شهرک شيلاتي در قشم راه اندازي مي شود
صيد و صيادي، و محصولات شيلاتي که در سال هاي گذشته به عنوان يکي از چالش ها از لحاظ محدوديت و بحران هاي زيست محيطي مطرح بوده، اين سال ها اما با سياست هايي متفاوت به سمت توسعه پايدار گام برداشته است. گامهاي سازمان منطقه آزاد در اين دوره مديريتي، چهره شيلات قشم را دگرگون کرده و نگاه بازارهاي جهاني را به سرزمين عجايب هفت گانه، معطوف کرده است. چه تحولاتي در اين سالها، رخ داد که مي رود تا قشم را به قطب شيلات کشور تبديل کند. آنچه در ادامه از تحولات اخير ميخوانيم، نشان ميدهد که در اين دوره، شيلات يک سير تاريخي، تکاملي و صعودي را دست کم از لحاظ آماري پشت سر گذاشته و با گذار از صيد سنتي به شيلات صنعتي و پايدار، دوره جديدي را آغاز کرده است.
با توجه به شرايط محيطي و اکوسيستمي و آثار مخربي که صيد و صيادي بر ذخاير دريايي و آبزيان داشت، چشم‌انداز بلند مدتي نمي‌توان براي اين حوزه متصور بود. استراتژي سازمان بر اين مبنا قرار گرفت که سياست‌هايش را بر شيلات پايدار متمرکز کند؛ آنچنان که در همه جاي دنيا، شيلات پايدار بر اساس آبزي‌پروري بنا گذاشته شده است. سازمان منطقه آزاد با اين اهداف، و چشم‌اندازي که براي اين صنعت ديده بود، در سال ۹۵مديريت شيلات و کشاورزي را در منطقه آزاد قشم راه‌اندازي کرد. به اين اداره، که از همان آغاز يک جوان قشمي سکاندار آن بود، ماموريت داده شد تا ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هاي جزيره را با تاکيد بر آبزي‌پروري و ايجاد و پياده‌سازي زنجيره‌ي توليد، شناسايي کند. حامد عبداللهي سکاندار شيلات سازمان منطقه آزاد قشم، ظرفيت‌يابي‌ها را آغاز کرد و در گام نخست، اراضي مستعد براي پرورش ميگو را شناسايي و بسته‌هاي سرمايه‌گذاري براي توليد و پرورش ميگو را به سرمايه‌گذاران ارائه کرد. در اين پروسه، بيش از دو هزار هکتار اراضي مستعد و مناسب براي پرورش ميگو جانمايي و مشخص شد که تاکنون ۱۵۰۰ هکتار از اين اراضي در اختيار ۱۱ شرکت سرمايه‌گذاري در زمينه پرورش ميگو قرار گرفته است.
برداشت ميگو از مزارع قشم دو برابر ميانگين کشوري است
همين‌جا، از عبداللهي مي‌پرسم فعاليت اين شرکت‌ها چگونه است، آيا همه شرکت‌هايي که زمين دريافت کرده‌اند، آغاز بکار کرده‌اند؟
پرورش ميگو به واسطه توجيه اقتصادي خوبي که دارد متقاضيان بسيار زيادي را در اين سالها به خود ديده است، خوشبختانه تمامي شرکت‌ها و سرمايه‌گذاران با وسواس و پس از طي مراحل مختلف و تشريفات اداري و طرح در کميسيون‌ها و کميته‌هاي فني مجوز گرفته‌اند و ما شاهد هستيم که همه شرکت‌ها در اين حوزه در حال فعاليت و ساخت و ساز هستند.
امسال، سه مزرعه فاز يک آن به بهره‌برداري رسيد. پيش‌بيني مي‌شود تا کِرپ(دوره برداشت) بعدي ان‌شاءالله سه مزرعه ديگر در فاز يک به بهره‌برداري برسد.
