روستای زنوزق ، روستای تاریخی
زنوزق از تاریخی‌ترین روستاهای پلکانی ایران است که بین کوه‌ها محصور شده و خانه‌هایی دارد که به جا مانده از دوره صفوی است و همچنین قبرستان این روستا با سنگ قبرهای قدیمی، خود شاهدی بر قدمت روستاست.
زنوزق از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان زنوزق و در بخش مرکزی شهرستان مرند واقع شده است. روستای زنوزق در فاصله‌ی ۱.۵ کیلومتری شهر زنوز قرار گرفته است. این روستا از نظر موقعیت جغرافیایی، روستایی کوهستانی و پلکانی بوده و از شرق به کوه‌های سلطان سنجر، از غرب به روستای درق و از جنوب غرب به شهر زنوز محدود می‌شود و شمال آن را ناهمواری‌های اطراف روستا فرا گرفته‌است.
زنوزق از تاریخی‌ترین روستاهای پلکانی ایران است که بین کوه‌ها محصور شده و خانه‌هایی دارد که به جا مانده از دوره صفوی است و همچنین قبرستان این روستا با سنگ قبرهای قدیمی، خود شاهدی بر قدمت روستاست. اینجا روستایی است که آثاری از دوره ایلخانی و صفوی دارد و بسیاری معتقدند قدمت روستا خیلی بیشتر از اینهاست؛ حتی برخی با استناد به نقوش برخی سنگ‌قبرها، قدمت سکونت در زنوزق را تا دوره میتراییسم عقب می‌برند. این روستا یکی از روستاهای پلکانی استان آذربایجان شرقی است.
وجه تسمیه
زنوزق در کوهپایه‌های کوه قلعه واقع شده است و به همین دلیل هم به زنوزق یا “زنوز داغ” مشهور شده، یعنی زنوز کوهستانی و به مرور و در گویش عامیانه به زنوزاغ و زنوزق تبدیل شده است.
پیشینه تاریخی روستا
وجود قلعه تاریخى كه تاكنون هیچ كاوشى در آن صورت نگرفته گویاى بسیارى از مراحل رشد آن روستا است كه كاوش در آن مى تواند بسیارى از ذهنیات تاریخى در مورد زنوز را روشن كند.
اینجا روستایی است که آثاری از دوره ایلخانی و صفوی دارد و بسیاری معتقدند قدمت روستا خیلی بیشتر از اینهاست؛ حتی برخی با استناد به نقوش برخی سنگ قبرها، قدمت سکونت در زنوزق را تا دوره میتراییسم عقب می برند.
زنوز كوهستانى ترین نقطه شهر در شهرستان مرند است و در دوره صفویه اهمیت بسیارى داشته، به طورى كه تفنگچیان زنوز از قلعه ها و شهرهاى مهمى مثل تفلیس و ایروان محافظت مى كرده اند.
وضعیت طیبعی
این روستا از نظر وضعیت طبیعی روستای کوهستانی بوده وازشرق به کوه‌های سلطان سنجر، از غرب به روستای درق و از جنوب غرب به شهر زنوز محدود می‌شود و شمال آن را ناهمواری‌های اطراف روستا فرا گرفته‌است.
شغل و محصولات روستای زنوزق
ساکنین روستا از طریق کشاورزی (عمدتاً باغبانی و دامداری) امرار معاش می کنند که تمام فعالیتهای کشاورزی جنبۀ معیشتی دارد و مازاد تولید چندانی ندارد.
عمده محصولات زنوزق به ترتیب فراوانی زردآلو، سیب، گردو و محصولات لبنی است. میوه های زنوزق به سبب آب و هوای نسبتاً سرد معتدل طعم و عطر منحصر به فرد دارند و زردآلوی زنوزق رتبۀ بهترین کیفیت را در شهرستان دارد.
زنان زنوزقی در فرآوری زردآلو به صورت برگه و قیصی تخصص دارند بطوریکه برگۀ زردآلوی زنوزق در بازار خشکبار مرند حرف اول و آخر را می زند و به بالاترین قیمت معامله می شود. همچنین محصولات لبنی هرچند در مقیاس معیشتی تولید می شوند ولی به سبب اندک بودن و دقت در فرآوری شیر کیفیت بالایی دارند. روغن حیوانی زنوزق بین روستاهای اطراف زبانزد است. همچنین عسل ییلاق زنوزق نیز شهرت دارد.
سوغاتی زنوزق
سوغاتي هاي زنوزق بيشتر از جنس طبيعتند، انواع ميوه و خشكبار براي خريدن قابل دسترسي هستند؛ زردآلو، قيسي، برگه زردآلو، لواشك، گردو و ميوه هاي سردرختي روستا طعم بي نظيري دارند. براي تهيه اين ميوه ها بايد از يكي از اهالي روستا بخواهيد تا برايتان از اين اقلام بياورد و چون تمام اهالي باغدار هستند، هيچ كس به شما نه نمي گويد.
بسته به نوع و مرغوبيت ميوه ها، قيمت آنها هم متفاوت است. روي شيشه هاي بزرگ و كوچك عسل، يا طبق هاي عسل با موم هم مي توانيد حساب كنيد. سبزي هاي كوهي مانند شنگ كه در آش محلي ريخته مي شود، غازياقي كه كوكو و خورش خوشمزه اي دارد و سير وحشي هم خالي از لطف نيستند.
