«معجزه آبخیزداری»|توسعه پایدار شهرها با کشاورزی شهری/ ۲۰ مزیت کشاورزی شهری چیست؟
کشاورزی شهری به عنوان یکی از راهبردهای تأمین امنیت غذایی کشورها، دارای آثار و مزایای متعددی است که در این گزارش به این مزیت ها می پردازیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ امروزه جمعیت شهری جهان به طور فزاینده در حال افزایش است و در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت جهان در حدود ۳.۳ میلیارد نفر ساکن شهرها می باشند و انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ این رقم به ۵ میلیارد نفر افزایش یابد. شرایطی نظیر کاهش تولید، افزایش تقاضا و تغییرات شدید آب و هوایی سبب ایجاد بحران غذا گردیده است و افزایش بی سابقه مواد غذایی در دنیا به خصوص بعد از شیوع کرونا دلیلی بر این مدعاست. از این رو کشورهای مختلف دنیا برای تأمین امنیت غذایی خود به کشاورزی شهری روی آورده اند.
توجه به کشاورزی شهری از آنجا بیشتر حائز اهمیت می شود که امروزه منابع تامین کننده غذای بشر توسط عوامل گوناگونی مورد تهدید قرار گرفته که شامل عواملی چون کاهش زمین های قابل کشت و حاصلخیز در مقیاس محلی، وابستگی روز افزون به سوخت فسیلی برای تولید، فرآوری و حمل و نقل مواد غذایی در مقیاس جهانی است.
کشاورزی شهری در هر جا که انسانی حتی در کوچک ترین قطه خاک بتواند دانه ای کشت کند به وجود می آید. البته این تنها محل انجام کشاورزی شهری نیست که آن را از کشاورزی سنتی و روستایی جدا می کند، بلکه مهمتر، تعامل و کنار آمدن با یک اکوسیستم شهری است. تولید محصولات کشاورزی در شهر، زراعت و کشت و کار به معنای عمومی آن نیست، بلکه کاشت و تولید محصولات خرد غذایی با روش های آسان و با حداقل امکانات مدنظر است. راه حل هایی مانند فضای سبز مثمر، قابلیت توانمند کردن شهر، بهبود وضعیت محیطی، اقتصادی و اجتماعی را داشته و حرکتی به سمت شهر بومی است، در عین حال مناظر فرهنگی و طبیعی را به شهر بازگردانده و ارتباط طبیعت با شهروندان را بهبود می بخشد. تولید سبزیجات و برخی میوه های بومی در مناطق مسکونی شهری نه تنها محتمل و انجام شدنی است بلکه بنا به ضرورت های توسعه شهری، امری سودمند و ضروری نیز تلقی می شود.
به نظر می رسد با اینکه در سال های اخیر کشاورزی شهری به عنوان یکی از راهبردهای رسیدن به شهرهای پایدار مطرح شده است با این حال به علت چالش های موجود، برنامه ریزان شهری تا حد زیادی آن را نادیده گرفته اند. از این رو برای دستیابی به منافع و مزایای کشاورزی شهری باید بر این چالش ها غلبه کرد.
آثار و مزیت های کشاورزی شهری
کشاورزی شهری با استفاده از فنون و تکنیک های مختلف آبخیزداری شهری دارای آثار و مزایای متعددی است و همین سبب موجب شده است تا این مساله بعنوان راهبردی برای توسعه پایدار شهرها در دنیا مطرح باشد. برخی از آثار و مزایای متعدد کشاورزی شهری عبارت است از:
- پاسخگویی به تهدیدهای جهانی از جمله بحران های زیست محیطی، بحران های انرژی و بحران های ایمنی مواد غذایی
- تولید مواد غذایی ارگانیک و دسترسی به غذای سالم و تأمین بخشی از نیازهای غذایی شهرنشینان
- تولید محصولات خرد غذایی با روش های آسان و حداقل امکانات
- افزایش ارتباط شهر با حومه شهر و استفاده از حومه شهر جهت کشاورزی با استفاده از آب های فاضلاب شهری تصفیه شده و آب باران
- ایجاد فرصت های شغلی و منابع درآمد جدید و امرار معاش برای گروه های کم درآمد و درآمد بیشتر برای خانواده های متوسط و پردرآمد و نیز افزایش فضای سبز مثمر
- افزایش تنوع زیستی و افزایش رابطه همزیستی بین شهرها و زمین های کشاورزی
- پایداری محیط زیست با ایده های زیباسازی، اوقات فراغت و ورزش و تعامل اجتماعی
- کمک به مدیریت آب شهری برای کنترل سیل شهرها با کاهش رواناب ها و جمع آوری شده باران
- کاهش مسافت میان تولید و مصرف و کاهش هزینه های مربوط به حمل و نقل مواد غذایی
- کاهش دمای محیط های شهری و مقابله با جزیره گرمایی
- استفاده از زمین به عنوان یک ابزار مشارکت اجتماعی و توسعه مشارکت مردمی و تقویت احساس تعلق به جامعه
- کاهش هزینه های مواد غذایی و توزیع منصفانه آن
- افزایش کیفیت محیط زیست و بازیافت زباله وبه حداقل رساندن ضایعات بازیافت و پسماندهای شهری
- افزایش عمر پشت بام از طریق کاشت روی بام و بهبود عملکرد عایق حرارتی و صوتی
- افزایش کیفیت هوا و کاهش آلودگی و نیز افزایش زیبایی در شهرها با تکیه بر منابع معنوی و بومی
- ایجاد مناظر فرهنگی و ایجاد حس دلبستگی از طریق پرورش گیاه بین فضا و انسان
- تغییر فضای سبز مصرف کننده به تولید کننده
- ارتقای منظر شهری از طریق تولید محصولات کشاورزی و خاطره انگیزی
- استفاده از بام، حیاط، باغ ها و فضای باز عمومی شهری جهت کشاورزی و ایجاد فضاهای چند عملکردی
- افزایش کیفیت محیط زیست و تغییر در سلامت و مدیریت زمین