بفرماييد مزارع پرورش ميگو در سال چند کرپ دارند؟
در همه جاي کشور يک کرپ کار مي‌کنند، اما در هرمزگان و قشم به دليل شرايط اقليمي و جوي و نيز دماي مناسب آب، دو کرپ برداشت داريم.
آيا در ميزان برداشت و بازدهي هر کرپ، تفاوتي بين هرمزگان و ساير نقاط کشور ديده مي‌شود؟
در همه جاي کشور ميانگين برداشت در هر هکتار سه تا سه و نيم تن است ولي ميزان برداشت ما خوشبختانه به دلايلي که عرض کردم به طور متوسط بين ۶ تا ۷تن در هکتار است.
اين شرايط محيطي و آبي که مي‌فرماييد، مشخصا بفرماييد چه وجه تمايزي با ساير نقاط کشور دارد؟
وجود آب در بهترين حالت از لحاظ ويژگي‌هاي فيزيکي و شيميايي در جزيره‌ي قشم و حتي بحث جريانات آبي که در پرورش ميگو خيلي مهم است، قشم را متمايز کرده است؛ ميزان اکسيژن محلولي که در آب‌ها وجود دارد، در پرورش ميگو بسيار تاثير گذار است. به دليل موقعيت جزيره هميشه آب تميز و با کيفيت در دسترس است.
در گذار از پرورش سنتي به صنعتي/ قشم پيشتاز در توليد متراکم ميگو در کشور
همان‌طور که مستحضر هستيد يکي از چالش‌ها در جزيره‌ي قشم اراضي و به ويژه زمين‌هاي ساحلي است، سازمان از سويي توسعه پايدار اين صنعت را دنبال مي‌کند، از سوي ديگر ممکن است با کمبود زمين مواجه شود، بفرماييد براي مقابله با اين بحران و کمبود احتمالي زمين چه راهکارهايي دارد؟
يکي از مهم‌ترين برنامه‌هاي ما در حوزه پرورش ميگو بر همين اساس بنا نهاده شده است؛ سازمان منطقه آزاد قشم با آگاهي از اين موضوع و استقبالي که سرمايه‌گذاران از اين حوزه داشته‌اند، برنامه‌ريزي‌هاي زيادي انجام داده است، تيم کارشناسي سازمان با استفاده از تجارب بين‌المللي و مشاوراني که بکار گرفته‌اند به اين نتيجه رسيدند که با توجه به اينکه ما با محدوديت جدي زمين مورد نياز روبرو هستيم، بهره‌وري را در واحد سطح افزايش دهيم.
چگونه اين موضوع امکان دارد؟
سازمان به دنبال اين است که با تزريق تکنولوژي و فناوري روز دنيا و بکارگيري شيوه‌هاي نوين و استاندارد، زمين کمتري تخصيص داده و از آن سو برداشت چند برابر انجام شود. براي تحقق اين منظور، ما براي اولين بار در کشور، موضوع توليد متراکم ميگو را مطرح کرديم و خوشبختانه، اولين مزرعه پرورش ميگو متراکم در استخرهاي بتني را راه‌اندازي کرديم.
استقبال سرمايه‌گذاران چطور بوده است؟
خوشبختانه استقبال سرمايه‌گذاران به حدي زياد بوده که در حال حاضر ظرفيت‌هاي ما در حوزه پرورش ميگو به روش سنتي و چه به روش متراکم تقريبا تکميل شده است.
از مجموع اين شرکت‌ها بفرماييد چه تعداد در زمينه سنتي و چه تعداد در زمينه متراکم کار مي‌کنند؟
در حال حاضر ۱۱ شرکت در زمينه‌ي پرورش ميگو مجوز گرفته و زمين دريافت کرده‌اند که به صورت سنتي کار مي‌کنند، به علاوه اين شرکت‌ها، پنج يا ۶ شرکت جديد ديگر در مرجله واگذاري زمين قرار دارند که آن‌ها بصورت متراکم هستند.
