جايگاه ويژه اي است.
توجه به آيين ها،مراسم و آداب و رسوم ايل بختياري از حوزه هاي فعاليت هاي فرهنگي و هنري هنرمندان اين روستا است.
