افشای پشت پرده گرانی دوباره مرغ/ آیا دولت سیزدهم بار گرانی را به دوش می‌کشد؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، قیمت مرغ و تخم مرغ دوباره در بازار گران شد، هر کیلو مرغ از  ۲۴۹۰۰ تومان به ۳۵۰۰۰ تومان افزایش یافته است و گفته می‌شود، اگر با این فرمان پیش رود تا سه ماه آینده قیمت این دو کالا که غذای فقرا است، به مرز فاجعه می‌رسد و بار سنگینی را روی دوش دولت سیزدهم خواهد گذاشت.

درباره همه این موضوعات از دلایل گرانی مرغ گرفته تا واردات اخیر تخم مرغ نطفه دار و مشکلاتی که تولید کنندگان در تامین نهاده دارند با پرویز فروغی دبیر کانون سراسری مرغداران گوشتی کشور گفت و گویی کردیم.

وی از کافی نبودن واردات تخم مرغ نطفه دار در عین حال از رانتی که در آن وجود دارد، گفت. همچنین از دست های پشت پرده ای که مرغ زنده را ۱۷۱۰۰ تومان از مرغدار می‌گیرند، اما به قیمت ۳۵ هزار تومان در بازار می فروشند و نیز از منافذی که در بازارگاه و قبل از بازارگاه در خوراک دام وارداتی دارد که باعث شکل گیری بازار سیاه نهاده شده است، سخن گفت.

این گفت و گو را با هم می‌خوانیم:

فارس: اکنون قیمت مرغ در بازار افزایش یافته و تولید کنندگان می‌گویند عاملش گرانی جوجه یک روزه است، آیا چنین است؟

فروغی: آماری تولید جوجه یک روزه را از اسفند ماه ۱۲۰ میلیون قطعه اعلام کردند، اما واقعیت این است که بیش از ۹۰ تا ۹۵ میلیون قطعه جوجه ریزی نبود، اکنون تخم مرغ نطفه دار وارد می‌کنند که جواب بدهد یا نه نمی‌دانم.

فارس: چرا تولید جوجه یک روزه کم شد؟

فروغی: بی برنامگی دولت بود و به پیش بینی‌های کارشناسان توجهی نکردند و بیش از اندازه به مرغ آرین وابسته شدند و از سوی دیگر نتوانستند جوجه اجداد هم وارد کنند.

فارس: آیا جوجه اجداد مرغ آرین هم باید وارد می‌کردند؟

فروغی: مرغ آرین که از سال ۷۰ آورده بودند نتوانسته بودند اصلاحاتی روی آن داشته باشند و همینطور رها شده بود، از سوی دیگر جوجه اجداد هم نتوانستند وارد کنند و به این دلیل کمبود در جوجه ریزی در کشور دیده می شود. جوجه آرین هم به اندازه کافی نیست و جوابگوی بازار نیست.

فارس: چند درصد جوجه اجداد وارداتی است؟

فروغی: به غیراز جوجه آرین همه اینها وارداتی است.

فارس: آیا توانستیم جوجه اجداد کافی وارد کنیم؟

فروغی: اکنون تخم مرغ نطفه دار وارد می‌کنند، اما خلا بازار آنقدر است که به این زودی و با این واردات جبران نخواهد شد.

فارس: چه میزان تخم مرغ نطفه دار وارد شده و نیاز بازار چقدر است؟

فروغی: شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفته که ۲ میلیون تخم مرغ نطفه دار وارد کرده، اما بسیار کم است. کشور اگر ماهانه ۱۴۰ میلیون قطعه تولید جوجه داشته باشد، می‌تواند نیاز کشور را تامین کند که مسئولان گفتند ۱۱۰ میلیون قطعه تولید شده اما بعید می دانم که بیش از ۱۰۰ میلیون قطعه تولید شده باشد که ۳۰ میلیون قطعه در ماه کمبود داریم و اینها با واردات اندک جبران نمی شود. این میزان کاهش جوجه ریزی معادل ۷۵ هزار تن گوشت مرغ است که در کشور تولید نشده است.

