«کُلش بافی» با ساقه‌های گندم در قزوین

ناهید علی‌سنبل، متولد شهر دزفول است و سبدبافی را در خطه جنوب آموخته و اکنون در قزوین زندگی می‌کند. وی در توضیح هنر کلش بافی به ایسنا گفت: مهارت «کلش بافی» یک هنر سنتی دستی قدیمی و اصیل است که با ساقه‌های گندم در اندازه‌های مختلف با مهارت خاص و خلاقیت بافندگان تهیه می‌شود. هنر «کلش بافی» استان قزوین در فهرست آثار ملی کشور به‌عنوان میراث ناملموس ثبت شد. این هنر شامل دست بافته‌هایی با ساقه گندم که دارای کاربردهای مختلف به‌ویژه حمل‌ونقل و نگهداری انواع مواد غذایی و میوه‌ها است.

وی ادامه داد: در هزاره ششم و هفتم پیش از میلاد که هنوز چرخ سفالگری ابداع نشده بود سفالگران از سبدها به‌عنوان قالب برای شکل‌دهی به ظروف سفالی استفاده می‌کردند. زمانی که گل سفال هنوز خیس است آن را با توجه به شکل سبد حالت داده و قبل از خشک شدن ظرف گلی سبد را از آن جدا می‌کرده‌اند که اثر طرح سبد بر روی سطح ظرف سفالی باقی می‌ماند و یکی از راه‌های بازشناسی، گره‌های سبدبافی در دوران باستان، طرح‌های به‌جامانده درروی سفال بود.

این هنرمند که در کانون معلولین توانای قزوین فعالیت دارد، بیان کرد: شناسایی هنرمندان فعال این رشته، ترغیب و تشویق آن‌ها به فعالیت و تولید بیشتر و حمایت‌های مادی و معنوی آنان ازجمله فروش محصولاتشان در فروشگاه‌های صنایع‌دستی و آموزش به علاقه‌مندان از راه‌های حفظ و توسعه این هنر است.

وی خاطرنشان کرد: هنر کلش بافی قدمت دیرینه داشته و نه‌تنها در قزوین بلکه در دنیا علاقه‌مندان زیادی دارد. از سختی‌های تولید این هنر آن است که مواد اولیه کلش بافی در هیچ فروشگاه و مغازه‌ای وجود ندارد. گندم جزو مواد اولیه این هنر محسوب می‌شود و در فصل خاصی که اواخر شهریور ماه (هنگام دروی گندم) است در مناطقی خاص باید تهیه شود. گندم مورد استفاده باید گندم دیمی باشد تا بتواند استحکام لازم برای بافت حصیر را داشته باشد.

علی‌سنبل در پایان گفت: از مزایای این سبدها، زیبایی و نگه‌داشتن میوه در زمان طولانی‌تر است. این بافته‌ها جزو میراث گذشتگان محسوب می‌شود که می‌تواند علاوه بر استفاده داخلی به جذب توریست و ارزآوری کمک کند.

به گزارش ایسنا، متأسفانه هنر «کلش بافی» در حال حاضر به‌شدت رو به فراموشی و منسوخ شدن است و نیاز است مسئولین با حمایت از تولیدکنندگان و بافندگان، این هنر را زنده نگه‌داشته و به تولید و اشتغال بپردازند.