دانستني هاي پرورش گلهای آپارتمانی

پرورش گلهای آپارتمانی بسيار ساده است و هر شخصي با ذوق و علاقه مند مي تواند با زحمتي اندك در فراگيري اصول و انجام  اين كار موفقيت خوبي به دست آورد. اگر شما از تماشاي دسترنج خود لذت مي بريد پرورش گلهای آپارتمانی براي شما آسان خواهد بود.

صدها گياه وجود دارد كه شما مي توانيد آنها را در خانه پرورش دهيد و منطقي است كه بگوييم هزاران ترتيب مختلف براي چيدن گياهان در كنار هم وجود دارد .هر گياه ميل خاصي نسبت به نور ، خاك ، رطوبت و غيره دارد و اينها مواردي هستند كه شما بايد قبل از خريد گياه يا بذر در نظر بگيريد .

گياهان را سالم نگه داريم

دليل عمده عدم موفقيت در پرورش گلهای آپارتمانی سهل انگاري است. گياهان به شرايط مناسب آبياري ، هرس ، آفتاب ، غذا، خاك و گلدان كم و بيش حساسند. لذا دما ، رطوبت و هواي محيط خارجي و نيز محيط خاك بايد مناسب باشد. شش عامل مهم در زمينه مراقبت و انتخاب گلهای آپارتمانی را بايد در ذهن داشت : آب، خاك، حرارت و رطوبت، نور كافي و هوا.

آب

مهمترين عامل در كشاورزي مخصوصاً گل كاري در گلهای آپارتمانی، آب است . آب مهمترين عامل تغذيه گياه مي باشد زيرا مواد قابل جذب بايد در آب حل شود تا گياه از راه ريشه آن را جذب كند. پس گلها و گياهان آپارتماني كه در گلدان پرورش داده مي شود براي رشد و نمو و شادابي بايد به اندازه مورد نياز آب و رطوبت و مواد غذايي دريافت كنند.

آب و رطوبت زياد باعث مي شود كه خاك اطراف ريشه لزج گردد و گياه به خوبي نتواند تنفس كند و محيط مساعدي براي رشد قارچ و آفات ريشه فراهم آيد. از طرفي اگر مقدار آب مورد نياز گياه در اختيار آن قرار نگيردرشد آن متوقف و پس از مدتي دچار پژمردگي مي گردد. در اين حالت برگها پژمرده و بي حال شده و در اطراف گياه آويزان مي شوند .

چگونه تشخيص دهيم كه گياه به آب احتياج دارد؟

• در صورتي كه سطح گلدان خشك باشد و اطراف گياه ترك برداشته باشد.
• با پشت ناخن به بدنه گلدان ضربه مي زنيم اگر صداي ضربه بم باشد گلدان به آب نياز دارد
• با لمس كردن خاك گلدان مي توان به ميزان رطوبت آن پي برد.

روش صحيح آبياري گلدان

معمولاً گلدانها را از بالاي گياه و با آبپاش يا لوله باريك آبياري مي كنند . در منزل بهتر است قبل از آبياري يك برگ يا قطعه اي پارچه و يا مقوا روي خاك گلدان بگذاريد تا بر اثر فشار آب ، خاك آن گود نشود و به ريشه آسيب نرساند.

خـاك

پس از آب مهمترين عامل موفقيت در گلكاري گلهای آپارتمانی خاك است كه بايد مغذي باشد و احتياجات گل و گياه را برطرف كند.

هوموس

هوموس از بقاياي مواد آلي پوسيده نظير برگ و علوفه تشكيل مي شود . هوموس حاصلخيز است و ظرفيت نگهداري آب آن زياد است. به همين دليل در گياهان گلداني به ميزان وسيعي مورد استفاده قرار مي گيرد. هوموس را مي توانيد از فروشگاههاي لوازم كشاورزي تهيه كنيد.

حرارت و رطوبت

برخي گلهاي زينتي مانند مارچوبه ( دم روباهي ) ، كروتون ، پتوس ، بنجامين ، فيكوس  براي آنكه رشد بهتري داشته باشند بايد اطرافشان رطوبت كافي وجود داشته باشد. مي توان اين رطوبت را براي آنها تامين كرد . يعني يك روز در ميان به وسيله آبپاش بر روي گل آب اسپري كرد تا هواي اطراف اين گياه تقريباً مرطوب شود راه ديگر اين است كه ظرف بزرگي مانند سيني را از ماسه پر كرده و گلدان را روي آن قرار م دهيم و هميشه سعي كنيم كه ماسه خيس باشد.

