“گردشگری مجازی” جایگزینی برای سفر در روزهای کرونایی
با حال و روز جدیدی که دنیای ما به‌واسطه گسترش بیماری کرونا پیدا کرده، صحبت از گردشگری شاید زیاد مناسب به نظر نیاید اما محققان کشور در مطالعه‌ای، تأکید کرده‌اند که گردشگری به شیوه مجازی و توسعه آن می‌تواند گره‌های زیادی را از روح و روان مردم باز کند.
به گزارش ایسنا، واقعیت مجازی یک بخش نوظهور در پیشرفت فناوری است که هدف از آن از میان برداشتن مرزهای بین دنیای واقعی و فضای مجازی است. واقعیت مجازی یک فناوری نوین است که کاربر به کمک آن در محیطی شبیه‌سازی‌شده با دنیای واقعی قرار می‌گیرد. درواقع هنگامی‌که کاربر، عینک واقعیت مجازی را بر روی چشمان خود قرار می‌دهد، محیطی را مشاهده می‌کند که بر اساس موقعیت بدنش تغییر می‌کند، بنابراین ذهن انسان پس از مدتی حس می‌کند که در یک محیط واقعی قرار گرفته است.
فضای مجازی رابطه ناگسستنی با فعالیت گردشگری دارد. امروزه استفاده از تکنیک‌های واقعیت مجازی در توسعه گردشگری، نگرش جدیدی را نسبت به این حوزه و بازدیدکننده مجازی به وجود آورده است. با به وجود آمدن این امکان، فرد می‌تواند از مکان‌های مختلفی از قبیل موزه‌ها، مناظر طبیعی، زیارتگاه‌ها و آثار باستانی دور از دسترس به‌طور مجازی دیدار کند. حس شعف به‌عنوان شکلی از رضایت، یکی از دلایل عمده برای استفاده افراد از دنیای سه‌بعدی در گردشگری محسوب می‌شود.
این موضوع جالب، مورد توجه گروهی از محققان کشور از دانشگاه پیام نور قرار گرفته تا آن را به شکل دقیق‌تری ارزیابی کنند. در این مطالعه، اثر گردشگری مجازی بر رفاه ذهنی بررسی شده است.
در این پژوهش، اطلاعات موردنیاز برای تحلیل از طریق ۳۸۴ نفر از گردشگران اروپایی و به کمک شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و فیس‌بوک جمع آوری شده است.
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که سهولت درک شده، سودمندی درک شده و لذت درک شده با گردشگری مجازی بر رضایت از زندگی، کیفیت زندگی، شادکامی و سلامت روان تأثیر مثبت و قابل توجهی دارند.
بر این اساس، مزایای گردشگری مجازی نظیر عدم محدودیت زمانی و مکانی، در دسترس بودن و ارزان بودن باعث شده است که گردشگران زیادی جذب این فناوری شوند و به دنبال آن، برای سفر واقعی نیز ترغیب گردند.
دراین‌باره، یزدان شیر محمدی، استادیار و پژوهشگر مدیریت بازرگانی دانشگاه پیام نور تهران و دیگر همکارانش در این پژوهش می‌گویند: «پذیرش فناوری گردشگری مجازی بر رفاه ذهنی اثرگذار است، بنابراین برنامه‌ریزان، فعالان و سیاست‌گذاران صنعت گردشگری می‌بایست قابلیت‌های گردشگری مجازی را در نظر بگیرند، زیرا دنیای امروز بسیار متفاوت از دنیای گذشته شده و به‌تبع آن مفهوم رفاه ذهنی نیز اهمیت و معنای متفاوت از گذشته پیدا کرده است».
به گفته آن‌ها، «بر این اساس و با توجه به محدودیت‌های مختلفی که ممکن است افراد در گردشگری واقعی با آن مواجه باشند (نظیر بیماری، محدودیت‌های مالی و زمانی)، گردشگری مجازی این فرصت را برای افراد فراهم می‌کند که در منزل خود یا در هر مکانی که حضور دارند به گردشگری مجازی بپردازند و از مزایای آن من‌جمله رفاه ذهنی بهره بگیرند».
همچنین بر اساس اطلاعات ارائه‌شده در این مطالعه پژوهشی، گردشگری مجازی این فرصت را فراهم کرده است که برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران اجتماعی و گردشگری از قابلیت‌های این فناوری جدید استفاده کنند و از آن بتوانند در جهت توسعه گردشگری واقعی استفاده کنند، چراکه به گفته شیرمحمدی و همکارانش، «هزینه‌های گردشگری مجازی بسیار پایین بوده و قابل مقایسه با گردشگری واقعی نیست و از طرف دیگر گردشگری مجازی می‌تواند همان هیجانات و لذت سفر و تجربه واقعی را تا حد زیادی در بر داشته باشد و از این طریق، رضایت افراد از زندگی را افزایش داده و همچنین کیفیت زندگی، شادکامی و سلامت روان آن‌ها را ارتقا بخشد».
این یافته‌های علمی پژوهشی را فصل نامه «برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی» متعلق به دانشگاه علّامه طباطبائی منتشر کرده است.
