خطر طاعون بالدار بیخ گوش ساوه

به گزارش ایسنا، تنوع آب و هوایی ساوه بستر تولید انواع محصولات متنوع باغی و زراعی را فراهم کرده است، به گونه‌ای که سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی ساوه بیش از ۷۰ هزار هکتار است که ۲۱ هزار هکتار آن باغی و مابقی محصولات زراعی است و در مجموع، حدودا سالانه ۶۵۰ هزار تن انواع محصول در این شهرستان تولید می‌شود و محصول انار تولید شاخص شهر یاقوت‌های سرخ به شمار رفته و شهرت جهانی دارد.

در کنار آفاتی نظیر کرم گلوگاه، آفتاب سوختگی، ترکیدگی انار، سرمازدگی، گرمازدگی و … آفت دیگری با عنوان مگس مدیترانه ای نیز انار ساوه را تهدید می‌کند که به دلیل اشتراک این آفت با آفات برخی محصولات دیگر نظیر هلو، زردآلو، گلابی، گوجه، سیب، آلو، توت، به، انگور، خرمالو، انار، انجیر، مرکبات و بعضی از انواع گیاهان زراعی و نیز به دلیل گسترده بودن حجم خسارت این آفت در حوزه باغی و زراعی از آن به عنوان “طاعون گیاهی” نیز یاد می‌شود.

طبق اعلام کارشناسان جهادکشاورزی، مگس میوه مدیترانه‌ای از آفات قرنطینه‌ای است که در سال ۱۳۸۶ از استان فارس گزارش شد و بنا به دلایلی که در ادامه این گزارش بدان می‌پردازیم قطب تولید انار جهان نیز میزبان این آفت است که یکی از آفات مخرب در دنیا شناخته شده و به دلیل مقاومت بالایی که در مقابل شرایط آب و هوایی دارد در نقاط مختلف جهان گسترش پیدا کرده و نسبت به سایر مگس‌های میوه بیشترین خسارت اقتصادی را به بخش کشاورزی و تولید میوه وارد می‌کند.

مبداء اصلی آفت مگس مدیترانه‌ای، آفریقای شرقی است و از سال ۱۸۲۹ میلادی به تدریج در سایر کشورها انتشار یافته است. این آفت خطرناک در کشاورزی به بیش از ۳۰۰ گونه از گیاهان حمله می‌کند و باعث له شدن، پوسیدگی و ریزش میوه می‌شود و این توان را دارد که ۱۰۰ درصد محصول را از بین ببرد و انتقال آن از طریق میوه، خاک و جابجایی حشره کامل امکانپذیر است.

توضیحات بیشتری در خصوص چگونگی شیوع این آفت در محصول انار و راهکارهای مقابله با آن برای کاهش خسارت وارده به محصول انار را در گفت و گو با مدیر جهادکشاورزی شهرستان ساوه بیان خواهیم کرد و این روزها که شهر یاقوت‌های سرخ آماده می‌شود تا طبق پیش بینی‌های بعمل آمده پس از سرمازدگی سال ۱۳۹۵ که خسارت زیادی را به باغات انار وارد کرد و موجب کف بر شدن درختان شد،۱۵۰ هزار تن از بیش از ۱۰ هزار هکتار باغات بارده، انار برداشت کند، تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان این محصول شاخص را با خطرات این آفت که در کمین یاقوت سرخ است بیشتر آشنا کنیم.

مگس مدیترانه ای از همه طرف حمله می کند

مدیر جهادکشاورزی شهرستان ساوه در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: مگس میوه‌ای مدیترانه‌ای مگس بسیار ریزی است و از نظر ابعاد شبیه مگس‌های سرکه است، گرچه از نظر کارکردی با آن تفاوت دارد و بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری فعالیت می‌کند.

حسن شریفی با اشاره به اینکه مگس مدیترانه‌ای جزو آفات قرنطینه‌ای کشور بوده است، افزود: این آفت در حدود ۱۵ سال است که به ایران وارد شده و شیوع آن در مناطقی نظیر استان فارس، یزد، کاشان و … آسیب‌های جدی به حوزه کشاورزی وارد کرده است.

