سيري در عدس
عدس گیاهی است علفی، یکساله با ساقه های کوتاه، تا حدی منشعب و به رنگ سبز روشن، ارتفاع آن بین 15 تا 75 سانتی متر متغیر است.
معرفی
عدس دو نوع است، عدس رسمی که دانه آن گرد و نسبتاً درشت است و رنگ آن سبز مایل به زرد است. عدس ریز یا عدس قرمز که دانه های آن ریز و به رنگ قرمز می باشد.
ارتفاع بوته آن ۱۵ تا ۷۵ سانتیمتر است. دارای دوره رشد سریع حدود ۳ تا ۴ ماه است، به دماهای بالا و پایین حساس است. در مناطق معتدله قابل کشت است هم به صورت آبی و هم دیم مورد کشت قرار میگیرد. دمای لازم برای جوانه زنی حدود ۱۵ درجه سانتیگراد است.
اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺬر
ﺑﺬور اﺻﻼح ﺷﺪه و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻛﺸـﺖ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠـﻒ(رﻗـﻢ ﮔﭽﺴـﺎران و ﻛﻴﻤﻴـﺎ در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘﺪل دﻳﻢ و ارﻗﺎم ﻛﻴﻤﻴﺎ و ﺑﻴﻠﻪ ﺳـﻮار در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘـﺪل ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻛﺸـﺖ ﭘـﺎﻳﻴﺰه و در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺳﺮدسیر ﺑـﻪ ﺻﻮرت ﻛﺸﺖ ﺑﻬﺎره) استفاده شود.
ﻣﻴﺰان ﺑﺬر
برای داشتن عملکرد مناسب در هکتار تعداد بوته در متر مربع باید حدود ۲۰۰ بوته باشد. میزان بذر در هکتار با توجه به وزن ۱۰۰ دانه حدود ۷۰ تا ۱۱۰ کیلو گرم پیشنهاد میشود.
زﻣﺎن ﻛﺎﺷﺖ
مناطق سردسیر: از ۱۵ آبان تا ۱۵ آذر
ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮد : نیمه دوم اﺳﻔﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻓﺮوردﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﮔﺎورو ﺷﺪن زﻣﻴﻦ
ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻴﻤﻪ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ و ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ: از ۱۵ آبان تا ۱۵ آذر
مقایسه کشت بهاره و پاییزه ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛـﺎراﻳﻲ ﻣﺼـﺮف آب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺸﺖ ﺑﻬﺎره ﺑﺴﻴار ﺑﺎﻻ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺎ تغییر از ﺑﻬـﺎر ﺑـﻪ ﭘـﺎﻳﻴﺰ، ﻣﻴـﺰان اﻓـﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻛﺸﺖ پاییزه نسبت به کشت بهاره ۶۹ درصد بوده است.
ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ در زﻣﺎن ﻛﺎﺷﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل دوره رﺷﺪ ﺷـﺪه و ﻋﻤﻠﻜـﺮد را ﻛـﺎﻫﺶ ﻣـﻲدهد. در نتیجه ﺿـﺮوری اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﮔﺎورو ﺷﺪن ﺧﺎك ﻣﺰرﻋﻪ در اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ کشت انجام شود. در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺳـﺮد ﻛﺸـﻮر در ﺻﻮرت اﻃﻤﻴﻨﺎن از جوانه نزدن عدس کاشته شده در پاییز و اوایل زمستان بهتر است در اواسط اسفند ماه به شکل انتظاری کاشته شود. عملکرد کشت انتظاری ۵۰ درصد بیشتر از کشت بهاره است.
کودهای مورد نیاز
عدس یکی از گیاهان خانواده بقولات است و برای رشد به ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم کود ازته به شکل استارتر و ۱۵ تا ۳۰ کیلوگرم کود فسفر قبل از کاشت نیاز دارد.
کنترل علفهای هرز
علاوه بر وجین علفهای هرز میتوان از سمومی مانند سوپرگالانت(۱ لیتر در هکتار) وگالانت(۲ لیتر در هکتار) برای مبارزه با علفهای ﻫﺮز ﻧﺎزك برگ و سم لنتاگران(۲ لیتر در هکتار) در مبارزه با علفهای هرز پهن برگ استفاده شود.
آفات و بیماریها
یکی از آفات مهم در این محصول ﺳﻮﺳﻚ ﭼﻬﺎر ﻧﻘﻄﻪاي ﺣﺒﻮﺑﺎت است که از آفات مهم انباری عدس میباشد، برای مبارزه با آن با استفاده از ۰.۵ گرم فسفین در متر مربع به مدت ۷۲ ساعت گازدهی انجام میشود. بیماریهایی مانند پوسیدگی فوزاریومی که برای کنترل آن بذور قبل از برداشت باید ضدعفونی شوند.
دستورالعمل کاشت
آﻣﺎده ﺳﺎزي زﻣﻴﻦ: با ﮔﺎوآﻫﻦ ﻗﻠﻤﻲ و ﺳﻮﺋﻴﭗ در ﻣﻬﺮ و آﺑﺎن
تاریخ کشت: برای کشت پاییزه ۱۵ آبان تا ۱۵ آذر- کشت بهاره اواخر اسفند- عمق کاشت ۳ سانتیمتر
ﻛﺸﺖ: ﺑﺎ ردﻳﻔﻜﺎر ﭘﻨﻮﻣﺎﺗﻴﻚ، ﻫﺎﺳﻴﺎ(ﻋﻤﻴقکار) و ﻳﺎ ﻛﺸﺖ ﮔﺴﺘﺮ
ضدعفونی بذرها: استفاده از قارچکش بنومیل یا مانکوزب به نسبت ۲ در هزار
روشهای کاشت عدس
۱- کشت سنتی
در این نوع کشت که معمولا در قطعات کوچک اجرا میشود. با استفاده از شیوهای سنتی وقدیمی مبادرت به کشت می نمایند. در این نوع کشت پس از اجرای یک شخم عمیق در پاییز مجدداً در بهار یک شخم تکمیلی انجام می دهند وزمین تسطیح می شود. پس از هموار نمودن زمین بذر وکود مورد نیاز به وسیله دست بر وی زمین پاشیده شده وبه وسیله خیش به زیرخاک انتقال داده میشود. در اراضی دیم پس از اجرای یک شخم عمیق در پاییز برای حفظ رطوبت ذخیره شده و جلوگیری از تبخیردر بهار هیچ گونه عملیات شخم و برگردان خاک اجرا نمی شود وبه محض مناسب شدن شرایط کاشت دراسفند ماه و یا اوایل بهار بذر و کود مورد نیاز را پاشیده و به وسیله دیسک ویا پنجه غازی پوشانده میشود.
۲- کشت مکانیزه
در این نوع کشت که مناسب ترین نوع کشت عدس می باشد در شرایط آبی در پاییز یک نوبت شخم عمیق ۳۰-۲۵ سانتیمتر اجرا می شود سپس با مساعد شدن شرایط خاک و هوا یک نوبت شخم تکمیلی به عمق ۱۵-۱۰ سانتی متر اجرا و سپس برای از بین بردن کلوخه ها از دیسک استفاده می شود باید دقت شود که شخم بهاره به موقع و به محض گاورو شدن خاک صورت گیرد پس از تسطیح زمین به وسیله ماله با در نظر گرفتن شرایط آبی و دیم و با توجه به نحوه کار ماشین های بذر کار مبادرت به کشت می شود.