روش صحیح زراعت سورگوم
سورگوم از گياهان خانواده غلات می باشد که به مصارفی چون: تعليف دام ها، تغذيه انسان، توليد شربت و تهيّه جارو می رسد. سورگوم در انواع علوفه ای، دانه ای (خوشه ای)، جاروئی و شيرين کاشته می شود.
اين گياه در هر حال دارای توليد محصول نسبتا زيادی است. سورگوم را غالبا در مناطق گرمسيری و نيمه گرمسيری کشت می کنند زيرا مقاومت زيادی در برابر بروز خشکی و کم آبی دارد و از اين نظر به “شتر گياهان” معروف شده است. سورگوم به ۱۲۵ – ۱۰۰ روز برای رسيدن به مرحله بلوغ نيازمند است. اين گياه خواهان تابستان گرم، نور شديد خورشيد و پائيز خشک و بدون يخبندان است.
گياه مزبور در دمای کمتر از ۱۰ + درجه سانتيگراد پائيز خشک می شود لذا آخرين برداشت بايد قبل از آن صورت پذيرد. در ضمن در بسياری از نقاط ايران می تواند دارای ۳ – ۲ برداشت باشد لذا بهتر است تا حد ممکن زودتر کشت گردد.
کود مصرفی سورگوم :
نيازمند ۴۰۰ – ۳۰۰ کيلوگرم اوره و ۲۰۰ – ۱۵۰ کيلوگرم فسفات آمونيوم در هکتار است. کود فسفاته را در زمان کاشت با خاک مخلوط می سازند امّا نيمی از کود اوره را در زمان کاشت و نصف ديگر آنرا به صورت سرپاش حدوداً ۱.۵ – ۱ ماه پس از سبزشدن بذور در داخل نهرچه های آبياری می پاشند.
ارقام ديررس و پُر محصول آن خواهان کودهای بيشتری هستند.
مقدار بذر:
مقدار بذر مصرفی سورگوم ها ۲۵ – ۱۵ کيلوگرم در هکتار است. مقدار بذر سورگوم دانه ای کمتر از حالت علوفه ای آن است زيرا بوته هايش با فواصل بيشتری کشت می گردند.
زمان کاشت:
گياه سورگوم را از اواخر فروردين تا اواخر خرداد می توان کشت نمود وليکن آن را در مناطق گرمسيری ايران نظير خوزستان در اواخر زمستان می کارند.
ارقام سورگوم:
معروف ترين ارقام سورگوم شامل: “اسپيد فيد” و سودانگراس از نوع دانه قرمز و سورگوم خوشه ای از نوع دانه سفيد هستند.
روش کاشت:
بهترين شيوه کاشت سورگوم ها را روش رديفی با فواصل ۷۵ – ۶۵ سانتيمتر و فاصله بين بوته ای ۲۵ – ۲۰ سانتيمتر می دانند که در اين حالت حدود ۱۲۵ – ۱۰۰ هزار بوته در هکتار حاصل می آيند.
همچنین به آب نسبتا زيادی برای حداکثر عملکرد نيازمند است بطوريکه بايد هر ۱۰ – ۷ روز يکبار آبياری گردد و گرنه در ارتفاع کمتری به بلوغ می رسد و عملکرد کمتری را ارائه می دهد.
عملکرد محصول سورگوم :
دارای بيش از يک برداشت علوفه ای در سال است زيرا سورگوم بلافاصله پس از برداشت مجدداً از ناحيه طوقه به توليد ساقه های جديد می پردازد.
ميزان علوفه سبز توليدی این گیاه به ۲۰۰ – ۹۰ تن در هکتار می رسد.
علوفه تازه آن تا قبل از مرحله گلدهی بويژه در شرايط نامطلوب يعنی بروز تنش ها (خشکی، شبنم، سرما) برای دام های نشخوارکننده ای چون گاو و گوسفند به شدت سمّی است. حدود يک کيلوگرم علوفه تازه این گیاه برای گوسفندان و ۵ – ۳ کيلوگرم از آن برای گاوها می تواند کُشنده باشد.
شدت کُشندگی علوفه سبز سورگوم ها برای زمانی نظير صبحگاهان که دام ها گرسنه هستند، بسيار بيشتر است. همواره توصيه شده است که دام ها را قبل از چرانيدن بقايای مزرعه سورگوم ها اندکی با علوفه های ديگر از جمله کاه تعليف نمايند.
منبع:
گیاهان زراعتی – تالیف: اسماعیل پورکاظم
