زنگ خشکسالی در مازندران به صدا درآمد؟
اگر مازندرانی باشید و اهل کشت و کار، به خوبی درک خواهید کرد که این روزها با کمبود منابع آبی رو به رو هستید چرا که بارانی در کار نیست و کشاورزان در استرس کم آبی و یا به معنای کلی خشکسالی قرار گرفته‌اند، موضوعی که پای استاندار مازندران را نیز به وسط کشید و وی معتقد است، سالی کم باران در پیش است و باید مساله بحران آبی و مدیریت منابع آب را جدی بگیریم.
برخی ها وقتی صحبت از کم‌آبی و خشکسالی در مازندران می‌شود، آن را حاصل یک توهم می‌دانند و معتقد هستند مازندران سرسبز با وجود آب و هوای معتدل هرگز به یک استان خشک و یا کم آب تبدیل نخواهد شد و طبیعت، در یک چرخه خود را بازیابی خواهد کرد.
آنها معتقدند که این توهم خشکسالی، شاید بر مبنای مهارنشدن موج خرید و فروش اراضی در مازندران و افزایش مهاجرتی باشد که به این استان صورت گرفته و در حال تداوم است اما بسیاری از کارشناسان در کنار توجه به این موضوع، تغییر اقلیم و کاهش نزولات جوی را دلیل اصلی این امر می‌دانند.
کارشناسان دسته دوم، به این موضوع اعتقاد دارند که، کاهش نزولات جوی و در پی آن افت ذخایر سفره‌های آب زیرزمینی، برداشت بی رویه در گذشته و افزایش جمعیت منجر به کمبود آب در این استان شد، هر چند در یک مقطع، پس از بارش فراوان و بروز سیل و پرشدن سدهای مازندران، مشکل بی آبی تا حدودی برطرف شده بود اما با توجه به کاهش باران در سالی که در آن قرار داریم، چهره خشکسالی و مشکلات کم‌آبی برای کشاورزان در سال زراعی جدید، خود را نشان خواهد داد.
برخی دیگر از کارشناس نیز، اظهار نظر جالبی دارند، آنها معتقد هستند که، مازندران منابع آبی زیرزمینی دارد و به دلیل استفاده از این منابع این کسری آب جبران می‌شود اما سفره‌های زیر زمینی با مشکل رو به رو خواهند شد، در چند سال گذشته شاهد کاهش ۴۰ درصدی باران بودیم اما این کسری با استفاده از منابع آبی سفره‌های زیرزمینی جبران شده و همین امر به آن آسیب زده است.
چرا مازندران در فصل کشاورزی کم‌آب می‌شود؟
نکته و سوال اساسی اینجا است که “در کنار کاهش نزولات جوی، چرا مازندران، در فصل کشت و کار بیشتر با کمبود منابع آبی رو به رو می‌شود و واقعا چاره‌ای برای مقابله با این امر وجود ندارد؟”، کارشناسان در رابطه با این موضوع، اعتقاد دارند که، در سال‌های پرباران، به دلیل فاصله کوتاه کوهستان تا دریا و بارندگی‌ها با شدت بالا، فرصت ذخیره سازی منابع آب سطحی و روان آب‌ها وجود ندارد و این امر باعث می‌شود در زمان کشاورزی که به آب نیاز است دچار بحران شویم.
محققان معتقد هستند که، ذخیره سازی آب در فصل بارندگی برای جلوگیری از کمبود آب کشاورزی مهم است و لزوماً نیاز نیست که از سد استفاده شود چرا که این دست ساز بشر عوارض زیست محیطی زیادی از جمله تخریب جنگل، جاده سازی و هزینه بالا را به دنبال دارد.
رامین فضل‌اولی عضو هییت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ساری چندی پیش در این زمینه به ایسنا گفته بود که، می‌توان با استفاده از پروژه‌های تغذیه مصنوعی، آب را در سفره‌های زیر زمینی ذخیره کرد، پروژه‌هایی چون آب بندان‌ها و اصلاح و بهبود آنها می‌تواند کمک شایانی به ذخیره آب در زمان بارندگی کند تا در فصل زراعی از آب ذخیره شده استفاده کرد.
لزوم مدیریت منابع آبی در مازندران
استاندار مازندران نیز در این زمینه، معتقد است که، بحران آب فقط به دلیل کاهش میزان بارش نیست و کافی نبودن تجهیزات و تاسیسات آب‌رسانی و دسترسی به آب سالم و پایدار نیز دراین‌باره موثرند.
احمد حسین‌زادگان به این موضوع اشاره کرده که، براساس پیش بینی سازمان‌های مرتبط، امسال، کشورمان بیشتر از گذشته دچار کم‌آبی خواهد شد و ممکن است برای تامین آب مورد نیاز شهرها با مشکل مواجه شویم و با توجه به اینکه آب، در تولید برق نیز نقش اساسی دارد، این اتفاق، مشکل را دوچندان خواهد کرد.
استاندار مازندران با تأکید بر استفاده بهینه از منابع انرژی گفت: یکی از راهکارهای موثری که تا به حال در استان انجام شده و ادامه نیز خواهد داشت، تغییر ساعت کاری واحدهای تولیدی است تا در ساعات پیک مصرف برق، کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی، از انرژی و برق زیادی استفاده نکنند تا مجبور به قطع برق شهری و منطقه‌ای نباشیم.
حسین‌زادگان با اشاره به اینکه اگرچه مازندران جزء استان‌هایی‌ست که به منابع آبی بهتری دسترسی دارد، هشدار داد که، با این حال، در مازندران هم به تأسی از شرایط کلی کشور و برای اینکه خدای نکرده دچار بحران آب نشویم، در مدیریت منابع آبی باید دقت بیشتری صرف شود.
استاندار مازندران گفته که، بهینه کردن و استانداردسازی زیرساخت‌های آبی و ارتقاء بهره‌وری تجهیزات آبی و شیرآلات در ادارات و منازل، از جمله راهکارهای موثر جهت مهار هدررفت آب خواهد بود.