اگر در شب دماي داخل اتاق افت زيادي داشته باشد و به حدود صفر يا حتي زير صفر كه  پايين تر از دماي طبيعي است برسد مي توان از مراقبتهاي ويژه اي براي برگها و غنچه ها استفاده كرد. يك پوشش چادر مانند كه از يك روزنامه يا يك تكه پارچه كرباس كهنه ساخته             شده مي تواند براي گياه حكم يك پتو را در شبهاي سرد داشته باشد. مشكل ديگر مسئله گرماي بيش از اندازه است. بعضي تصور مي كنند كه اكثر گياهان در تابستان تحت تاثير حرارت زياد آسيب مي بينند ، اين تصور چندان صحيح نيست. زيرا اين كمبود رطوبت است كه در هواي گرم به گياهان آسيب مي رساند نه دماي زياد . در زمستان رطوبت محيط كمتر از تابستان است. زيرا سيستم حرارت مركزي باعث خشكي هوا مي گردد. بعد از مسئله نور و خاك خوب در رابطه با شادابي گياه هيچ چيز مهم تر از ميزان رطوبت نيست . چرا كه رطوبت جذب شده از طريق برگها همان ارزش آبي را داراست كه از طريق سيستم ريشه اي جذب مي شود.

نـور كـافي

نور براي رشد گياهان و گلهای آپارتمانی لازم است ، در منزل يا آپارتمان مي توان گلها را در پشت پنجره اي كه داراي نور باشد نگهداري كرد اما بايد توجه نمود كه گلدان در معرض تابش مستقيم نور آفتاب قرار نگيرد.

برخي از گلها و گياهان به نور بيشتري احتياج دارند و اگر به مقدار نياز نور در يافت نكنند دمبرگها درازتر از معمول شده و قطر ساقه كوتاه و رنگ برگها زرد و يا حتي سفيد مي شود . غنچه ها كوچك و گلها كم پشت و كم رنگ مي گردد. كمبود نور سرانجام باعث ضعف و از بين رفتن گياه خواهد شد.

اگر شما در خانه يا آپارتماني زندگي مي كنيد كه از هر چهار جهت نورگيري دارد ، بهترين كار اين است كه سعي كنيد گياهان را مقابل پنجره جنوبي بچينيد. پنجره هاي جنوبي بيشترين ميزان نورگيري را دارند و بعد از آن به ترتيب پنجره هاي شرقي و غربي و در انتها پنجره هاي شمالي كمترين ميزان نورگيري را دارند.

هـوا

گياهان و گلهای آپارتمانی براي رشد خود به هوا احتياج دارند . در محيط هاي سربسته و بدون منفذ و پنجره و يا در اتاق هايي كه از بخاري هاي بدون دودكش گاز سوز و يا نفتي استفاده مي شود ، گلها و گياهان از بين مي روند . در چنين محل هايي بهتر است در طول روز يك يا دوبار پنجره يا درب اتاق را براي چند دقيقه اي باز كرده تا هوا تهويه و تازه گردد.

روشهاي  تكثير گياهان

گياهان به دو روش جنسي و غير جنسي تكثير مي شوند . روش جنسي همان كشت دانه است. روشهاي تكثير غير جنسي شامل قلمه زدن، خوابانيدن، استفاده از پاجوش، تقسيم ريشه و پيوند زدن مي باشند.

روش كشت دانه ( تكثير جنسي گياهان )

براي كشت دانه بايد از جعبه يا گلدان  و يا از محلي در باغچه كه كاملاً آفتابگير باشد استفاده كرد.خاك بستر كشت،  مخلوطي از يك سوم  كمپوست ، يك سوم شن شاهدانه اي و يك سوم خاك باغچه ( ملكي يا مزروعي ) مي باشد.

