زمان برداشت عسل و سایر فرآورده های زنبور عسل

به طور کلی هر منطقه از نظر جریان شهد طبیعی در طول سال دارای دوره های مشخصي است که زمان وقوع و طول هر دوره و نوع گياهان شهدزا برای هر منطقه معین و ثابت است. بنابراين زنبوردار با شناخت دقیق از پوشش گياهي مناطق مورد نظر و زمان گل دهي م يتواند محصول بیشتری را برداشت كند.

زمان برداشت عسل به عوامل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی، نوع گياهان شهدزا و ميزان فراوانی آنها، طول دوره شهددهی، میزان جریان شهد در طبيعت، میزان ذخیره عسل در کندوها و کلنی های زنبورعسل مستقر در آن منطقه بستگی دارد.

در مناطقی که رطوبت هوا بالاست زنبورها زمان و انرژی بيشتري را برای کاهش رطوبت شهد و تبدیل آن به عسل سپري م یکنند. زمانی که شهد به عسل تبدیل شود معمولاً زنبورها سطح سلول های حاوی عسل را با لایه نازکی از موم م یپوشانند، این گونه عسل را به اصطلاح عسل رسیده و قابل برداشت می نامند؛ لذا زمان مناسب برداشت محصول هنگامي است که شان های ذخیره عسل رسیده باشند.
از دیگر نکات در برداشت عسل، تشخیص عسل رسیده از عسل نارس است. تشخیص عسل رسیده تنها با سرپوش گذاری سلول های عسل مشخص نمی شود.

گاهی زنبوران کارگر در اواخر فصل توليد، بخش زیادی از سلول های شان عسل را بدون سرپوش رها م یکنند. معمولاً در چنين مواقعي اگر یک سوم شان عسل داراي سرپوش باشد، می توان عسل آن را برداشت نمود.

برای اطمینان از رسیده بودن عسل سلول های بدون سرپوش شان را به صورت افقی نگه دارید و به آن ضربه بزنید، در صورت خام بودن عسل از سلو لها به بیرون پرتاب مي شود. در صورت افزايش طول دوره شهد در منطقه و با توجه به ميزان ذخیرة عسل ممکن است لازم شود هر ۱۰ تا ۱۵ روز یک بار ذخیره عسل كلني را برداشت کرد و شان های خالی را به کندو برگرداند.

ولی اگر طول دوره شهددهی کوتاه باشد می توان عسل را چند روز قبل از پايان يافتن جریان شهد، هنگامی که زنبورها سرگرم آوردن شهد هستند، برداشت نمود تا از غارت ذخيرة كلني ها جلوگیری شود.

بهترين زمان در طول روز براي برداشت عسل اوايل صبح است زیرا اگر جریان شهد برقرار باشد در طي روز ممکن است زنبورها مقداری شهد (عسل نارس) ذخیره نمایند که در صورت برداشت، کیفیت عسل كاهش مي ي‏ابد. از طرف ديگر در صورت وجود شان های عسل رسيده در کندو، در هر زمان از روز می توان اقدام به برداشت نمود.

زمان گرده گیری بستگی به ميزان گرده و جریان اصلی شهد در منطقه دارد. بعضی از زنبورداران قبل و بعد از شروع جریان اصلی شهد، گرد هگیری می کنند. بعضی دیگر در طول فصل رویش گل ها چندین بار عمل گرده گیری را انجام م يدهند. ممكن است برخي از زنبورداران به طور مداوم از چند کندوی خود گرده گیری کرده و در آخر فصل این کندوها را با کندوهای دیگر ادغام کنند. باید توجه داشت که نصب تله گرد هگیر روی کندوها باید زماني صورت گيرد که گیاهان گرده زا در منطقه پرواز کندوها فراوان باشد و هر کلنی بتواند حداقل روزانه ۱۰۰ گرم گرده جمع آوری نماید. استفاده از گرد هگیر در
دوره اصلی تولید عسل مجاز نبوده و توصیه نمی شود.

زمان استخراج و ذوب موم

از هر شان حداکثر ۳ سال می توان در کندو استفاده کرد. بعد از این مدت شان ها به دلیل سیاه و سوراخ شدن و تغییر ابعاد حجره ها و وجود بیماری دیگر قابل استفاده نمی باشند؛ بنابراین هر سال حدود ۳۳ درصد از شان های موجود در همه کندوهای زنبورستان باید تعویض، ذوب و تصفیه گشته و در بهار به وسیله صفحه موم آج دار جانشین شوند.

زمان برداشت ژله رویال

با شكوفايي گل ها در اوایل فروردین و افزايش جمعیت کندو، زنبوردار می تواند اقدام به برداشت ژله رویال نماید. البته با توجه به این که ايران دارای مناطق آب و هوایی متنوعی است؛ لذا با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه، می تواند فصل ژله گیری متفاوت باشد. اما به طور کلی می توان گفت هر زمان که گرده گل در طبیعت وجود داشته باشد، تولید ژله رویال هم امکان پذیر است.

زمان برداشت زهر زنبور عسل

بهترین زمان برای زهرگیری فصل بهار هنگام فراوانی گرده و شهد در طبیعت است.

زمان برداشت بره موم

بر اساس ويژگي رفتاري زنبور عسل كه شكاف هاي بار كي داخل كندو، فاصلة بين قاب ها و يا عوامل مزاحم داخلي را با اين ماده مي پوشاند در هر زمان مي توان مقداري بره موم در كندو جمع آوري كرد اما اگر هدف توليد بره موم به صورت تجاري باشد مي توان با استفاده از روش هايي كه در ادامه شرح داده خواهد شد، طي چند مرحله در سال بره موم برداشت كرد. در شرايط عادي زنبورها با سرد شدن هوا و به خصوص در فصل پايیز بره موم بیشتری جمع آوری میکنند.