وی بیان کرد: تخم ریزی این مگس بر روی میوه موجب می شود تا کرم های کوچکی تشکیل شود و با ورود به انار و تغذیه از این محصول منجر به گندیدگی و خرابی میوه می‌شود. تفاوت این آفت با کرم گلوگاه در این است که کرم گلوگاه تنها از تاج انار وارد میوه شده و خسارت وارد می‌کند اما مگس مدیترانه‌ای می‌تواند حتی از اطراف انار نیز به داخل میوه نفوذ پیدا کند و محدودیت ورود، صرفا از تاج انار ندارد. طبیعی است که پس از تخم ریزی، آسیب و خسارت بیشتری نسبت به کرم گلوگاه به همراه دارد. کرم گلوگاه در طول سال دو الی سه نسل بیشتر ندارد و دوره زندگی و حیات آن کوتاه است اما دوره زندگی آفت مگس مدیترانه‌ای بیشتر بوده و تا ۱۰ نسل قدرت مانور دارد.

انار تقلبی، آفت را به ساوه می آورد

وی با اشاره به اینکه در طول این سال‌ها گزارش اقتصادی مبنی بر جولان آفت مگس مدیترانه ای در باغات انار ساوه ثبت نشده است، گفت: یکی از راه های شیوع این آفت در ساوه، ورود انار سایر نقاط کشور به این شهرستان است. متاسفانه عده‌ای به نام انار ساوه، انار سایر استان‌های آلوده به این آفت را در مبادی ورودی و خروجی به مسافرین و گردشگران عرضه می‌کنند و برخی دلالان نیز اقدام به خرید انار دیگر نقاط کشور و نگهداری آن در کنار انار تولیدی ساوه می‌کنند و همین عامل موجب شده است که این آفت خطرناک بیخ گوش انار ساوه جولان دهد.

مدیر جهادکشاورزی ساوه با اشاره به اینکه حدود دو سال است این آفت در این شهرستان شکار می‌شود، افزود: با نصب تله‌های مخصوص شکار آفت مگس مدیترانه‌ای، این آفت در محل دپوی اناری که از سایر نقاط کشور به ساوه منتقل شده یا در کارخانه‌های فرآوری این محصول، ردیابی و چندین مورد شکار شده است و طبق گزارشات ثبت شده تاکنون خسارت اقتصادی قابل توجهی به باغات وارد نکرده است.

صادرات انار و اکثر میوه ها در معرض خطرند

وی در خصوص راهکار مقابله با این آفت با تاکید بر اینکه پیشگیری مقدم بر درمان است، گفت: این آفت به دلیل وجه اشتراک فعالیت در اکثر میوه ها قادر است علاوه بر خسارت به انار به سایر محصولات باغی و زراعی نیز آسیب وارد کند بنابراین کنترل آن برای پیشگیری از بروز خسارت ضرورت دوچندان دارد.

وی بیان کرد: نخستین خسارت اقتصادی قابل توجه متاثر از درگیری محصول انار با آفت مگس میوه، به حوزه صادرات بر می گردد و از آنجاکه بیش از ۶۰ درصد انار تولیدی ساوه صادر می شود در صورت رویت این آفت در محموله های صادراتی، طرف خارجی از خرید آن امتناع کرده و اجازه ورود محصولی که با این آفت درگیر شده است را به کشورش نمی‌دهد چرا که همانطور که گفته شد این آفت به سایر محصولات کشاورزی نیز آسیب وارد می‌کند.

شریفی با اشاره به اینکه این آفت در بسیاری از کشورها قرنطینه شده است، افزود: در کشوری نظیر کره جنوبی که در این سالها بیشترین واردات انار از ایران را داشته است اقدامات سختگیرانه‌ای در خصوص واردات اناری که با خود مگس مدیترانه‌ای حمل می‌کند انجام می‌دهند و عدم تمایل این کشورها برای خرید انار به باغدار خسارت وارد می‌کند گرچه در برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس سختگیری چندانی صورت نمی‌گیرد.