اگر بذر درشت بود آن را به صورت رديفي روي خاك قرار مي دهيم و سپس با ماله يا انگشت فشار مي دهيم تا كاملاً در خاك فرو بروند و آنگاه با ماسه و خاك برگ روي آن را مي پوشانيم . خاك روي دانه ها بايد به اندازه ۲تا ۳ برابر قطر دانه باشد. براي آبياري آن يا از سمپاش استفاده مي كنيم يا روي سطح خاك را با قطعه اي پارچه يا گوني پوشانده و با فشار كم آبياري مي كنيم . اين عمل از جابجا شدن دانه بذر جلوگيري مي كند . هرگاه نشاء ها چهار برگه شد مي توان آن ها را در گلدان يا باغچه كاشت .

تعويض گلدان

پس از مدتي كه گياه رشد كرد جاي ريشه در گلدان تنگ مي شود. گلدان اكثر گلهای آپارتمانی را بايد يكبار در سال تعويض نمود . از علايم نياز گياه به تعويض گلدان ، زرد شدن برگها و پژمردگي عمومي است. براي تعويض گلدان اگر از گلدان جديد استفاده مي كنيد بهتر است از چند روز قبل آنها را بخيسانيد در غير اينصورت قسمت اعظم آبي كه به منظور آبياري براي اولين بار در گلدان جديد به گياه مي دهيد جذب گلدان خواهد شد. گلدانهاي كهنه را قبل از استفا ده مجدد به خوبي پاك كنيد.

در كف گلدانهاي بزرگ حدود ۵ سانتي متر و در كف گلدانهاي كوچك حدود يك سانتي متر شن بريزيد. در مورد گلدانهاي بدون سوراخ زهكش ، اين عمل از اهميت ويژه اي برخوردار است . در اين گلدانها بايد روي مواد تصفيه كننده ( شن و سنگريزه ) يك لايه هوموس و مقدار كافي زغال چوب به منظور جلوگيري از اسيدي شدن خاك گلدان قرار دهيد

به اندازه يك چهارم تا يك سوم گلدان را از خاك گلدان پر كنيد. سپس گياه را از گلدان قديمي خارج كنيد. اگر روي ريشه قطعات سنگريزه وجود داشته باشد آنها را بتكانيد. توده خاك و ريشه را كه از گلدان قديمي خارج كرده ايد در مركز گلدان جديد قرار دهيد و اطراف ريشه را با خاك الك كرده بپوشانيد . به خاطر داشته باشيد كه فضاي كافي براي آبياري را بالاي گلدان در نظر بگيريد. وقتي كه خاك به اندازه كافي سفت گرديد گلدان را به طور كامل آبياري كنيد. بهتر است در اين زمان از مواد غذايي نيز استفاده كنيد.

تكثير غير جنسي گياهان

در اين روش براي ازدياد گياهان از ساير اندامهاي گياه كه در امر توليد دانه دخالت ندارند استفاده مي شود. در اينجا به اختصار روش قلمه زدن توضيح داده مي شود كه شامل قلمه ساقه و قلمه برگ مي باشد . .

قلمه ساقه

براي اين منظور قسمتي از ساقه جوان را انتخاب مي كنيم و برگهاي اضافي آن را قطع كرده و برگهاي انتهايي را باقي مي گذاريم آنگاه آنرا در مخلوطي كه نيمي از آن خاك برگ و نيمي ديگر ماسه است كشت مي كنيم و آبياري مي نماييم .

در محل تماس خاك با ساقه ريشه هايي به وجود مي آيد كه همان ريشه هاي نابجاست و يك گياه جديد به وجود مي آيد . محل قطع قلمه درست بايد زير گره ساقه باشد . گلدان قلمه را با پلاستيك مي پوشانيم تا زودتر ريشه دار شود بايد اندازه قلمه گياهان زينتي ۱۰- ۲۰ سانتي متر باشد.

قلمه برگ

در اين روش، برگ از محل اتصال به ساقه قطع مي شود و در مخلوط ماسه و خاك مناسب ( خاك گلداني ) قرار داده مي شود . بعد از چند هفته ريشه ها از محل قطع شده برگ ظاهر خواهند شد . بعد از آن گياه جديد را بايد به گلدان ديگري كه توسط خاك گلدان پر شده منتقل كرد.

سانسوريا و ساير گياهان بلند برگ از طريق تقسيم  برگها به چهار قسمت تكثير مي يابند و آنها را مستقيماً داخل خاك قرار مي دهند . ريشه از محل برش تحتاني ظاهر مي گردد.

