انواع زرشک

از مهم ترین انواع زرشک در ایران می توان به نمونه های مشهوری از جمله زرشک سیاه، زرشک پفکی صادراتی، زرشک دانه اناری درجه یک و زرشک کوهی ارگانیک اشاره کرد.

پیشینه کشت زرشک در ایران به دو قرن پیش باز می گردد. بیش از ۹۵ درصد از محصول زرشک در استان خراسان تولید می شود. در طب سنتی ایران چندین خاصیت مانند اثرات ضدباکتری، تب بر، تسکین خارش، ضد فشار خون بالا و ضدآرتروز مربوط به قسمت‌های مختلف گیاه زرشک گزارش شده است.

همچنین، در طب سنتی از زرشک برای درمان فشار خون بالا، تب، بیماری‌های کلیوی، اسهال و سوءهاضمه استفاده می‌کنند.

زرشک درختچه ای تیغدار به طول ۱ تا ۵ متر. EC و PH بالا را تحمل کرده و نیاز به خاک های غنی ندارد.

از مهم ترین انواع زرشک در ایران می توان به نمونه های مشهوری از جمله ذیل اشاره نمود:

• زرشک سیاه
• زرشک پفکی صادراتی
• زرشک دانه اناری درجه یک
• زرشک کوهی ارگانیک

زرشک سیاه

این محصول نیاز آبی کمی دارد و همچنین با ph بالا و شورپسندی نسبت به سایر محصولات مقاوم است. زرشک سیاه یکی از بهترین میوه هایی است که از میوه، برگ، ساقه و ریشه آن در صنایع غذایی، دارویی، صنعتی استفاده می شود.

زرشک سیاه دانه های خشک شده میوه زرشک کوهی است که علاوه بر دارا بودن طعم و ظاهر دلنشین در درمانهای مربوط به دستگاه گوارشی و دستگاه گردش خون کارایی های بسیار خوبی دارد.زرشک کوهی سیاه سرشار از ویتامین ث می باشد و این خود باعث شده که منبع بسیار سود مندی برای تامین ویتامین ث بدن باشد.

زرشک سیاه از انواع زرشک‌های آبی محسوب می‌شود و برای تهیه آب زرشک استفاده می‌گردد و یکی از میوه های خاص می باشد که کاربرد خوراکی و دارویی بسیاری دارد.

این میوه از جنس زرشک قرمز می باشد ولی به علت رشد در شرایط خاص، رنگ و طعم متفاوتی دارد. زرشک سیاه به علت دارابودن ترکیبات شیمیایی سودمند، در زمینه های مختلفی همچون آشپزی، تولیدات دارو و عصاره های طبیعی به صورت صنعتی و داروی های طب گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد.

زرشک پفکی صادراتی

زرشک پفکی نوعی زرشک خوش ظاهر و مرغوب، کشاورزها در اوایل فصل پاییز که هوا رو به خنکی می‌رود، زرشک‌ها با شاخه از درخت می‌برند و یا همان شاخه را در انبارهای تاریک و خنک نگهداری می‌کنند، این نگهداری کمی زمان بر و چند ماه طول می‌کشد تا زرشک‌ها کاملا خشک شوند و این زرشک‌های پفکی و باد کرده می شوند، بعد شاخه، چوب و سنگ را آنها جدا می‌کنند تا آماده مصرف شوند. زرشک پفکی بخاطر زمان طولانی خشک شدن و ظاهر زیبایی که دارد مرغوب‌تر می باشد.

زرشک پفکی قرمز به عنوان مرغوبترین نوع زرشک یاد می شود، چرا که به دلیل شرایط خاص فراوری طعم و رنگ بسیار دلنشین تری دارد و ظاهری یکدست و به نسبت دانه های درشت تر و سلامت تر دارد که این مسئله باعث جذب مشتری بیشتر برای خرید این نوع از زرشک می شود.

این محصول لوکس ترین نوع زرشک ایران بوده و صادرات پر رونقی را به خارج کشور دارد. بیشترین حجم صادرات این کالا به کشور های اروپایی و برخی از کشور های آسیایی است و مصرف آن معمولا در بخش چاشنی مواد غذایی و بعضا دارویی است.

زرشک دانه اناری

زرشک دانه اناری مثل زرشک پفکی اوایل پاییز چیده می‌شود ولی این زرشک‌ها بر خلاف زرشک‌های پفکی، با شاخه جدا نمی‌شوند و آنها را از قسمت خوشه می‌چینند، به همین دلیل این زرشک‌ها سریعتر خشک می‌شوند.

معمولا کشاورزها دانه‌های زرشک رو از خوشه‌ها جدا می‌کنند و زرشک‌ها را در برابر آفتاب قرار می‌دهند، تا کاملا خشک شوند. بعد از خشک کردن، با استفاده از روش دمیدن باد به صورت طبیعی یا مصنوعی، خرده‌های خوشه‌ها از زرشک‌ها جدا می‌شوند. بعد از این مرحله زرشک‌ها رو داخل دستگاه سورت می‌ریزند که این دستگاه می‌تواند تیغ، خار، سنگ و شن رو از زرشک سوا کند تا محصول آماده برای مصرف شود.

این نوع زرشک به لحاظ کیفی از زرشک پفکی دارای کیفیت پایین تری است و این موضوع باعث شده تا مشتریانی که به دنبال خرید زرشک ارزان تر برای صادرات به بازار جهانی هستند، از این محصول استفاده کنند. زرشک دانه اناری به واسطه قیمت ارزان خود مورد توجه مشتریان زیادی در اروپاست. کاربرد زرشک دانه اناری همانند زرشک پفکی برای مصارفی از جمله چاشنی است و بعضا آب زرشک هم از این کالا تهیه می شود.

زرشک کوهی ارگانیک

از آنجایی که این نوع زرشک به صورت خودرو در کوهستان‌ها رشد و تکثیر پیدا می‌کند، مقدار تولیدش به وضعیت آب و هوای سال بستگی دارد. چیدن این زرشک هم مثل زرشک های دیگر اوایل فصل پاییز می باشد.

محصولی ارگانیک و درجه یک که دارای قیمت و کیفیت خوبی است و می تواند از آن جهت صادرات به اروپا استفاده نمود. تولیدکنندگان متعددی در زمینه تولید زرشک  فعال بوده و هر یک محصول خاصی را تولید می کنند.

اما به جرات می توان گفت که بهترین نوع زرشک ایران در خراسان تولید می شود.استان خراسان به عنوان معروف ترین تولید کننده زرشک در کشور بوده و توانسته است حجم عظیمی از این محصول را برای صادرات به اقصی نقاط دنیا تولید نماید.

تولید انواع زرشک

فرآیند تولید انواع زرشک به این صورت است که آن را یا از طریق تکاندن و یا جدا کردن با شاخه، بر می چینند تا برای خشک کردن آن، اقدام کنند.

یک تصور عام وجود دارد که زرشک دانه اناری و پفکی، دو نوع مختلف از زرشک تازه هستند و ارقامی متفاوت به حساب می آیند.

اما این باور، صحیح نیست. زرشک درختچه ای واحد دارد که نوع چیدن و خشک کردن محصول آن، تقسیم بندی دانه اناری و پفکی را سبب می شود. شیوه خشک کردن زرشک را می توان به دو نوع زیر تفکیک کرد:

• جدا کردن زرشک با شاخه از درخت
• تکاندن درخت و جمع آوری زرشک