جلوی این چرخه گرفته شود

وی در ادامه بهترین راهکار را جلوگیری از ورود این آفت به قطب تولید انار کشور دانست و تصریح کرد: با ورود این آفت به ساوه، به دلیل گستردگی باغات، کنترل و از بین بردن آن دشوار خواهد شد و بیشترین خسارت را وارد خواهد کرد بنابراین توصیه می‌شود از ورود انار سایر شهرهای کشور به ساوه جلوگیری بعمل آید و جلوی این چرخه گرفته شود.

مدیر جهادکشاوزی ساوه گفت: به کارخانجات فرآوری انار در ساوه نیز توصیه می شود پس از خرید انار سایر نقاط کشور، آن را در یک محیط ایزوله نگهداری کنند و در محیطی کاملا قرنطینه عملیات فرآوری را انجام دهند تا مانع از ورود و انتقال این آفت به قطب تولید انار جهان شوند.

باز هم پای دلال در میان است

وی افزود: بعضا مشاهده شده است که یک باغدار کل باغ خود را در هنگام برداشت محصول در اختیار دلال یا واردکننده انار قرار می‌دهد و به عبارتی باغ خود را اجاره می‌دهد و این واردکننده انار یا دلال است که اقدام به واردات انار آلوده از سایر نقاط کشور به باغ کرده و آنرا با انار ساوه مخلوط می‌کند که خطری بزرگ برای باغات و انارستان های ساوه است.

او از باغداران خواست به هیچ وجه با دلالان همکاری نکنند و چنانچه توانایی برداشت انار را نداشته و مجبور به اجاره دادن باغ به دلال شدند بر نحوه رفتار دلال در باغ خود نظارت کنند و اجازه ندهند انار آلوده سایر نقاط کشور که حامل آفت مگس مدیترانه‌ای است وارد باغات ساوه شده و دپوی انار منجر به آلوده شدن باغات شود.

دپوی انار خارجی در ساوه را گزارش کنید

شریفی از باغداران و کشاورزان ساوجی خواست در صورت مشاهده واردات انار به ساوه و دپوی آن در باغات، مراتب را به مدیریت جهادکشاورزی گزارش دهند تا اخطارها و تذکرات لازم برای پیشگیری از ورود آفت مگس مدیترانه ای داده شود و برخورد قانونی صورت گیرد.

به گزارش ایسنا، همانطور که در این گزارش بدان اشاره شد، انارستان‌های ساوه به خودی خود تولیدکننده آفت مگس مدیترانه ای نیستند و صرفا ورود انار سایر نقاط گرمسیر کشور موجب می‌شود که با ورود انار آلوده، قطب تولید انار جهان به این آفت دچار شده و آلودگی پیدا کند، براین اساس ضرورت نظارت بر چنین رفتاری دوچندان است و پیشنهاد می‌شود تشکل های کشاورزی نظیر نظام صنفی کشاورزی، تعاونی باغداران و سایر تشکل ها به کمک جهادکشاورزی بیایند و با نظارت دقیق مانع از جولان این آفت در ساوه شوند.

گرچه نمی‌توان مانع از ورود انار آلوده سایر نقاط کشور به ساوه شد و خلاء قانونی در این خصوص اجازه برخورد قانونی هم نمی‌دهد اما می‌توان با نظارت دقیق و اعمال سیاست‌های قرنطینه‌ای در باغات و کارخانجات فرآوری، از مخلوط شدن انار آلوده با انار ارگانیک و سالم ساوه جلوگیری کرد.

جان کلام اینکه حالا که انار شهر یاقوت های سرخ به دلیل کیفیت و مرغوبیت بالا، طعم و مزه، ملس بودن و برخورداری از اسید بالا شهرت و آوازه جهانی پیدا کرده است اجازه ندهیم به دلیل برخی منافع کوتاه مدت اقتصادی انار ساوه در مخلوط شدن با انار سایر نقاط کشور کیفیت خود را از دست داده و آسیب ببیند و به عبارتی اجازه ندهیم دل انار ساوه از این قبیل رفتارها خون شود.