نظر یک اقتصاددان درخصوص افزایش ناگهانی تعرفه واردات هندوانه ایران در ترکیه

در واقع تعرفه واردات هندوانه در ترکیه که برای هر تن ۱۰۰ دلار محاسبه می شد ناگهان به ۳۰۰ دلار رسید و این اقدام سوال برانگیز ترکیه برای صادرکنندگان ایرانی دردسرساز شد.

در همین رابطه عضو گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور استان مرکزی در گفت‌وگو با ایسنا، خواستار فضاسازی و جریان‌سازی اقتصادی در این خصوص شد تا هوشیاری‌های بیشتری نسبت به فعالیت‌های اقتصادی ایران و ترکیه شکل بگیرد.

دکتر علی یونسی بیان کرد: تعرفه‌ها از ابزارهای اقتصادی هستند که با نیت کمک به تولیدات داخلی در موضوعات اقتصادی بدانها پرداخته می ‌شود ولی به نظر می‌رسد تعرفه ها اخیرا کارکردهای دیگری نیز پیدا کرده‌اند و به طور کلی می توان کارکردهایی شامل کمک به تولیدات داخلی (که از قبل در ادبیات اقتصادی مطرح بوده است)، جنگ اقتصادی و فشار سیاسی برای آن تعریف کرد.

وی افزود: عملکرد کشورها بیانگر آن است که از ابزار اقتصادی تعرفه با اهداف سیاسی و جنگ اقتصادی نیز استفاده کرد و لزوما هدف اصلی که همانا صرفا حمایت از تولید داخلی باید باشد، مد نظر نیست.

وی به اقدام اخیر کشور ترکیه در افزایش تعرفه هندوانه اشاره کرد و افزود: تعرفه واردات هندوانه در ترکیه که تا همین دو هفته پیش به ازای هر تن ۱۰۰ دلار محاسبه می‌شد، به یکباره به هر تن ۳۰۰ دلار رسید که نشان از افزایش ۲۰۰ درصدی تعرفه موجود است.

یونسی افزود: این رشد ناگهانی ۲۰۰ درصدی موجب می‌شود که قیمت هندوانه ایرانی که در بازارهای ترکیه عرضه می‌شود افزایش پیدا کند و خرید هندوانه از ایران برای بازرگانان و تجار به صرفه نباشد. در این صورت بازرگانان به شرکای دیگر و بازارهای داخلی مراجعه می‌کنند.

وی گفت: به نظر می رسد در اقدام اخیر، کارکرد فشار اقتصادی و جنگ اقتصادی تعرفه از سوی مقامات آنکارا از قوت بیشتری برخوردار است. گواه این ادعا این است که معمولا کشورها برای حمایت از صنایع داخلی خود از قبل به کشور مبدا واردات اطلاع می دهند که از سال آینده برای حمایت از کالاهای داخلی برای چند قلم کالا تعرفه وضع می کنند یا واردات را ممنوع می کنند تا حمایت از تولید و صنایع داخلی آن کشور عملیاتی شود.

این مدرس دانشگاه افزود: اگر کشوری به صورت ناگهانی اقدام به وضع یک پروتکل اقتصادی می‌کند بیانگر آن است که بدنبال وارد کردن فشار سیاسی یا اقتصادی است و طرف مقابل خود را با این سوال مواجه می‌کند که چرا اقدام به وضع چنین تعرفه‌ای کرده است تا بتواند به دلایل مختلف از پیش تعیین شده به خواسته‌های خود دست یابد.

وی به تجارب گذشته اقتصادی ایران با ترکیه اشاره کرد و افزود: پیش از این ترکیه برای صنعت لاستیک ایران نیز تعرفه وارداتی وضع کرده بود تا صادرات لاستیک ایران به این کشور توجیه اقتصادی نداشته باشد.

دکتر یونسی با تاکید بر اینکه ایران باید موضع جدی و محکمی در ازای عملکرد ترکیه اتخاذ کند؛ اظهار کرد: به نظر می رسد در شرایط فعلی بهترین راهکار برای مسئولان اقتصادی ایران وضع مالیات برای کالاهای ترکیه ای نظیر پارچه، پرده، لباس و … است که عمدتا ضرورت چندانی برای واردات آنها وجود ندارد و در ایران مشابه آنها تولید می‌شود، است.

وی بیان کرد: وضع مالیات سنگین برای کالاهای ترکیه‌ای پاسخ قاطع و در خور شان ایران به عملکرد و رفتار مقامات آنکارا در وضع تعرفه‌های سنگین است که موجب حمایت واقعی از کالای ایرانی و جهش تولید خواهد شد و ترکیه متوجه خواهد شد که نباید از این جنس اقدامات و رفتار غیرمنطقی اقتصادی با ایران انجام دهد.

این اقتصاددان تصریح کرد: طبیعی است که سکوت و بی‌تفاوتی دولت، بازرگانان، دفاتر تجاری ایران، اتاق بازرگانی و حتی بخش‌های اقتصادی سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران در ترکیه منجر به تداوم این رفتار شده و نشان از ضعف ایران در مقابل ترکیه است که به هیچ وجه این موضوع پذیرفتنی نیست.