مروری بر نژاد هاي گاو (نژاد کیانینا ، نژاد شورت هورن شیري و نژاد دشتیاري)

معرفی نژادهای گاو که در این مطلب با تاریخچه، خصوصیات ظاهري و خصوصیات تولید مثلی نژاد کیانینا، نژاد شورت هورن شیري و نژاد دشتیاري در وب سایت جامع روستیران آشنا می شوید.

۰ 220 خواندن این مطلب 5 دقیقه زمان میبرد

معرفی نژادهای گاو که در این مطلب با تاریخچه، خصوصیات ظاهري و خصوصیات تولید مثلی نژاد کیانینا ، نژاد شورت هورن شیري و نژاد دشتیاري در وب سایت جامع روستیران آشنا می شوید.

– نژاد کیانینا

تاریخچه و پراکنش

مرکز پرورش گاو این نژاد، ایتالیا است و از ۲۰۰۰ سال قبل در آنجا ساکن است. وجه تسمیه این گاو دشت کیانینا در استان توسکانا در قسمت مرکزي ایتالیا است. گاو نر این نژاد قادر است چندین ساعت متوالی بدون استراحت و تغذیه کار نماید. تنها عیب این گاو عصبی بودن و مشکل کار کردن با آن است.

جمعیت آن هم اکنون در حدود ۳۶۵ هزار راس است که بیشتر در ناحیه اي بین شهر هاي فلورانس، روم، پیزا و پروجیا پراکنده است. در سال ۱۹۸۹ بیش از ۲۰۰۰۰ راس گاو از این نژاد در دفتر انساب ثبت شده است.

خصوصیات ظاهري

گاو نر نژاد کیانینا مو هاي کوتاه و نرمی به رنگ سفید عاجی دارد. گوساله خالصدر بدو تولد به رنگ قهوه اي سوخته است، ولی پس از ۳ تا ۴ ماه به رنگ اصلی خود دیده می شود. اگر این گاو تا سن ۱۸ ماهگی رنگ قهوه اي سوخته را حفظ کند، در دفتر انساب ثبت نخواهد شد.

رنگ پوزه، سم ها، مژه ها و دم، سیاه و رنگ شاخ ها نیز در گاو هاي جوان سیاه است که در دو سالگی به رنگ زرد دیده می شود. اندام هاي حرکتی خوش فرم و سم هایی مقاوم دارد و به کمک آن ها می تواند به خوبی در مکان هاي غیر مسطح قرار بگیرد. پستان گاو ماده در این نژاد مانند دیگر نژاد هاي گوشتی، براي تولید شیر رشد کافی نمی کند.

گاو این نژاد بزرگ ترین گاو اهلی جهان است. در سال ۱۹۵۵ یکی از گاو هاي مشهور این نژاد به نام دونتُو ۱ بیش از ۱۷۴۰ کیلوگرم وزن داشت.

خصوصیات تولیدي

افزایش وزن روزانه در پروار بندي در حدود ۱۳۲۰ گرم است. این گاو در سن ۱۵ ماهگی به وزن ۶۰۰ کیلوگرم با راندمان لاشهي ۶۲ درصد می رسد. چون شیر این نژاد دوشیده نمی شود، نمی توان داده هاي معتبري در زمینهي تولید شیر آن عرضه کرد.

هدف از پرورش گاو ماده نژاد کیانینا ، به دست آوردن گاو ماده اي به وزن ۴۷۰ کیلوگرم است. معمولاً مدت شیر دهی گاو ماده براي تغذیهي گوساله ها ۶ ماه است.

خصوصیات تولید مثلی

به طور متوسط ۸۵ تا ۹۰ درصد آبستنی ها در این گاو در اثر جفت گیري و پرورش آزاد گاو نر و ماده می باشد.

– نژاد شورت هورن شیري

تاریخچه و پراکنش

نژاد شورت هورن یکی از قدیمی ترین نژاد هاي شناخته شده است و از اجداد وحشی بوس تاروس تیپیکوس پریمیژنیوس منشا گرفته اند و نقش مهمی در ایجاد، توسعه و اصلاح نژاد گاو هاي دیگر داشته اند تا آنجایی که تاثیر این نژاد بر نژاد هاي دیگر بیشاز هر نژاد دیگر (به استثناي گروه فریزین) و قابلیت سازگاري آن معروف است.

نخستین دفتر انساب گاو نژاد شورت هورن و در واقع نخستین دفتر انساب گاو هاي جهان در سال ۱۸۲۲ منتشر شد و اولین انجمن این نژاد نیز در سال ۱۸۷۵ تشکیل شد. در سال ۱۸۲۳ یک گاو نژاد شورت هورن براي تاثیر بر تجارت گوشت آمریکاي جنوبی، به بوئرس آیرس صادر شد. در طول قرن نوزدهم نژاد شورت هورن به محبوب ترین نژاد در انگلستان تبدیل شد و نژاد غالب گله هاي این کشور بود. این نژاد در آن زمان در کشور هاي اسکاتلند، ایرلند، آمریکاي شمالی، استرالیا و قارهي اروپا گسترش یافت.

