لزوم فرهنگ‌سازی کِشت و کار اُرگانیک شهری
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، گفت: لازم است برای استفاده از سطوح کوچک عمومی و خصوصی شهری در جهت بهره‌وری اقتصادی و زیست‌محیطی با کمترین هزینه و نهاده فرهنگ‌سازی شود.
علی دهقانی، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: کشت و کار اُرگانیک شهری یک نظام تولیدی سازگار با شرایط بومی یا اصطلاحاً بوم سازگار است و در حقیقت کشاورزی منطبق بر طبیعت و بدون کاربرد مواد شیمیایی بوده که درواقع یک جهت‌گیری و رویکرد است، یعنی کشاورزی در جهت به حداقل رساندن مواد شیمیایی اعم از کود و سموم آفت‌کُش شیمیایی که محصولات سالم برای مصرف‌کنندگان به دست می‌آید.
وی ادامه داد: کشت و کار اُرگانیک شهری به معنی کِشت و کار گیاهان کم‌توقع و کم خسارت و متحمل به کم‌آبی در زمین‌های خالی و سطوح کوچک شهری در جهت بهره‌گیری فضای سبز و سالم برای انسان و درعین‌حال حافظ خاک و محیط‌زیست است.
دهقانی بیان کرد: از اهداف این طرح بحث، آگاهی‌بخشی عمومی در جهت استفاده و بهره‌برداری از آب‌وخاک موجود، تقویت خاک‌های زراعی و فضای شهری و کنترل فرسایش خاک و کاهش آلودگی‌های ناشی‌از مصرف سموم و کودهای شیمیایی و همچنین کاهش آلودگی هوا و تعادل دادن به هوای محیط شهری است و درواقع راهکاری برای مسئولان فضای سبز شهری برای بهینه‌سازی فضاهای خالی شهری ازنظر محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی است.
این عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، عنوان کرد: مسئله اینجاست که فضاهایی خالی و خاکی داخل یا حواشی شهر وجود دارد که بعضاً رها شده و استفاده نشده و یا به‌صورت سبزی و صیفی‌کاری در اطراف شهر استفاده می‌شود که علاوه‌بر استفاده از کودها و سموم شیمیایی بعضاً از فاضلاب شهری برای آبیاری آن‌ها استفاده می‌شود که وجود و تجمع مواد شیمیایی در کِشت سبزیجات شهری به کرات طی بررسی‌های تحقیقاتی ثابت شده که تجمع ترکیبات سمی ناشی از نیترات و باقیمانده سموم شیمیایی اثرات زیانباری را بر سلامت شهروندان و محیط‌زیست دارد.
وی ادامه داد: سبزی و صیفی نیز اغلب و حسب عادت در باغچه‌ها و زمین‌های کوچک داخل یا اطراف شهرها کشت و تولید می‌شود، جزو محصولات تازه مصرف یا تازه خوری است که مستقیماً و بدون طی هیچ فرآیندی به‌جز یک شستشوی ساده، وارد سبد مصرف عمومی و سفره غذایی مردم می‌شود.
دهقانی عنوان کرد: تابه‌حال معمولاً از زمین‌های کوچک داخل یا حاشیه شهر یا باغچه‌ها و محوطه‌های خانگی برای سبزیجات استفاده می‌کردند که علاوه‌بر حساسیت از نظر مصرف کودهای شیمیایی، بخاطر آسیب‌های آفات و بیماری‌ها معمولاً آفت‌کُش‌های شیمیایی برای جلوگیری از خسارت به آن‌ها استفاده می‌شود.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، ادامه داد: اما حالا که شرایط محیطی و اقلیمی تغییر کرده و در شرایط کمبود آب دیگر به صرفه نیست و بهتر است به سمت محصولات مناسب‌تری با شرایط و محدودیت‌های جدید برویم تا بلکه با این روش این محدودیت‌ها و تهدیدها به مزیت‌ها و فرصت‌های جدید تبدیل شوند.
وی بیان کرد: پیشنهاد و توصیه مشخص استفاده از بعضی گیاهان دارویی سازگار با محیط است که در نزدیک‌ترین اقلیم به اقلیم هر شهر رشد و رویش داشته و در واقع گیاهان مرتعی هستند که کمترین مشکل آفات و بیماری‌های گیاهی را دارند، نعنا، اسطوخودوس، بابونه، نعنا فلفلی، بومادران، زرشک بوته‌ای، همیشه‌بهار، گل محمدی و گل ختمی با نام بومی هیرو و …
دهقانی تأکید کرد: مزایا و برتری‌های کشت این دسته گیاهان در این است که با کمترین هزینه و نهاده مصرفی، فضای خالی در نقاط مختلف شهری پُر می‌شود و در عین حال یک فعالیت و پویایی به حاصلخیزی خاک می‌دهد و از فرسایش یعنی شسته شدن و از دست رفتن خاک سطحی توسط باد و آب جلوگیری می‌کند.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، ادامه داد: این دسته از گیاهان نیاز آبی کمی دارند و با نزولات آسمانی هم نیاز آبی‌شان تأمین می‌شود و اصولاً دیم بوده و ممکن است به ندرت آبیاری بخواهند و هم از نظر تغذیه‌ای کم توقع‌اند و هم کمتر مورد هجوم آفات و بیماری‌ها هستند و بالطبع نیازی به مصرف سموم آفت‌کش شیمیایی نیست.
وی عنوان کرد: با کشت به موقع این گیاهان کم توقع، طبیعتاً از رشد علف‌های هرز ناخواسته در زمین‌های خالی هم که باعث زحمت و کاربرد سموم علف‌کش هست هم جلوگیری می‌شود، ضمناً به دلیل مواد مؤثره خاص خود، مصرف‌های مختلف دارویی، داروسازی و بهره‌برداری تغذیه‌ای دارند و در قالب طراحی‌های شهری می‌توان به‌صورت کشت‌های مخلوط بینابین کشت کرد که زیبایی خاص خود را به محیط می‌دهند و حتی بین درختان هر باغ یا باغچه هم بهتر است از کشت این گیاهان دارویی کم‌توقع استفاده شود.
دهقانی تأکید کرد: لازم است برای استفاده از سطوح کوچک عمومی و خصوصی شهری در جهت بهره‌وری اقتصادی و زیست‌محیطی با کمترین هزینه و نهاده فرهنگ‌سازی شود.