فارس: قیمت جوجه یک روزه چقدر است؟

فروغی: با واردات تخم مرغ نطفه دار به ۵.۵ تا ۶ هزار تومان کاهش یافته، اما به ۹ هزار تومان هم رسیده بود، من خودم جوجه‌ریزی مرغداری را با قطعه ای ۹ هزار تومان انجام دادم. که مصوب دولتی آن ۴۲۰۰ تومان بود.

فارس: آیا قیمت بالای جوجه یک روزه روی جوجه ریزی تاثیر گذاشته است؟

فروغی: صد در صد. اگر تولید مرغداری کم شده به این دلیل است که نتوانسته‌اند، جوجه ریزی کنند قبلا جوجه ریزی با ۴ هزار تومان بود که یک مرغداری ۲۰ هزار قطعه ای ۸۰۰ میلیون می‌شد، اما الان یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان می‌شود، اما باید مرغ را به قیمت مصوب بفروشم و به این دلیل خیلی ها پس زدند و جوجه ریزی نکردند.

فارس: چقدر جوجه ریزی در کشور کم شده است؟

فروغی: خیلی کم شده در منطقه ما در فیروزکوه تهران که ۲۲ مرغداری است شاید ۷ یا ۸ مرغداری بیشتر جوجه ریزی نکردند.

همه این مشکلات به خاطر عدم مدیریت است باید به هشدارهای کارشناسان توجه می‌کردند دقیقه ۹۰ نباید اقدام به واردات کنند لوازم یدکی که نیست، باید زودتر عملیاتی می کردند که به این مشکلات بر نخوریم.

داستانی که مرغداران دارند، این است چارچوبی که دولت به مرغداران اعلام می‌کند را رعایت نمی‌کند الان که جوجه را دو برابر نرخ مصوب مرغداران می‌گیرند و یا نهاده که چند ماه است نتوانسته اند دریافت کنند کسی پاسخی نمی‌دهد، اما بلافاصله می‌گویند که چرا قیمت مرغ به ۳۵ هزار تومان رسیده است دولت اگر جوجه یک روزه و نهاده و سایر هزینه ها را به همان نرخی که خودش تصویب کرده در اختیار مرغدار بگذارد، آنها هم قطعا قیمت مرغ را رعایت خواهند کرد.

فارس: اگر بپرسم دلیل افزایش اخیر قیمت مرغ چه بوده جواب شما چیست؟

فروغی: افزایش قیمت جوجه، گران بودن خوراک دام و تامین نشدن به موقع نیاز خوراک مرغدار و نیز عدم رعایت چارچوب هایی که خود دولت اعلام می کند ۴ دلیل اصلی گرانی مرغ در بازار است. یعنی دولت نرخی را که خودش تعیین کرده رعایت نمی‌کند دولت گفته مرغ زنده را مرغدار ۱۷۱۰۰ تومان بفروشند، اما گفته جوجه یک روزه را ۴۲۰۰ تومان و سویا ۲۴۵۰ و ذرت ۱۵۰۰ تومان به مرغدار بدهند، اما جوجه دو برابر شده و ذرت طی دو مرحله به ۱۹۰۰ تومان افزایش یافته و سویا هم به ۳۴۰۰ تومان رسیده و کرایه هم دو برابر شده و واکسن هم آزاد شده است اینها هزینه مرغدار را بیشتر کرده است.

الان می گویند تا انتخابات حق ندارید قیمت های را افزایش دهید، بنابراین مرغداری ها چون می‌بینند ضرر می‌کنند جوجه نمی‌ریزند.

فارس: وزارت جهاد کشاوری  چقدر در این افزایش قیمت ها دخیل است؟

فروغی: مشکل ما این است که نمی دانیم حیطه وظایف دو و وزارتخانه صمت و جهاد کشاورزی چطور است؟ تامین ارز را بانک مرکزی و تخصیص را وزارت صمت انجام می دهد و وزارت جهاد می‌گوید اگر اینها کارشان را انجام دهند من هم نهاده شما را می‌دهم.

