آشنایی با زراعت چغندرقند

گياه چغندرقند از خانواده اسفناج مي باشد. اين گياه داراي ريشه های عميق و برگ هاي پهن است. چغندرقند گياهي دوساله است بطوريكه در سال اوّل فقط به توليد برگ ها و ريشۀ غده مانند مي پردازد امّا در سال دوّم اگر برداشت نشود، شروع به گلدهي و بذردهي مي كند. بدين ترتيب چغندرقند در سال اوّل زندگي به برگدهي و حجيم نمودن ريشه اش مي پردازد سپس در ادامه دورۀ رشد به ذخيره سازي مواد قندي در درون ريشه اش اقدام مي كند.

انتخاب بذر چغندرقند:

چغندرقند داراي دو نوع بذر: “تك جوانه اي” (منوژرم) و “چندجوانه اي” (پلي ژرم) است كه از نوع اوّل به ميزان ۱۰ – ۸ كيلوگرم در هكتار و از نوع دوّم به ميزان ۳۵ – ۲۵ كيلوگرم در هكتار مصرف مي شود.

گاها بذور آن را قبل از كاشت با مواد غذايي مورد نياز گياهان و همچنين برخي سموم كشاورزي روكش مي كنند تا از گزند آفات و بيماريها در امان بمانند و بهتر سبز شوند.

روش كاشت چغندرقند:

با فواصل رديف هاي ۸۰ – ۶۵ سانتيمتر مي كارند امّا بوته هاي نسبتا متراكم روي رديف ها را توسط دو مرحله تُنك كردن به فواصل ۳۰ – ۲۵ سانتيمتر مي رسانند. بذور چغندرقند را موقع كاشت در عمق ۲-۴ سانتيمتري خاك قرار مي دهند. چغندرقند را نبايد در سال هاي پي در پي در يك زمين كشت نمود زيرا موجب افزايش آفات و بيماري ها مي شود.

كود مصرفي:

چغندرقند نيازمند شخم عميق و عناصر غذايی زياد است لذا به زراعت چغندرقند در حدود ۳۰۰ – ۲۵۰ كيلوگرم در هكتار كود فسفات آمونيوم و حدود ۳۵۰ – ۳۰۰ كيلوگرم كود اوره در هكتار مي دهند. كودهاي فسفاته را قبل از كاشت ولي نيمي از كود اوره را در زمان كاشت و نيمۀ ديگر را بصورت سبزپاش استفاده مي كنند.

مصرف ديرهنگام كود اوره در زراعت آن زيانبخش است زيرا از درصد قند قابل اندازه گيري غده هايش در زمان تحويل به كارخانه قند كاسته مي شود.

زمان كاشت چغندرقند:

مناطق گرمسير و معتدل: از اوايل اسفند تا اوايل فروردين ماه

مناطق سردسير: از اوايل فروردين تا اوايل ارديبهشت ماه

در زراعت آن براي حصول به محصول مطلوب بايد به مسائلی چون: آبياري، تنك كردن، وجين كردن، سله شكني و مبارزه با آفات و بيماري ها توجّه كافي مبذول داشت.

برداشت محصول:

زمان برداشت غده هاي چغندرقند آنگاه است كه برگ هاي پائيني زرد شده اند و برگ هاي بالائي ديگر رشد ندارند، يعني در اين هنگام غده ها به حداكثر رشد و ذخيره مواد قندي رسيده اند.

مزرعه چغندر قند داراي ۸۰ – ۳۰ تن غده و ۴۰ – ۳۵ تن برگ در هكتار است. غده هاي چغندرقند معمولا داراي عيار قند از ۲۲ – ۱۵ درصد مي باشند وليکن ارقامی با درصد قند بيشتر نيز وجود دارند.

از برگ هاي آن مي توان براي تعليف دام ها بهره گرفت.

در شيوه برداشت مكانيزه ابتدا برگ هاي چغندرقند را سرزني مي كنند و سپس عمليات برداشت (كندن و جمع آوري) غده ها را انجام مي دهند.

منبع:

گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم

بیشتر بخوانید:

دستورالعمل کلی در مورد زراعت گلرنگ

مختصری از زراعت پنبه

زراعت زيره