نحوه صحیح کاشت و مراقبت مارچوبه

مارچوبه از جمله سبزی های فصل خنک محسوب می گردد.

گیاهی تک لپه ای، چند ساله و دو پایه است.

پایه های نرمارچوبه بلندترند و عمر طولانی تری دارند.

این پایه ها از نظر زمان ظهور ساقه های هوایی و طول آنها با یکدیگر تفاوت دارند.

دارای ساقه های نرم و ریزوم های ضخیم و گوشتی است که نسبت به سرما مقاومند.

ساقه های خوراکی پایه های نرمارچوبه نسبتا کوتاهتر از پایه های نر هستند ولی مواد غذایی بیشتری دارند.

ساقه اصلی (stalk) این گیاه تا ۲ متر می رسد.

ساقه های هوایی و برگ های گیاه مارچوبه در اثر سرمای زمستان خشک می شوند.

این گیاه خاک های شنی-لوم و زهکش دار با PH 6-6.7 را می پسندد.

خاک های سرد و مرطوب برای پرورش این گیاه مناسب نیستند.

ازدیاد گیاه مارچوبه به روش های زیر انجام می پذیرد:

الف) تقسیم ریزوم ها

ب) کاشت بذور در خزانه

مقدار بذور مصرفی مارچوبه ۲-۱.۵ کیلوگرم برای هر هکتار است.

بذور مارچوبه دیر سبز هستند و به ۶ – ۳ هفته (۴۰ – ۱۵ روز) زمان نیاز دارند.

بذورمارچوبه را بهتر است ۲۴ ساعت قبل از کاشت بخیسانند.

بذور آن را در خزانه می کارند سپس نهال های یکساله را به زمین اصلی منتقل می سازند.

عمق کاشت ریزوم های مارچوبه را ۵ سانتیمتر انتخاب می کنند و آنها را در شیارهایی به عمق ۲۰ سانتیمتر استقرار می بخشند.

عمق کاشت بیشتر باعث تولید ساقه های جوان کلفت تر در آینده خواهد شد.

مارچوبه را به صورت جوی و پشته ای و با فواصل ۱.۵-۱ متر در کف جوی ها کشت می کنند.

فواصل بوته های مارچوبه را روی ردیف ها ۱۰ سانتیمتر انتخاب می کنند.

کاشت و نشاء مارچوبه در اوایل بهار انجام می پذیرند.

ساقه های جوان این گیاه که بخش قابل مصرف آن هستند و از ریزوم ها پدیدار می گردند، زمانی برداشت می شوند که به طول ۲۵ – ۱۵ سانتیمتر برسند.

ساقه های جوان مارچوبه در صورت اتیوله شدن به رنگ سفید ، نرم و قابل انعطاف در می آیند.

ساقه های جوان ، نیزه ای و قابل مصرف مارچوبه را “اسپیر” (spear) می نامند.

بذورمارچوبه پس از کاشت و سبز شدن می توانند ۶ – ۲ ساقه را در سال اوّل تولید نمایند.

در شرایط آب و هوایی نسبتا گرم به نحو بهتری رشد می کند.

دمای ۲۴ – ۱۶ درجه سانتیگراد برای تولید ساقه های جوان خوراکی مناسب هستند.

آبیاری و وجین علف های هرز مزارع مارچوبه حائز اهمیّت می باشند.

توصیه کوددهی گیاه مارچوبه عبارت است از:

• کود شیمیایی ازته ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار طی چند مرتبه
• کود شیمیایی فسفره ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار در زمان کاشت یا اواخر زمستان
• کود شیمیایی پتاسه ۲۵۰ کیلوگرم در هکتار در زمان کاشت یا اواخر زمستان

محصول آن در سال دوّم بسیار کم است لذا آغاز برداشت اقتصادی از سال سوّم می باشد.

برداشت ساقه های جوان این گیاه را در صبح ها و عصرها با استفاده از چاقوی تیز و از عمق ۳ – ۲ سانتیمتری عمق خاک انجام می دهند.

دوره برداشت ساقه های خوراکی مارچوبه ۸ – ۶ هفته به طول می انجامد.

محصول آن سالانه حدود ۵ – ۴ تن در هکتار است.

بیشترین محصول مارچوبه از سال پنجم حاصل می گردد و از سال ۱۲ نزول می یابد.

مزرعه مارچوبه حدود ۲۰ – ۱۰ سال دوام می آورد.

میوه های این محصول طی ۹۰ روز پس از گلدهی بالغ می گردند.

این میوه ها سته هایی به رنگ قرمز هستند.

نور و گرمای کافی در نیمۀ دوّم سال باعث ذخیرۀ کافی مواد غذایی در ریشه های گیاه مارچوبه برای رشد مطلوب در بهار سال آتی می گردند.

ساقه های هوایی این گیاه بهتر است قبل از فرارسیدن زمستان از سطح زمین هرس گردند.

دمای ۱۰ درجه سانتیگراد برای سبز شدن مجدّد مارچوبه در آغاز بهار کفایت می نماید.

منبع:

پرورش سبزی و صیفی– تالیف: اسماعیل پورکاظم

بیشتر بخوانید:

روش صحیح پرورش لوبیا سبز

کاشت و پرورش گشنیز

نحوه پرورش گوجه فرنگی