بیماری و آفات درخت انار
بیماری و آفات درخت انار با بسیاری از درختان مشترک است. بهتر است ابتدا نوع آفات این میوه را بشناسید تا در صورت بروز، راه های مقابله مناسبی را برای درخت انار به کار ببرید.
بیماری و آفات درخت انار با بسیاری از درختان مشترک است. بهتر است ابتدا نوع آفات این میوه را بشناسید تا در صورت بروز، راه های مقابله مناسبی را برای درخت انار به کار ببرید. این روش ها به گونه ای انتخاب می شوند که کمترین ضرر ممکن را به محصول درخت برسانند.
مانند سایر درختان، انار نیز مورد هجوم آفات خاص خود میباشد. علی رغم خسارات قابل توجه این آفات، باغات انار ایران از مبارزه شیمیایی مصون مانده و باغداران با توجه به تجربه عملی نسبت به رفتار و نوع خسارات آفات مختلف از روشهای غیر تهاجمی و ارگانیک در برخورد با آنها بهره می گیرند.
كرم گلوگاه انار
کرم گلوگاه درخت انار نوعی آفات کرمی است که در قسمت تاج انار قرار دارد و از همین ناحیه به آن رسوخ می کند. برای از بین بردن این کرم زیان آور می توان از گاز متیل بروماید استفاده کرد.
روشهاي كنترل:
روش هايي كه براي كنترل كرم گلوگاه انار به كار مي روند به شرح زيرند:
- مكانيكي– زراعي:
۱ -جمع آوري و پاك سازي و معدوم نمودن ميوه هاي آلوده انار از اوايل تابستان ( شروع فعاليت نسل اول آفت ) تا پايان فصل برداشت هر ۱۵ روز يكبار.
۲ -از آنجائي كه اين آفت علاوه بر انار به انجير و گردو نيز خسارت مي زند، درصورت مختلط بودن باغ كليه ميوه هاي آلوده محصولات فوق نيز بايد جمع آوري و معدوم گردد.
۳ -جمع آوري انارهاي آلوده و اصلاح و جوان كردن باغات رها شده و قديمي. همچنين ممانعت از ورود ميوه هاي آلوده به باغ ضروري مي باشد. جمع آوري و سوزاندن ميوه هاي آلوده به آفت وترك خورده در روي درخت و زيرآن از اوايل تابستان ( تيرماه ) به فاصله هر هفته تا ۱۵ روز تا پايان فصل براي تقويت مبارزه بيولوژيک.
۴-رعايت كليه اصول باغباني از جمله هرس، تغذيه و آبياري مطابق توصيه هاي كارشناسان از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد.
۵ -روش پرچم زدایي: حذف پرچم ميوه هاي انار در خرداد ماه (زمان دقيق عمليات در مناطق مختلف، حدود ۲ تا ۳ هفته پس از اوج گلدهي درختان انار و يا ۵ تا ۶ هفته پس از ظهور اولين گل انار كه در اين زمان پرچم هاي اكثر گلهاي انار خشكيده شده است، مي باشد). بدين منظور امروز دستگاهي جهت پاكسازي پرچم ها ساخته شده كه به صورت چرخشي باعث حذف پرچم ها مي شود.
۶ -پوشش گذاري ميوه هاي انار با ابزار مختلف از قبيل توري هاي پارچه اي.
- كنترل شيميایي:
در اين روش از محلول پاشي درختان با كائولين فرآوري شده استفاده ميشود. براي اين منظور كائولين با غلظت ۵ درصد در چهار مرحله شامل اواسط ماه هاي خرداد، تير، مرداد و شهريور مصرف مي شود.
- كنترل بيولوژیك
در روش كنترل بيولوژيك از دشمنان طبيعي این نوع آفات براي كنترل آن استفاده مي شود. در اين مورد در كشور ما فعلا از زنبوري به نام زنبور تريكوگراما استفاده مي شود.
دستورالعمل رهاسازي زنبور تریكوگراما در باغات انار:
۲ -فاصله رهاسازي ۱۰-۶ روز بسته به شرايط اعلام شده در نظر گرفته شود.
۳ -مقدار مصرف در هكتار ۶۰ گرم در طول فصل، كه البته مقدار مصرف در هر نسل و هر نوبت بسته به شرايط متفاوت بوده و با درنظر گرفتن جهات و شرايط حاكم بر باغات انار به شرح زير اعالم شده است:
– نوبت هاي اول و دوم هر كدام به مقدار ۵ گرم در هر هكتار معادل ۵۰۰ تريكوكارت يك صد ميليگرمي.
– نوبت سوم تا هفتم هر كدام به مقدار ۴ گرم در هر هكتار معادل ۴۰۰ تريكوكارت يك صد ميليگرمي.
