فراموشی برخی از رشته‌های صنایع دستی/ خریدار نیست
فعالیت‌هایی مثل صنایع دستی در بین مردم مورد غفلت واقع شده و برخی از رشته‌ها به فراموشی سپرده شده است؛ در حالی که اگر این صنعت رونق یابد، می تواند ارزآوری نیز داشته باشد.
درحالی‌که همه ما فقط به امید رونق تولید و جهش تولید با حرکت چرخ کارخانجات صنعتی بزرگ و نیمه بزرگ هستیم تا تولیدات زیادی داشته باشند و جهش تولید و اشتغال‌زایی را به همراه داشته باشند، نسبت به بعضی فعالیت‌ها بی‌تفاوت شده‌ایم. ساخته دست یک هنرمند که با خلاقیت خود اثری را خلق می‌کند و می‌تواند مشتریان زیادی در منطقه، کشور و حتی خارج کشور داشته باشد، در واقع توجه به صنایع‌دستی می‌تواند به رونق تولید و حتی ارزآوری کمک شایانی داشته باشد.
تولیدات هنرمندان در عرصه فرت بافی، گلیم، جاجیم، حوله‌بافی سنتی، پاپوش‌های سنتی، رودوزی‌های سنتی، معرق‌کاری و بسیاری دیگر از صنایع‌دستی در منطقه کاشمر هنوز هست که از آن‌ها غفلت شده است و همه ما اقتصاد ترشیز را تنها در فعالیت چند کارخانه و افزایش تولید انگور، انار، زعفران و پسته می‌دانیم، حال آن‌که از دیر زمان زنان و مردان این سرزمین با سرپنجه‌های هنرمند خود کالاهایی مثل قالی و گلیم و… تولید می‌کرده‌اند که هنوز هم طرفداران خاص خود را دارد و توجه به این محصولات ارزشمند می‌تواند نقش مهمی در رونق و جهش تولید داشته باشد.
فراموشی برخی از رشته‌های صنایع دستی
اعظم ناصری که مدت پنج سال است در رشته فرت بافی در کاشمر فعالیت دارد در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بی‌توجهی باعث فراموشی برخی از رشته‌های صنایع‌دستی شده است.
وی با بیان اینکه برای نمونه هنر فرت بافی در منطقه به‌ویژه کوهسرخ رونق فراوانی داشته، ادامه داد: گرچه در این مدت ۱۵۰ نفر هنر فرت بافی را فراگرفته‌اند ولی فعالیت فصلی در کنار کارهای کشاورزی باعث بی‌رونقی این هنر می‌شود.
ناصری تصریح می‌کند: هم‌اکنون فقط ۱۵ نفر دارای کارگاه و فعالیت مستمرند و بازار فروش این محصول در منطقه و کشور مورد استقبال قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه کسانی که برای ما تولید دارند بر اساس متراژ تولید دستمزد دریافت می‌کنند، اظهار کرد: کسانی که وقت بیشتری برای تولید صرف می‌کنند درآمد بیشتری دارند به‌طوری‌که هر شخص می‌تواند روزانه حدود پنج‌متر تولید پارچه داشته باشد.
کاهش تولیدات پس از شیوع کرونا
ناصری بیان کرد: با شروع بیماری کرونا سهل‌انگاری کردیم و تولیدات فرت بافی کاهش یافت درصورتی‌که افرادی که در منزل خود کارگاه داشتند، می‌توانستند تولیدات بیشتری داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون مشتریان حضوری و اینترنتی درخواست خرید این تولیدات را دارند، ابراز کرد: ما در زمینه بسته‌بندی مشکلاتی داشتیم که با برندسازی کالای خود، تا حدودی این مشکل را حل کرده‌ایم.
این هنرمند فرت باف ابراز می‌دارد: هم‌اکنون محصولات فرت‌بافی منطقه توسط مشتریان در سراسر کشور به فروش می‌رسد و حتی این محصول به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس عرضه شده است.
ناصری تأکید کرد: قیمت بالای مواد اولیه و هزینه بالای حمل این مواد باعث شده سرمایه اولیه زیادی نیاز باشد، درصورتی‌که دستمزد در طول یک سال یکنواخت است و قیمت تمام‌شده محصول زیاد به نظر می‌رسد.
وی تصریح کرد: فرهنگ استفاده از صنایع‌دستی در جامعه مغفول است و متأسفانه تولیداتی که ما داشته‌ایم فقط برای منطقه و کشور خودمان بوده و به خارج کشور برای ارائه محصول توجه نداشته‌ایم.
این هنرمند اظهار کرد: با وجود حمایت‌های میراث فرهنگی، جهت برگزاری کلاس‌های مختلف صنایع‌دستی، هنوز این عرصه برای مردم شناخته‌شده نیست.
به گفته او ما آنچه یاد گرفته‌ایم بر اساس تجربه‌مان از تولید بوده است و متأسفانه برای کسب اطلاعات، هم‌اندیشی بین سایر هنرمندان صورت نگرفته و برای نوآوری بیشتر تلاش نشده است.
قادر به تولید انبوه هستیم ولی نیاز به بازار فروش داریم
محمد تقی مجیدی معرق کار کاشمری در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: چندین سال است در شغل معرق کاری فعالیت دارم و حدود ۱۲ نفر به صورت مستقیم با من همکاری دارند.
