زراعت گیاهان داروئی “قدومه”

قدومه (نام علمی: Alyssum) (در متون طب سنتی تودری) یکی از گیاهان است. در فارسی تاجیکی به آن چشم بلبل می‌گویند.قدومه در ایران از جمله در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌روید. انتشار عمومی این‌گونه در کشورهای مصر، عربستان، فلسطین، ایران، پاکستان و عراق است. از قدومه عمدتاً به عنوان نرم‌کننده سینه، برطرف‌کننده سرفه و ملین استفاده می‌شود.

در طب گذشته از قدومه به عنوان خلط‌ آور و ضدالتهاب استفاده می‌کرده‌اند. دانه‌های قدومه حتماً می‌بایست با آب کافی مصرف شوند. در افراد مبتلا به انسداد روده نبایستی به کار رود. در ظروف در بسته و در محلی خشک و به دور از رطوبت باید نگهداری شود.آنچه تحت نام قدومه در بازار دارویی ایران ارائه می‌شود عبارت است از قدومه شیرازی و قدومه شهری.

اندام دارویی:

میوه ها

مواد مؤثره:

“موسیلاژ”، “گلوکز اینولاتی” (Glucoseinolate)

خواص درمانی:

نرم کننده سینه، بر طرف کننده سرفه، ملیّن

عوارض جانبی قدومه:

قدومه به دلیل داشتن “گلوکز اینولاتی” ممکن است باعث اختلالات غده تیروئید شود.

مصرف دانه های خشک قدومه ممکن است انسداد روده ای ایجاد کند.

مصرف مقادیر زیاد میوه قدومه باعث نفخ و بزرگی موقتی شکم می شود و احتمال انسداد روده ها را نیز به همراه دارد.

گیاهشناسی قدومه:

خانواده: صلیبیان Brassicaceae) Cruciferae)

جنس و گونه:  Alyssum hamalocarpum

این گیاهی است یکساله با ارتفاع ۱۰ – ۵ سانتیمتر و بسیار شکننده.

شاخه های قدومه از بخش طوقه ای گیاه منشعب می گردند.

برگ های قدومه فرم کشیده و قاشقی با نوک کوتاه هستند.

دمبرگ ها پوشیده از کُرک و پُرزهای ستاره ای می باشند.

میوه ها در قالب خورجینک و به تخم مرغی پهن، بدون کُرک و دارای بال هستندو به طول ۷ – ۳ میلیمتر و به رنگ خاکستری که در نهایت قرمز می شوند.

دانه ها پهن و خاکستری با پوشش نازکی از موسیلاژ زرد رنگ به میزان حداقل ۱۵ درصد

منابع و مآخذ:

۱) آخوندزاده، ش – ۱۳۷۹ – دایرة المعارف گیاهان دارویی – جهاد دانشگاهی تهران

۲) آریاپور، ع و همکاران – ۱۳۸۹ – گیاهان دارویی، معطر و صنعتی جنگل و مرتع – مؤسسه آموزش عالی علمی کاربردی کشاورزی

۳) اکبری نیا، احمد – ۱۳۸۲ – بررسی عملکرد و ماده مؤثره زنیان در سیستم های کشاورزی متداول، ارگانیک و تلفیقی – پایان نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس

۴) امیدبیگی، رضا– ۱۳۷۹ – تولید و فرآوری گیاهان دارویی، جلد سوّم – آستان قدس رضوی

۵) امیدبیگی، رضا – ۱۳۷۶ – رهیافت های تولید و فرآوری گیاهان دارویی، جلد دوّم – طراحان نشر

۶) اهوازی، مریم و همکاران – ۱۳۸۹ – بذر گیاهان دارویی، جلد اوّل – جهاد دانشگاهی تهران

۷) برنا نصرآبادی، فاطمه – ۱۳۸۴ – اثر زمان های مختلف بر رشد، عملکرد و مقدار اجزاء تشکیل دهندۀ اسانس بارشبی – پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت مدرس

۸) پورفخاران، م و همکاران – ۱۳۹۰ – راهنمای جامع گیاهان دارویی، جلد دوّم – گنجینه سلامت

۹) جعفرنیا، س و همکاران – ۱۳۸۸ – راهنمای جامع و مصوّر خواص و کاربرد گیاهان دارویی – مجتمع آموزش کشاورزی سبز ایران

۱۰) حجازی، اسداله – ۱۳۷۲ – کلید بذرشناسی برای رشته های کشاورزی، جلد دوّم – جهاد دانشگاهی ماجد

۱۱) زرگری، علی – ۱۳۷۶ – گیاهان داروئی، جلد چهارم – دانشگاه تهران

۱۲) صمصام، ش – ۱۳۷۴ – پرورش و تکثیر گیاهان دارویی – نشر مانی

۱۳) طاهریان، کاظم – ۱۳۷۴ – اطلاعات گیاهان دارویی – مرکز تحقیقات منابع طبیعی سمنان

۱۴) عمویی، ع.م – ۱۳۸۸ – زراعت گیاهان دارویی و معطر، جلد اوّل – مؤسسه آموزش عالی علمی کاربردی کشاورزی

۱۵) قهرمان، ا – ۱۳۶۲ – فلور ایران – مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع

بيشتر بخوانيد:

زراعت گیاهان داروئی “رازیانه”

زراعت گیاهان داروئی “شوید”

زراعت گیاهان داروئی “شیرین بیان”