اثر پتاسیم بر كیفیت محصولات زراعی و باغی

پتاسیم بر كيفيت محصولات زراعی و باغی و فرآوري محصولات توليد شده نيز اثر می گذارند. اين وضع به ويژه در مورد ميوه هاي گوشتي و غده هاكه به پتاسیم زياد نياز دارند، بسيار آشكار است.

براي نمونه بروز بی نظمی و تأخير در رسيدن ميوه هاي گوج هفرنگي ناشي از كمبود پتاسیم در خاك و گياه بوده و با افزودن پتاسیم به خاك تا حد زيادي برطرف مي شود.

اثر پتاسیم بر كیفیت محصولات زراعی و باغی خصوصاً در غده هاي سيب زميني، شمار زيادي از معيارهاي كيفيت، تحت تأثير ميزان پتاسیم در بافت غده قرار می گيرند رنگ ميوه ی كي از مهمترين عوامل تعيين كننده كيفيت و بازار پسندي ميوه است در ارقامي از سيب و هلو كه رنگ ميوه قرمز است افزايش پتاسیم باعث زياد شدن رنگ قرمز می شود و درختاني كه ازت زياد و پتاسیم كم دريافت دارند رنگ ميوة آن ها شفافيت لازم را ندارد. در هر حال رنگ قرمز ميوه تابع ميزان پتاسیم و ازت می باشد و وقتي هر دو اين عناصر به اندازه كافي در دسترس گياه نباشد، رنگ ميوه آن ها شفافيت لازم را ندارد.

در مركبات افزايش پتاسیم باعث نارنجي شدن رنگ ميوه می شود و كمبود اين عنصر باعث توليد رنگ زرد در ميوه می گردد. البته بايستي در نظر داشت
كه تأثير پتاسیم در رنگ ميو ه ها در مقايسه با شرايط محيطي و آب و هوايي نسبتاً ناچيز است.

در درختان ميو هاي كه از لحاظ غذايي در تنگنا باشند ميو هها كوچك هستند. با افزايش مواد غذايي از جمله پتاسیم اندازه ميو هها بزرگتر می شود. در مركبات اين موضوع بيشتر مورد توجه قرار گرفته است. تأثير پتاسیم در افزايش محصول مركبات معمولاً بيشتر به علت بزرگ شدن ميو ه ها است تا
افزايش تعداد ميوه.

بیشتر بخوانید:

اشکال مختلف پتاسیم در خاک

تأثير عوامل گياه در قابليت جذب پتاسيم

کود اسید هیومیک و کاربردهای آن

اندازه ميوه مركبات تابعي است از مقدار پتاسیم و ازت و اين دو عنصر ممكن است اثرات متقابل داشته باشند. در ليمو، پتاسیم در مقدار ميوه، نسبت به اندازه ميوه موثرتر است.

در درختان ميوه ديگر ميزان متوسطي از پتاسیم كه مانع بروز علائم كمبود شود تقريبا حداكثر اندازه ميوه را مي سازد. افزايش پتاسیم بيش از اين حد تأثيري در اندازه ميو ه ها ندارد.

مزه ميوه تابع ميزان اسيدهاي آلي و قند ميوه است. در مركبات در بين سه عنصر اصلي، پتاسیم بيشتر باعث افزايش درصد اسيدهاي آلي از جمله اسيد سيتريك و اسيد آسكوربيك مي شود.

اثر پتاسیم بر كیفیت محصولات زراعی و باغی از جمله در سيب هم نيز پتاسیم باعث افزايش اسيد ميوه مي شود. ولي تأثير آن به اندازه اي كه در مركبات مشاهده مي شود. تأثير عوامل محيطي در ميزان اسيدهاي آلي ميوه در بعضي موارد بيش از اثر پتاسیم است. خاصيت انباري ميوه از نظر اقتصادي اهميت فو قالعاده اي دارد. در مطالعات قديمي
برروي اثر پتاسیم در خاصيت انباري ميوه ها تأكيد زيادي شده است.

ولي تحقيقات اخير نشان می دهند كه اگر درخت در محدوده كمبود پتاسیم باشد افزايش پتاسیم باعث زياد شدن خاصيت انباري آن می شود. زيادي مصرف پتاسیم ممكن است باعث كمبود منيزيم در گياه و بروز لكه آب گزيده در ميوه شود و می تواند خاصيت انباري ميوه را تقليل دهد در زر دآلو پوسيدگي انباري ميوه در نتيجه افزايش پتاسیم به درختان به ميزان قابل ملاحظ هاي كاهش میی ابد. شهابي در یك مطالعه برروي اثر پتاسیم بر عملكرد و خواص كيفي ميوه سيب قرمز لبناني گزارش نمود كه در شرايطي كه پتاسیم قابل جذب خاك در باغهاي سيب كمتر از ۱۵۰ ميلی گرم در كيلوگرم بود. افزايش پتاسیم به خاك ساي هانداز درختان به همراه مصرف عناصر ريزمغذي به ويژه روي در روش چالكود سبب افزايش
شدت سبزي برگ، افزايش سطح برگ، افزايش غلظت پتاسیم در برگ و در نتيجه ايجاد رنگ قرمز خوشرنگ در ميوه همراه با افزايش جزئي غلظت پتاسیم در ميوه گرديد.

ليكن در مواردي كه پتاسیم قابل جذب خاك از ۳۵۰ تا ۴۰۰ ميلی گرم در كيلوگرم بيشتر بود، افزايش پتاسیم به خاك سايه انداز سبب افزايش نسبت پتاسیم به كلسيم بيش از ۵۰ گرديده و كاهش ماندگاري نسبي آن و كاهش خواص كيفي نظير كاهش درصد آب و افزايش آردي شدن در پايان مدت انبارداري (نگهداري ميو ه ها به مدت ۱۶۰ روز در سردخانه) را باعث گرديد. ضخامت پوست ميوه مركبات نيز تابع ميزان پتاسیم است. در مركبات مبتلا به كمبود پتاسیم ضخامت پوست بيشتر است.

البته ضخامت پوست در مركبات بيشتر تابع وضع تغذي هاي روي و بور در درختان است تا وضعيت پتاسیم.

منبع:

پتاسیم در کشاورزی – پروفسور محمدجعفر ملکوتی، دکتر علی اصغر شهابی و دکتر کامبیز بازرگان