وی ابراز داشت: تاکنون در شش نمایشگاه بین المللی شرکت کرده‌ام و محصولات خود را ارائه و از طریق سفارش شرکت‌های دیگر محصول تولیدی را به فروش می‌رسانیم.
مجیدی با تأکید براینکه برای برند سازی دیر اقدام کرده‌ایم گفت: هم اکنون قادر به تولید انبوه هستیم ولی مجبوریم برای فروش محصول از شرکت‌های دیگر کمک بگیریم، چون هنوز برندی که به ثبت رسانده‌ایم شناخته شده نیست.
عصمت رستمی تولید کننده عروسک دست ساز در گفتگو به خبرنگار مهر گفت: تولید عروسک یکی از مشاغل خانگی و خانوادگی است که بیش از ۴۰ نفر در تولید عروسک به این کارگاه کمک می‌کنند.
وی با بیان اینکه هم اکنون با فعالیت‌هایی که داشتیم تولید این نوع عروسک مورد استقبال کشورهای عربی قرار گرفته است، اظهار کرد: با آموزش افراد علاقه مند در کارگاه تولیدی و رفع مشکلات طریقه تولید افراد در منزل قسمت‌های مختلف این نوع عروسک را درست می‌کنند.
سرمایه در گردش برای تولید انبوه نداریم
رستمی با اشاره به اینکه تلاش داریم کارگاه را توسعه تا تولید بیشتری داشته باشیم ولی نیاز به سرمایه در گردش بیشتری داریم، افزود: قیمت مواد اولیه در طی سال افزایش دارد که در صورت داشتن سرمایه در گردش و خرید مواد اولیه به صورت انبوه می‌توانیم هزینه اولیه تولید را کاهش دهیم.
رئیس اداره میراث فرهنگی کاشمر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در کاشمر رشته‌های تولیدات چرمی، فرت بافی، عروسک‌سازی، معرق‌کاری، رودوزی سنتی و سفالگری بیشترین فعالیت را دارند و رشته‌های گلیم، زیلو و پلاس، حصیر و گیوه در منطقه احیا می‌شود.
رضا یوسفی افزود: هم‌اکنون ۱۵۰ نفر دارای پروانه تولید انفرادی و کارگاهی صنایع‌دستی هستند که در این رشته‌ها هزار و ۲۰۰ نفر فعالیت می‌کنند.
وی اظهار کرد: در سال ۱۳۹۷ تسهیلات به مبلغ ۶۷۰ میلیون تومان دریافت شد که این تسهیلات در سال ۹۸ در مرحله اول حدود ۳۰۰ میلیون تومان جذب شد ولی با تخصیص ۳۵۰ میلیون تومان در نوبت دوم به دلیل بیماری کرونا پرداخت این تسهیلات فعلاً حذف شده است.
برندسازی گروهی برای تولیدات خاص هنرمندان
وی با بیان اینکه به دنبال برندسازی گروهی برای تولیدات خاص هنرمندان هستیم، افزود: با راه‌اندازی خانه صنایع، هنرمندان می‌توانند تولید، فروش و آموزش را به‌صورت حرفه‌ای دنبال کنند.
رئیس اداره میراث و گردشگری کاشمر با بیان اینکه کاشمر به‌عنوان سومین شهر استان پس از مشهد و تربت‌جام دارای خانه صنایع‌دستی است، گفت: در سال جهش تولید با همکاری شهرداری راه‌اندازی بازارچه فروش صنایع‌دستی را در برنامه داریم، هم‌چنین تلاش داریم با همکاری و عقد تفاهم‌نامه با مؤسسات و صندوق‌های قرض‌الحسنه، مشکل سرمایه در گردش کارگاه‌های صنایع‌دستی را برطرف کنیم.
یوسفی افزود: همان‌طور که در حوزه گردشگری سرمایه‌گذار داشته‌ایم، امیدواریم در حوزه صنایع‌دستی فعال نیز با حمایت سرمایه‌گذاران موفقیت‌های بهتری کسب کنیم.
وی تصریح کرد: با همکاری بیمه سازمان روستایی و عشایری از سال ۹۶ هنرمندان صنایع‌دستی با کمترین هزینه بیمه و از حقوق بازنشستگی برخوردار شده‌اند که جهت حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی معرق، قلم‌زنی، سفالسازی و خاتم‌کاری، این افراد از بیمه تأمین اجتماعی با ۶۰ درصد تخفیف بهره‌مند می‌شوند.
رئیس اداره میراث و گردشگری تصریح کرد: با همکاری مدیریت زندان توانستیم افرادی را با صنایع‌دستی آشنا و تولیدات آن‌ها را به بازار ارائه دهیم.
یوسفی بیان کرد: گرچه طی سال‌های اخیر، پایه شعارها سمت تولید است لذا اگر ما همت بیشتری انجام دهیم در راستای تحقق شعار جهش تولید، صنایع‌دستی و گردشگری این شهرستان با توجه به ظرفیت و پتانسیلشان می‌توانند نقش‌آفرینی کنند.
با این تفاسیر شکی نیست که صنایع‌دستی در منطقه می‌تواند هم اشتغال‌زا باشد و هم درآمدزا و به ارزآوری کشور کمک کند به‌شرط آن‌که طرح و برنامه‌ریزی دقیقی برای بازاریابی و صادرات این کالاها داشته باشیم و رفع مشکلات هنرمندان نه در حرف که در عمل صورت گیرد.