برخي آفات و بيماري هاي گياهي

وقتي گلهای آپارتمانی را وارد خانه مي كنيد آن را به دقت از نظر آفات بررسي كنيد و براي بررسي دقيق تر آن را بشوييد.

يك مورد پيشگيري كننده بسيار مناسب در مورد باغباني آپارتماني اين است كه  گياهانتان را به طور منظم و هفتگي با آب همدماي اتاق اسپري نماييد به طوريكه هر دوطرف برگ كاملاً خيس شود اين عمل دو مزيت  براي گياه دارد:

• رطوبت لازم را براي زندگي و سلامت برگ فراهم مي كند.
• حشراتي كه روي برگها جمع شده و آماده حمله به برگ مي شوند را مي زدايد.

از آفاتي كه به گياهان و گلهاي آپارتماني آسيب مي رسانند مي توان عنكبوت قرمز و عسلك پنبه و ميلي باگها را نام برد.

عنكبوت قرمز

عنكبوتهاي قرمز همان شته هاي قرمز رنگ و كوچكي هستند كه تشخيص آنها بدون استفاده از ذره بين مشكل است . اولين علايم نشان دهنده وجود اين آفت مشاهده تارهاي تنيده شده بين دمبرگ و ساقه است. براي از بين بردن اين آفت از اسپري زياد آب مي توان استفاده كرد. از آب تنباكو نيز مي توان استفاده كرد.

عسلك پنبه     

اين حشرات پرنده مخلوقات ريزي شبيه بيد هستند كه به شمعداني و شاه پسند و ساير گياهان حمله مي كنند . كنترل آنها مشكل است چرا كه هنگام اسپري نمودن پرواز كرده و بعداً دوباره باز مي گردند . بهترين راه اين است كه چندين بار در هفته از يك اسپري حشره كش استفاده كنيد تا زماني كه اين آفات نابود شوند.

ميلي باگها

حشرات كوچك و سفيد رنگي هستند كه طول آنها به شش ميلي متر مي رسد و معمولاً در سطح زيرين برگها و يا روي ساقه يافت مي شوند. اسپري آب خالص غالباً براي بيرون راندن اين حشرات كافي نيست و بايد از يك حشره كش تجاري مخصوص گياهان استفاده نماييد. اين روش معالجه را ادامه دهيد و سپس با يك پنبه پيچيده بر سر خلال دندان كه الكلي شده است باقی

مانده حشرات را پاك كنيد. قبل از اينكه گياه را به محل اصلي خود باز گردانيد مطمئن شويد گياه كاملاً پاك شده باشد ، چرا كه اين حشرات با سرعت حيرت انگيزي قادر به توليد مثل هستند و اگر شما تعداد كمي از آنها را فراموش كنيد، ممكن است مجبور شويد تمام مراحل را تكرار كنيد.

بيماري هاي گياهي

ريزش برگ ( خزان يا برگ ريزان )

دليل اكثر ريزش هاي برگي مسموميت و آلودگي هواست. ميزان نشت گاز شايد آنقدر كم باشد كه شما نتوانيد آن را تشخيص دهيد، ولي همين مقدار اندك كافي است تا گياه شما را هلاك كند. بعضي وقتها نيز دليل ريزش برگها به علت تنش ناشي از جابجايي گياه مي باشد. مثلاً انتقال از يك محيط آفتابگير به يك محيط سايه.

قهوه اي شدن نوك برگ

علت آن افراط و تفريط در ميزان آبياري ، آفتاب سوختگي و يا حمله حشرات است.

زرد شدن برگها

علت آن افراط در آبدهي ، رطوبت ناكافي ، تهويه نامناسب خاك به علت سخت شدن  توده خاك ، آلودگي محيط با گاز ، آفات و فرسايش خاك مي باشد.

 ضعف رشد

علت آن هواي گرم و خشك و فقدان نور خورشيد است .

پوسيدگي برگها

علت آن آلودگي هاي قارچي است.

پژمردگي يا پلاسيدگي

علت آن كم آبي ، تحليل و فرسايش خاك ( كم قوتي خاك ) مي باشد.

لكه دار شدن برگها ( بيماري لكه برگي )

علت آن آفتاب زياد براي گياهان سايه دوست و افراط در آبدهي است كه باعث ظهور خالها و لكه هايي روي برگ مي گردد .