زمين‌هاي تخصيصي پرورش ميگو اجاره‌اي است
يک سوال، آيا اين زمين‌ها به سرمايه‌گذاران فروخته مي‌شود، يا به صورت اجاره‌اي از طرف سازمان منطقه آزاد به آن‌ها واگذار مي‌شود؟
تمامي اراضي تخصيص يافته به سرمايه‌گذاران اين حوزه توسط سازمان منطقه آزاد در ابتدا بصورت اجاره کوتاه‌مدت بوده که طبق قرارداد چنانچه ظرف مدت يک سال، ۵۰ درصد پيشرفت پروژه داشته باشند، بعد از آن اجاره‌نامه بلند مدت منعقد مي‌گردد در غير اين صورت قرارداد زمين باطل و زمين به سرمايه گذاران واجد شرايط ديگر تخصيص خواهد يافت.
پيش بيني توليد ۱۵هزار تن ميگو در قشم
از فعاليت آن يازده شرکت سنتي که فرموديد مجوزهايشان را گرفته‌اند، بفرماييد در چه مرحله‌اي از کار و توليد هستند؟
از مجموع يازده شرکت پرورش ميگو که تقريبا ۹۰ درصد از آن‌ها سرمايه‌گذاران بومي جزيره‌ي قشم هستند، با پيشرفت پروژه بالاي پنجاه درصد در حال فعاليت هستند که فاز نخست سه شرکت به بهره‌برداري رسيده و تا پايان سال‌جاري سه شرکت ديگر نيز فاز اولشان به بهره‌برداري خواهد رسيد.
چه پيش‌بيني از ميزان توليد ميگو از اين مزارع داريد؟
پيش‌بيني مي‌شود تا سال ۱۴۰۰ چيزي حدود پانزده هزار تن ميگو از مزارع جزيره‌ي قشم توليد شود.
اين ميزان توليد مربوط به سيستم متراکم هم مي‌شود يا کلا سهم سيستم سنتي است؟
اين آمارها مربوط به سيستم سنتي مزارع پرورش ميگو است.
براي اين که اين رقم توليد، براي خوانندگان ما کمي ملموس‌تر باشد، مي‌توانيد مثالي از ميزان توليد در نقاط ديگر کشور بياوريد؟
پارسال در کل استان هرمزگان در طول يک‌سال از دو کرپ، حدود ۲۲ هزار تن برداشت کردند. و قطعا اين رقم هدف‌گذاري شده (پانزده هزار تن) براي قشم رقم قابل ملاحظه‌اي خواهد بود.
مواد اوليه از کجا تهيه مي‌کنيد؟ بفرماييد براي رسيدن به اين ميزان توليد، به چه مقدار لارو ميگو نياز داريد؟
در حال حاضر سه شرکت در جزيره فعال هستند که نيازهاي ما را برطرف مي‌کنند. مواد اوليه در چرخه توليد ميگو شامل لارو ميگو و غذا مي‌باشد که سازمان منطقه آزاد قشم برنامه‌هاي زيادي در اين خصوص در دستور کار دارد.
کلا چه برنامه‌هايي براي تهيه مواد اوليه داريد؟
در خصوص تهيه و تامين لارو يکي از برنامه‌هاي ما اين است که با کمک دستگاه‌هاي متولي، ميگوهاي مولد نسل اول«f ۱» و مولدين SPF (مولدين عاري از بيماري خاص) وارد جزيره شود تا مراکز توليد لارو بتوانند با حداکثر ظرفيت کار کنند تا جايي‌که از نظر کيفيت لاروهاي توليدي و ميزان توليد لارو خودکفا شويم و حتي براي استان و جاهاي ديگر صادر کنيم.