– نوبت هشتم تا دوازدهم هر كدام به مقدار ۶ گرم در هكتار معادل ۶۰۰ تريكوكارت يك صد ميلي گرمي.
– نوبت دوازدهم را در ارقام زودرس انار مي توان حذف كرد.
– حفظ رطوبت باغ در هر نوبت رهاسازي ضروري است.
کنه پاکوتاه انار
اين كنه از آفات خطرناك درخت انار بوده كه در اثر تغذيه از شيره برگها باعث تغيير رنگ و خشك شدن برگها و در نهايت ضعف درخت و خشكيدگي سرشاخه هاي آلوده مي گردد و درصورت تغذيه از ميوه باعث كوچك ماندن ميوه و بد شكل شدن و در نهايت تركيدگي انار ميشود .
مرحله خسارت زاي كنه بصورت لارو، پوره و كنه بالغ مي باشد.اين آفت بطور متوسط ۸ نسل در سال دارد. علاوه بر اين كنه، دو گونه ديگر شامل كنه و كنه برگ لوله اي انار بر روي انار مشاهده شده است.
روشهاي كنترل:
۱ -خودداري از كاشت درختان انار بصورت توام با درختان ديگر.
۲ -انجام به موقع عمليات دفع علف هاي هرز باغات.
۳ -شخم زمستانه و هرس پاجوش ها در فصل استراحت گياه.
۴ -خاک دادن پاي دختان ضمن تغذيه مناسب و تامين مواد معدني گياه براي از مدفون ساختن كنه هاي زمستان گذران.
۵ -هرس شاخه هاي شديداً آلوده در فصل رشد.
اضافه ميشود كه در كنترل اين آفت استفاده از هرگونه سموم شيميايي در باغات ضروري نمي باشد.
شته سبز انار
شته سبز انار زمستان را به صورت تخم در روی سرشاخه ها انار به سر می برد. در روی درختان در ماه های بهار بالاترین جمعیت را دارد و گاهی تمامی سرشاخه های جوان، گل و میوه های تازه تشکیل شده را می پوشاند. به علاوه باعث پیچیدگی برگها، ریزش گل و میوه های جوان و ترشح عسلک می گردد. ترشح عسلک موجب جلب گرد و خاک و رویش قارچ مولد دوده می شود.
در تابستان به دلیل گرم شدن هوا از تراکم و شدت خسارت آن کاسته می شود. در این رابطه دشمنان طبیعی اهمیت به سزایی دارند. در ماه های پاییز که درجه حرارت پایین می آید دوباره برای انبوهی شته ها افزوده می گردد ولی شدت آن به مراتب از بهار کمتر است. شته انار حشره ای است که یک میزبان دارد.
شته ی ماده، بی‌بال و زرد مایل به سبز میباشد و روی شکم و سینه آن لکه‌های سبز تیره‌ای وجود دارد. پاها و همچنین کورنیکول‌ها سبز روشن‌تر میباشد. طول شته سبز انار کامل ۲.۵ – ۳ میلیمتر است. دم انگشتی‌شکل و دارای فرورفتگی در قاعده و به رنگ سبز است.
روشهاي كنترل:
در اکثر موارد شته انار به وسیله عوامل طبیعی تحت کنترل در می آید و احتیاج به مبارزه شیمیایی ندارد. در صورتیکه مبارزه شیمیایی لازم باشد بهتر است این اقدام علیه تخم ها در زمستان صورت گیرد و سمپاشی با ترکیبات روغنی ترکیبات سوزاننده و یا ترکیبات فسفره روغنی انجام گیرد. سمپاشی بهاره بهتر است قبل از گل انار و با یکی از ترکیبات سیستمیک انجام شود.
سوسك چوبخوار انار
سوسک چوبخوار انار عامل ثانویه و تشدید کننده عارضه سبز خشکی و یا زرد خشکی تنه و سرشاخه‌های درختان انار میباشد. این حشره، آفات درختان میوه سردسیری است و برای اولین بار در روی انار توسط مهندس شاکری گزارش گردیده است.
روشهاي كنترل:
۱ -قطع و سوزاندن اندام هاي آلوده در پاييز.
۲ -استفاده از فرمول كودي مناسب جهت تقويت درختان.
۳ -تنظيم دور آبياري و جلوگيري از تنش آبي.
۴-رعايت اصول بهداشتي و باغباني.
كرم سفيد ریشه
لاروهای کرم سفید ریشه با تغذیه از ریشه درختان انار موجب خشک شدن درختان جوان و ضعف درختان مسن می‌شوند. حشره کامل این لارو سوسکی است نسبتا بزرگ به طول ۴۰-۲۵ میلیمتر به رنگ قهوای که با توده‌ای از پولک‌های سفید صدفی رنگ روی آن‌را پوشانده است.