خصوصیات ظاهري

این گاو بدنی پر، حجیم و ترکیب بدنی مناسب براي تولید شیر دارد. رنگ بدن آن قرمز یا سفید و قرمز است (رنگ آن از سفید خالص تا قرمز روشن تغییر می کند). حد فاصل این رنگ ها به ابرش معروف است. شاخ هاي کوتاه در نر ها به سمت جلو و در ماده ها به سمت جلو و داخل خمیده است. شورت هورن شیري اندام و جثهي نسبتا زرگی دارد. شکل قرار گیري پستان ها و سهولت دوشیدن، از امتیازات بزرگ این نژاد به شمار آید.

خصوصیات تولیدي

میانگین تولید شیر گاو ماده در یک دوره شیر دهی حدود ۵۰۰۰ لیتر با ۳.۶۴ درصد چربی و

۳.۳۱ درصد پروتئین گزارش شده است. ولی این میانگین در گله هاي دیگر ۶۰۰۰ لیتر با بیش از ۴ درصد چربی نیز بوده است. شیر این گاو براي مصرف مستقیم و تهیه پنیر کاملاً مناسب است.

گوساله نژاد شورت هورن شیري به دلیل وزن پایین در هنگام تولد در مقایسه با گوساله نژاد هلشتاین و براون سوئیس براي تولید گوشت سفید برتري کمتري دارد.

خصوصیات تولید مثلی

در این نژاد گاو ماده، اولین گوساله خود را در سن ۲۷ ماهگی به دنیا می آورد و به طور متوسط در طول عمر مفید خود ۶ تا ۷ گوساله به دنیا می آورد. وزن گوساله نر در بدو تولد ۴۰ کیلوگرم و وزن گوساله ماده ۳۸ کیلو گرم است.

– نژاد دشتیاري

تاریخچه و پراکنش

در رابطه با تاریخچه گسترش گاو دشتیاري ۱ در منطقه بلوچستان، اطلاعات مستندي در دسترس نیست، ولی در بررسی هاي میدانی به عمل آمده، معتمدین محل، وجود این نژاد را از زمان نیاکان خود به یاد دارند و آن ها نیز وجود این نژاد در منطقه را از زبان پدران خود شنیده اند.

مناطق پراکنش این گاو ها شامل شهرستان هاي ایرانشهر، چابهار، نیک شهر، سراوان، خاش و زاهدان می باشد که ۸۴ درصد جمعیت این نژاد در سه شهر ایرانشهر، چابهار و نیک شهر پراکنده هستند. جمعیت گاو هاي دشتیاري در منطقه حدود ۸۷ هزار راس است.

خصوصیات ظاهري

رنگ بدن در این نژاد بسیار متنوع بوده و طیف وسیعی از رنگ هاي کاملاً سیاه و ترکیب مختلف دو رنگ را شامل می شود. رنگ هاي غالب در این نژاد قهوه اي روشن با سر و گردنی به رنگ قهوه اي سوخته و نیز طوسی روشن با سر و گردنی تیره رنگ است.

گاو دشتیاري گاوي کوهان دار است و به گونه بوس ایندیکوس تعلق دارد. اکثر گاو هاي نر و ماده نیز داراي شاخ هستند. این گاو غبغبی دراز و چین دار در زیر گردن، گوش هایی پهن و آویزان و تحت شرایط پرورش سنتی، جثه اي به طور کلی کوچک و کوتاه دارد. گاو دشتیاري را باید جزء نژاد هاي سبک و داراي جثه اي کوچک و تیپ شیري قلمداد نمود.

خصوصیات تولیدي

گاو دشتیاري نقش اساسی در تامین شیر و گوشت مردم منطقه دارد. تولید شیر این گاو داراي وراثت پذیري پایین بوده و به شدت تحت تاثیر اثر هاي محیطی است. میانگین تولید شیر گاو ماده این نژاد ۴.۳ لیتر و طول دورهي شیر دهی در این گاو ۲۴۴ روز است.

وجود این گاو ها در کار هاي زراعی مخصوصا دًر مناطق دور افتاده و کوهستانی به دلیل عدم دسترسی به ماشین آلات کشاورزي، حیاتی می باشد.

خصوصیات تولید مثلی

میانگین سن اولین زایش در گاو دشتیاري، سن ۳.۱ است. فاصله‌ي زایش، معیاري براي راندمان اقتصادي و تولید مثل در یک نژاد محسوب می شود. طبق بررسی هاي انجام شده در استان سیستان و بلوچستان، میانگین فاصله زایش در حدود ۱۵.۱ ماه است. با توجه به شرایط تغذیه‌ي نامطلوب و عدم رشد کافی گوساله ها، سن بلوغ و سن اولین جفت گیري گاو نر دشتیاري در مقایسه با سایر نژاد ها بیشتر است. میانگین سن اولین

جفت گیري در گاو هاي نر دشتیاري حدود ۲.۴ سال است. بررسی هاي به عمل آمده نشان می دهد که ۲۱ درصد گاو ها در فصل بهار، ۲۴ درصد در تابستان، ۱۹ درصد در پاییز و ۳۶ درصد در زمستان زایش داشته اند. در بررسی هاي به عمل آمده میزان سخت زایی این گاو ها نیز ۲ درصد اعلام شده است.