شرکت‌هاي پرورش ميگو، غذاي ميگو را از کجا تهيه مي‌کنند؟
يکي از مشکلات اساسي ما در زمينه تامين غذا، موضوع نوسانات ارزي سال‌هاي اخير است؛ به دليل وارداتي بودن اين محصول، نوسانات ارزي باعث شده بر ميزان توليد ميگو تاثير منفي بگذارد چرا که تأمين غذا خيلي گران و هزينه‌بر شده تا جايي که موجب شده پرورش‌دهندگان به سمت غذاهاي توليد شده‌ي داخلي روي بياورند؛ که بعضا ضريب تبديل غذايي(FCR ) مطلوب ندارند. در محتويات غذا معمولا ۵۰درصد پودر ماهي استفاده مي‌شود که اين پودر ماهي در خود جزيره قشم توليد مي‌شود، پس ما ماده‌ي اصلي غذا را در قشم داريم، براي حل اين مشکل سه کارخانه توليد غذا مجوزهاي فعاليت دريافت کرده‌اند.
پياده‌سازي ارزش افزوده زنجيره‌ي توليد، با ايجاد شهرک شيلاتي
براي اطلاع بيشتر خوانندگان ما و سرمايه‌گذاراني که احتمالا خوانندگان اين مصاحبه هستند، بفرماييد چه برنامه‌هاي ديگري در اين حوزه دنبال مي‌کنيد؟
خوشبختانه در حوزه آبزي‌پروري بلاخص پرورش ميگو، ما تقريبا کل زنجيره‌ي توليد را پياده‌سازي و اجرا کرده‌ايم؛ حالا وقت آن است که به سراغ زنجيره‌ي ارزش افزوده‌ي محصولات برويم؛ از خام‌فروشي بيرون بياييم تا سرمايه‌گذاران بتوانند ميگوهاي توليدي خود را با ارزش افزوده‌ي خيلي بالاتر عرضه کنند. براي اين کار ما هيچ راه گريزي نداريم و بايد به سراغ روش‌ها و تکنولوژي‌هاي روز دنيا برويم؛ .به طور مثال در همه جاي ايران تقريبا از مدل تونل انجماد براي انجماد و نگهداري محصولات دريايي استفاده مي‌شود، در حالي که اين روش در کشورهاي مصرف‌کننده لوکس مثل اروپا تقريبا منسوخ شده و روش‌هايي مثل «IQF » استفاده مي‌شود که ميگو يا هر آبزي را در مدت زمان خيلي کوتاهي منجمد مي‌کنند و ميگو کيفيت خود را در اين روش به نحو مطلوب حفظ مي‌کند. براي اينکه ما بتوانيم زنجيره‌ي ارزش را پياده‌سازي کنيم در حال تهيه‌ي يک شهرک شيلاتي در جزيره هستيم که مشتمل بر تمام مراحل و واحدهاي مربوط به مراحل پس از توليد (بسته‌بندي و فروش ميگو) است.
حمل و نقل و جابجايي، بسته‌بندي، انجماد و سيستم‌هاي خط توليد، برندسازي و تمام اقدامات پس از توليد، در اين شهرک انجام خواهد شد.
در حال حاضر به چه صورت انجام مي‌شود؟
در حال حاضر ميگوهاي توليد شده بصورت شمش يا بسته‌هاي دو کيلويي و يا ۶ کيلويي، بسته‌بندي و به کشورهاي مقصد صادر مي‌کنند و هر عملي که لازم است در آن کشور انجام مي‌شود.
دوهزار ميليارد سرمايه‌گذاري در پرورش ميگو
بفرماييد تابحال چقدر سرمايه‌گذاري در اين زمينه انجام شده است؟
اين يازده شرکت جمعا حدود دويست ميليارد تومان يعني دو هزار ميليارد ريال سرمايه‌گذاري کرده‌اند. که ۹۰ درصد اين شرکت‌ها با پيشرفت پروژه‌اي بالاي پنجاه درصد در حال ادامه کار براي بهره‌برداري هستند.