این حشره طول یک نسل را در ۳ سال طی می‌کند. در شرایط مساعد تغذیه‌ای و خاک می‌تواند یک نسل را در طی دو سال بگذراند. زمستان را به صورت لارو به سر میبرد و در بهار سال سوم قبل از آنکه وارد مرحله شفیرگی شود.
روشهاي كنترل:
کرم سفید ریشه نیز مانند بسیاری از آفات دارای دشمنان طبیعی فراوانی است که آنها را در مراحل مختلف زندگی مورد حمله قرار می‌دهند. پرندگان، مورچه‌گان، تعدادی از میکروارگانیزم‌های خاک، زنبورها و بعضی از کنه‌ها از جمله دشمنان طبیعی این آفت محسوب می‌شوند، جمع‌آوری حشرات کامل در صبح زود با تکان دادن درختان و درختچه‌های محل استقرار و استراحت شبانه حشرات کامل، جمع‌آوری حشرات کامل با کمک نور چراغ، جمع‌آوری لاروهای آفات در هنگام شخم، بویژه در فصل تابستان و پاییز از جمله روشهای موثر در کاهش جمعیت این آفت میباشد مبارزه شیمیایی علیه لاروهای آفت صورت می‌گیرد.
بیماری غده ریشه انار
خسارت بيشتر متوجه باغات جوان و يا باغات احداث شده در اراضي ماسه اي و بسيار سبك بوده و به صورت توقف رشد، ضعف عمومي، زردي برگها، ريزش برگ هاي فوقاني، لخت شدن سرشاخه ها و خشک شدن تدريجي آنها، غده اي شدن توأم با پوسيدگي عمومي ريشه ظاهر شده و موجبات زوال و يا مرگ تدريجي درختان را فراهم مي كند.
در شرايط مناسب رطوبت و حرارت تخم هاي نماتد تفريخ شده و لارو سن دوم از آنها خارج شده و داخل خاک مي شود. درصورت عدم دسترسي به ميزبان، اين لاروها مي توانند به حالت كمون بدون تغذيه بيش از يک سال به صورت زنده در داخل خاک دوام بياورند.
لارو سن دوم در واقع مرحله عفونت زاي نماتدها بوده و به محض برخورد با ريشه هاي فرعي گياه ميزبان به داخل آنها نفوذ، پس از تغذيه و پوست اندازي تحرك خود را از دست داده متورم شده و پس از گذرانيدن ۲ سن لاروي ديگر بالغ مي شوند . آنگاه از ريشه خارج و جهت جفت گيري در داخل خاک اطراف ريشه به فعاليت پرداخته نماتدهاي ماده پس از جفت گيري اقدام به تخم ريزي مي كنند . در سال سه نسل دارد .
روشهاي كنترل:
۱ -استفاده از ارقام مقاوم يا متحمل نسبت به انگل
۲ -خاك محل كشت درختان در موقع هرس نهال يا قلمه آلوده نباشد.
۳ -درصورت استفاده از نهال يا قلمه ريشه دار، نهال ها سالم و عاري از نماتد باشند.
۴ -آب مورد استفاده باغات جديد عاري از لارو سن دوم و تخم نماتدهاي مولد غده باشد .
۵ -در دوره استقرار درختان از كشت گياهان ميزبان نماتد در اطراف درختان اجتناب شود.
۶ -با علف هاي هرز باغات در دوره استقرار كه بسياري از آنها ميزبان نماتدهاي مولد غده ريشه هستند شديداً مبارزه شود .
۷ -با شخم ساليانه باغات، ريشه هاي سطحي درختان هرس شده وتوسعه ريشه هاي عميق تر تسهيل شود.
۸ -از كشت درختان انار در خاک هاي خيلي سبك وماسه اي بايد اجتناب كرد.
۹ -جمعيت نماتدهاي مولد غده ريشه حداقل سالي يكبار در پاييز در طي دوره استقرار كنترل شود تا در صورت وجود آلودگي هاي قابل توجه قبل از ايجاد صدمات كلي با آنها مبارزه شيميايي شود .
بيماری پوسيدگی طوقه درخت انار
روشهاي كنترل:
الف ) استفاده از ارقام مقاوم يا متحمل
ب ) اتخاذ روشي از آبياري و يا كاشت كه مانع از رسيدن آب به طوقه درخت شود.
ج ) استفاده از قارچ كش هاي متالاكسيل و يا تركيب بردو زمانيكه كمتر از ۵۰% طوقه آلوده شده باشد.