بانک مرکزی می‌گوید ارز را اختصاص داده‌ام ببینید که چه شده است و واقعا ما گیر افتادیم نمی دانیم که چه کار کنیم قبلا همه اینها در اختیار وزارت جهاد بود ومی گفتیم نهاده را تحویل بدهید تا ما تولید کنیم اما الان این پراکندگی وظایف ما را اسیر کرده است. الان ما را پاس می‌دهند نمی‌دانیم مقصر چه کسی است.

فارس: شما می گویید خوراک دام مورد نیاز مرغداری را تامین نمی کنند؟

فروغی:بله؛ الان مرغ مرغداری ما آماده تحویل است اما وزارت جهاد می‌گوید تا یکماه دیگر نمی توانم نهاده بدهم و مجبور شدم از بازار آزاد به دو برابر قیمت بخرم. من که مرغم باید به بازار برود نمی توانم برای خوراک آن منتظر بمانم و مجبورم به هر قیمتی که شد بخرم الان این مرغ  چطور به قیمت ۱۷۱۰۰ تومان بدهم.

فارس: نهاده را به چه قیمتی خریدی؟

فروغی: قیمت ذرت ۱۹۰۰ تومان است پولش هم واریز کرده‌ام، اما می گوید که یک ماه دیگه تحویل می دهم اما در این مدت مرغ دان می خواهد و مجبورم از بازار آزاد به هر قیمتی که بود خریداری کنم قیمت ها معمولا تا ۵ برابر هم است.

فارس: این بازار آزاد خوراک از کجا تشکیل می شود؟ مگر قرار نبود که هر چی وارد می شود از طریق بازارگاه توزیع شود؟

فروغی: بله همینطور بود اما شما بررسی کنید که اینها چند وقت نهاده تخصیص می دهند.

فارس: شما بگویید

فروغی: خیلی دیر آنقدر که مرغدار به خاطر نگرانی از بین رفتن مرغ ها مجبور است از بازار آزاد به چندین برابر قیمت بخرد.

فارس: چند درصد نهاده شما به نرخ دولتی تامین می شود؟

فروغی: همه را به نرخ دولتی می دهند اما چون به موقع نمی دهند مجبوریم از بازار آزاد بگیریم و زمانی که خوراک بازارگاه را تحویل گرفتیم اگر بتوانیم نگه می داریم و اگر به خاطر نیاز به نقدینگی مجبور به فروش بودیم هر چه دلالان بخرند می فروشیم.

فارس: نگفتید این بازار آزاد از کجا شکل می گیرد مگر هر خوراکی وارد می شود به بازارگاه نمی آید؟

فروغی: خوراکی که بی موقع به مرغدار می‌دهند را مرغدار مجبور است به قیمت پایین به دلال بفروشد.

فارس: آیا گپ هایی هم وجود دارد؟

فروغی: بله همین طور است هم بازارگاه و هم قبل از آن شکاف و فاصله دارد که خوراک به بازار آزاد وارد می شود.

فارس: قیمت بازارگاه چقدر است؟

فروغی: چندین برابر نرخ دولتی هر چقدر که تیغشان ببرد مثلا ذرت ۱۹۰۰ تومانی را تا چند برابر یعنی تا ۵ هزار تومان می‌فروشند. سویا هم همینطور.

فارس: وضعیت بازار مرغ بهتر می شود؟

اگر تخم مرغ نطفه دار که وارد می‌شود به موقع بیاید شاید بهتر شود اما نکته ای که هست که امکان جوجه ریزی مناطق گرمسیر از بین رفته یعنی در استانهای گرم شرایط برای جوجه ریزی نیست از سوی دیگر هزینه های تولید هم به شدت رفته بالا.

فارس: آیا از این تخم مرغ های نطفه دار که وارد شده به  جوجه هم تبدیل شده اند؟

فروغی: بله شرکت بازرگانی دولتی وارد کرده اما مشکل این است که در آن رانت وجود دارد و فقط به زنجیره ها می‌دهند که تنها ۱۵ درصد تولید کشور را دارند.