چندتا از اين شرکت‌ها تاکنون موفق شده‌اند محصولات خود را وارد بازار کنند؟
پنج شرکت
بازار هدف پرورش‌دهندگان ميگوي قشم کجاست؟
در مدت يک‌سال و نيم گذشته تاکنون به کشورهاي چين، فرانسه، روسيه، قطر و امارات صادرات داشته‌ايم، ولي براي اينکه تداوم داشته باشد و سهم کشورهايي که پول بيشتري مي‌دهند در صادرات ما بيشتر باشد، ناگزير هستيم که استانداردها در مراحل توليد و پس از توليد را رعايت کنيم که اين موضوع در شهرک شيلاتي ديده شده است.
بازار داخلي هم دارند؟
از آنجا که قيمت تمام‌شده ميگوي پرورشي بالاست، توجيه اقتصادي آن بيشتر در بحث صادرات است، لذا تاکيد بر صادرات و ارزآوري است که قطعا سودآوري بهتري دارد.
چرا اين قدر گران؟
چون ميگويي که توليد مي‌شود نياز به مراقبت و مديريت بهينه، استفاده از يکسري دستگاه ها مثل بهبود دهنده‌هاي محيطي نظير هواده‌ها، رعايت اصول بهداشتي بيشتر و استفاده از غذاي استاندارد و با کيفيت و غيره دارد، که همه اين‌ها هزينه‌بردار است، به علاوه هزينه‌هاي لارو و عمليات پس از توليد، همه‌ي اين‌ها باعث مي‌شود قيمت تمام شده‌ي آن بالا برود، لذا بايد تفکر صادراتي داشت که سود خوب و توجيه اقتصادي به همراه داشته باشد.
بفرماييد اين يازده مزرعه پرورش ميگو چه ميزان اشتغالزايي ايجاد کرده‌اند؟
قراراست با بهره برداري کامل ۱۱ شرکت ان‌شاءالله بصورت مستقيم حدود ۸۵۰ نفر جذب و بکارگيري شوند که مطمئناً اکثراً از نيروهاي بومي جزيره مشغول بکار خواهند شد.
آيا نيروي کار فعال در شرکت‌هاي پرورش ميگو نياز به تخصص خاصي دارند؟
قطعا ما نمي‌توانيم بدون يک پيوست آموزشي، مراحل گذار از روش سنتي به صنعتي را پيش ببريم؛ اگر ما واقعا مي‌خواهيم دانش روز را منتقل کنيم ناگزيريم که نيروي انساني‌مان را ماهر و آموزش‌ديده بار بياوريم. جداي از اين، براي بحث پيشگيري از بيماري‌ها و مشکلاتي که گريبانگير اين صنعت است، ما ناگزير هستيم به سمت آموزش برويم.
توليد ۲۰۰هزار تن پرورش ماهي در قفس در برنامه ششم توسعه
در زمينه پرورش ماهي در قفس بفرماييد قشم در چه جايگاهي قرار دارد؟
پرورش ماهي در قفس جزو پروژه‌هاي اقتصاد مقاومتي و ملي است که در برنامه ششم توسعه آمده و با توجه به ظرفيت‌سنجي که شده، ظرفيتي برابر با دويست هزار تن براي کل کشور ديده شده است که در آب‌هاي دريايي و داخلي مثل سدها و… بايد توليد شود. از کل اين ظرفيت، با توجه به ظرفيت‌سنجي که شده تقريبا حدود ۱۲۰هزار تن سهم استان هرمزگان است که از اين ميزان حدود ۸۵ هزار تن سهم جزيره قشم و جزاير اطراف است. پس يک سوم ظرفيت کل کشور بايد در قشم توليد شود که نشان از جايگاه خاص جزيره قشم در حوزه پرورش ماهي در قفس دارد.
براي تحقق اين اهداف در قشم چه اقداماتي انجام شده است؟
حوزه پرورش ماهي در قفس قشم، دو عرصه دريايي و خشکي دارد. در مرحله دريايي قفس‌ها در آن نصب شده و ماهي در آن توليد مي‌شود. در عرصه خشکي که شامل زمين پشتيباني است و بيشتر براي پشتيباني قفس‌ها، انبارها، محل نگهداري غذاها، مسير دسترسي به دريا و… استفاده مي‌شود. خوشبختانه در حوزه پرورش ماهي در قفس، با توجه به ظرفيتي که قشم دارد، استقبال خوبي شده؛ منتهي مشکلاتي وجود دارد که روند پيشرفت پروژه‌ها را کمي کند کرده، و آن در زمينه خريد تجهيزات مورد نياز است.
بفرماييد در اين حوزه چه تعداد شرکت فعاليت مي‌کنند؟
۱۶ شرکت فعال از سال ۹۳ تاکنون به اين عرصه ورود کردند که پروسه‌ي جانمايي و تخصيص زمين از سال ۹۴ آغاز شد. در حال حاضر يک شرکت با ظرفيت اسمي توليد دوهزار تن در سال، داريم که فاز يک آن به بهره‌برداري رسيده و در فاز بعدي، توليد آن افزايش مي‌يابد.
تهيه لارو ماهي به چه صورت است و از کجا تامين مي‌شود؟
تهيه‌ي لارو ماهي در کشور به عنوان يکي از معضلات اين حوزه مطرح است؛ با اين حال ما براي اينکه بتوانيم در اين بخش نيز، کل زنجيره را داشته باشيم، توانستيم از يک شرکت فرانسوي که با يک شرکت ايراني ثبت شده در قشم شريک شده، بچه‌ماهي‌هاي کوچک را از فرانسه وارد کنيم و در اينجا به وزن مورد نياز براي انتقال به قفس‌ها، برسانيم. اين يک ظرفيتي است که در اين حوزه ايجاد شده، به اين مرحله مي‌گويند نوزادگاهي؛ مرحله‌اي است که ماهي نياز به مراقبت و نگهداري خيلي زيادي دارد.
اين مرحله در ميگوها به چه صورت است؟
يکي از برنامه‌هاي اصلي ما در حوزه پرورش ميگو بحث ايجاد حوضچه‌هاي نوزادگاهي ميگو است. مرحله‌ي نوزادگاهي در لارو ميگو، باعث مي‌شود که هزينه‌ي توليد کاهش يابد.
گام بلند منطقه آزاد براي توليد بچه‌ماهي در قشم
برگرديم به ماهي‌ها، مي‌خواستم بپرسم چه نوع بچه‌ماهي‌هايي از خارج وارد مي‌کنند؟
يک شرکت معتبر ديگر از کشور مالزي بچه‌ماهي مثل سرخو(Snappr )، هامور(grouper ) و باراموندي آسيايي وارد مي‌کند که اولين محموله‌ي آزمايشي ماهي سرخو تقريبا يک‌ماه پيش به قشم رسيد و در آينده‌اي خيلي نزديک بار اصلي ارسال خواهد شد. مراحل نوزادگاهي و نگهداري و حتي بخشي از پرورش آن در قشم انجام مي‌شود.
از طرفي ماهي‌هاي بومي در دستور کار قرار دارد چرا که ارزش افزوده‌ي بيشتري دارند و از سويي مشتريان بيشتري هم دارد.
بفرماييد شرکت‌هاي فعال در زمينه پرورش ماهي در قفس چقدر توليد و برداشت ماهي داشته‌اند؟
پارسال حدودا ۳۵۰ تن برداشت داشتند که به خارج از کشور صادر شد.
با توجه به ظرفيتي که در برنامه ششم براي قشم ديده شده، شرايط و بسترهاي لازم در حال آماده‌سازي است.
ما در حال پياده‌سازي کل زنجيره توليد ماهي و ميگو در قشم هستيم که خودکفا شويم و بتوانيم غذا و بچه‌ماهي و ميگو را کلا در قشم توليد کنيم.
همچنين در حال حاضر پنج شرکت در زمينه بسته‌بندي و انجماد محصولات شيلاتي فعاليت مي‌کنند.