فارس: مشکلی هم وجود دارد که خطای تخم مرغ های وارداتی هم بسیار است و پوچ زیاد دارد؟

فروغی: شاید همین طور باشد اما استانداردش ۸۰ درصد است.

فارس: از کدام کشور وارد می کنند؟

فروغی: فعلا از ترکیه و از اروپا به دلیل مشکلات انتقال ارزی نمی توانند چون مثلا راس انگلیس که می خواهند بیاورند مجبور می‌شوند از کشورهای مختلفی وارد کنند.

فارس: چه میزان تخم مرغ نطفه دار وارد کردند؟

فروغی: به گفته شرکت بازرگانی دولتی ۲ میلیون تخم مرغ اما می‌گویند که می‌خواهند تا ۲۰ میلیون قطعه بیاورند، اما فعلا خبری نیست.

فارس: این دو میلیون که رقمی نیست در برابر کسری ۳۰ میلیون قطعه

فروغی: دقیقا همین طور رقم بسیار کمی است.

فارس: برخی می گویند که دولت می تواند بازار مرغ و تخم مرغ را کنترل کند اما عمدا نمی کند

فروغی: اینها غذای فقرا است، اما همین قدر می‌دانم که با پروتئین مردم نباید بازی کرد و ماهم واقعا نمی‌خواهیم گران باشد، اما هزینه‌های تولید مرغ بسیار بالاست و دولت فکری به حال مرغدار نمی‌ند.

فارس: آیا سیاسی کاری در کار دولت است که بازار را کنترل نمی‌کنند؟

فروغی: نمی‌دانم اما ما به عنوان کارشناس هزاران بار مشکلات را تاکید کردیم و نسبت به آینده هشدار دادیم، اما هیچ توجهی نکردند.

فارس: نظارت کجای این ماجرا است؟

فروغی: نظارت فقط بر بازار مرغ گوشتی است.

فارس: اگر بر مرغ گوشتی نظارت می کنند و اجازه نمی دهند که شما مرغ زنده را بیش از ۱۷۱۰۰ تومان بفروشید، پس این بازار ۳۵ هزار تومانی از کجا شکل می گیرد؟

فروغی: واقعا این سوال را از بخش های نظارتی بپرسید. برای مرغدار مرتب نظارت دارند و برای خوراک که می‌گیرد و مرغی که تحویل می‌دهد هیچ خطایی نمی تواند بکند و نهایتا مجبور می کنند مرغ را به قیمت ۱۷۱۰۰ تومان بفروشد بنابراین سیستم های نظارتی باید بگویند که قیمت های ۳۵ هزار تومان از کجا می‌آید.

فارس: خب شما بگویید

فروغی: دلال بازی است این وسط از کشتارگاه گرفته تا توزیع صد جور واسطه وجود دارد ما همیشه به مردم گفتیم که ما مرغ زنده را ۱۷۱۰۰ می فروشیم، اما واقعا پس از ما اتفاقات زیادی می افتد و مسئله اینها است.

فارس: به این مرغ ۱۷۱۰۰ تومانی شما چه کسی نظارت می کند؟

فروغی: سیستم های نظارتی از همان ابتدای جوجه ریزی یعنی چند تا است، تا نهاده ای که تحویل می گیریم و بر اساس آن باید مرغ را به آنها تحویل دهیم.

فارس: اگر کسی این وسط ۲ تن به قیمت بالاتری از شما بخواهد می فروشید؟

فروغی: نمی‌توانیم بفروشیم چون وزارت جهاد آمارش را دارد و از ما طلب می کند. در سامانه ثبت شده و بر اساس وزن ۲.۵ کیلو به آنها باید گوشت بدهیم.

فارس: می‌گویید تلفات زیاد داشته بیماری گرفتند

فروغی: بله اگر وقتی صنعتی را دست کاری کنی ممکن است این کلک بازی و حقه بازی هم توش باشد.