براي ساماندهي ماهي خشک که فرموديد به عنوان غذاي اصلي اين آبزيان پرورشي مي‌توان استفاده کرد، چه برنامه‌هايي داريد؟
به دنبال ساماندهي، استانداردسازي و متمرکز کردن توليد اين محصول هستيم و زمين‌هاي مورد نياز براي اين کار جانمايي شده‌اند. در اين زمينه يک بحث توليد سنتي و بهداشتي است و بحث ديگر توليد صنعتي است که برنامه و هدف ما اين است که از ذخاير آبزيان که جزو منابع با ارزش ما در جزيره هستند، حداکثر استفاده و ارزش افزوده را ببريم؛ از همين رو برنامه و هدف ما اين است که تمام توليدات به صورت صنعتي و با حداکثر ارزش افزوده صورت پذيرد.
با چه اهدافي؟
توليد صنعتي طبعا داراي ارزش افزوده بيشتري خواهد بود، در توليد صنعتي مشکلات بهداشتي و آلايندگي‌هاي محيط زيستي را نخواهيم داشت و اين يک مرحله گذار است؛ ما تا قبل از امسال هيچ کارخانه توليد صنعتي ماهي خشک نداشتيم، همه توليدات به صورت سنتي يا روي زمين ريخته مي‌شد، با وضعي که همه مي‌دانند و يا در بهترين حالت روي پايه و تور خشک مي‌شد.
به عنوان سوال آخر بفرماييد شما چگونه مي‌خواهيد از اين مرحله گذار، عبور کنيد؟
امسال سه کارخانه به بهره‌برداري رسيده است. يک کارخانه چيني در شهرک صنعتي طولا در حال فعاليت است که کاملا صنعتي و بهداشتي محصولات خود را توليد مي‌کند و اکثراً به کشور چين صادرات خود را انجام مي‌دهند و ديگري در مرکز پارک زيست‌فناوري که بومي‌هاي خود جزيره هستند و در آخرين نمايشگاه بين‌المللي شيلات که بيست روز پيش در تهران برگزار شد، محصولات توليدي اين شرکت با استقبال خيلي خوبي از سوي بازديدکنندگان خارجي مواجه شد. يک شرکت ديگر نيز هفته پيش در شهرک صنعتي طولا در زمينه توليد ماهي خشک صنعتي به بهره‌برداري رسيد.
همه‌ي اين‌ها در سال ۹۸ اتفاق افتاد که نشان ميدهد برنامه‌ريزي‌ها و سياست‌هاي ما درست بوده. ما براي اولين بار در قشم بحث ساماندهي ماهي خشک با کمک همه مديريت‌هاي سازمان منطقه آزاد و دستگاه‌هاي دولتي انجام داديم، زمين‌ها را جانمايي کرديم و در اختيار تعاوني‌هاي صيادي قرار داديم و ضابطه صادراتي تعيين کرديم در حالي که در کشور هنوز اين ضابطه تعيين نشده است؛ ضابطه بهداشتي با کمک اداره استاندارد غذا و دارو تهيه و ابلاغ شده است، هدف‌مان اين است که در بلندمدت از سمت توليد سنتي به سمت توليد صنعتي برويم، چرا که ارزش افزوده به مراتب بالاتري داشته و مشکلات زيست محيطي هم ندارد.
پرورش ميگو و ماهي يکي از اصلي‌ترين ظرفيت‌هاي ما در جزيره‌ي قشم است که تقريبا اين ظرفيت تکميل شده است. به همين دليل سرمايه‌گذاران را تشويق مي‌کنيم که به سمت مرحله قبل از توليد و بعد از توليد بروند. علاوه بر آن ظرفيت‌سازي مي کنيم تا از گونه‌هاي کمتر به بهره‌برداري‌رسيده نيز، استفاده کنيم.
گونه‌هاي زيادي در آب‌هاي اطراف جزيره وجود دارند که متاسفانه به دليل نداشتن بيوتکنيک و تکنولوژي تکثير اين گونه‌ها نتوانسته‌ايم از ظرفيت اقتصادي و تجاري اين‌ها در کشور استفاده کنيم.
