زراعت گیاهان داروئی “بومادران”

بومادران گیاهی است علفی، یسـتاده و چنـد سـاله بـا سـرعت رشـد متوسط که ۲۰ تا ۹۰ سانتی متر طول و ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر گستردگی دارد. این گیاه داراي ساقه اي ساده و برگ هایی با بریدگی هاي زیاد و باریـک و بـدون دم برگ است. گلها به رنگ سـفید یـا سـفید متمایـل بـه زرد اسـت و بـه شـکل کاپیتول هاي تقریباً کروي و کركدار مجتمع در بالاي شاخه هاي منشعب دیـده می‌شود؛ اغلب معطر است و داراي ۱۹ گونه علفی در ایران می‌باشد. مدت زمانی بین ۲ تا ۵ سال نیاز است تا این گیاه کاملاً رشد کند.

اهمیّت

اندام داروئی بومادران: گل ها و برگ ها

بومادران را در برخی نقاط ایران با نام “ساریگل” (زرد-گل) می شناسند.

مواد مؤثره

الف- اسانس حاوی: “آشیلین”، “توژن”، “آزولن”

ب – سایر مواد: “لاکتون”، “آکیلئن”، “اینولین”، “فیتوسترول”، “تانن”، “اسید آکونیتیک”، “کامازولن”، “کامفر”

خواص دارویی

الف- گل ها: درمان آلرژی همراه با آبریزش نظیر تب یونجه، ضد اسهال، صفرا آور، ضد نفخ، قاعده آور، ترمیم کننده زخم ها، درمان اضطراب

ب – برگ ها: محرک انعقاد خون، صفرا آور، درمان اختلال قاعدگی، رفع اخلاط خونی، مَ رهم رفع کبودی ناشی از ضربه، رفع بواسیر

شیوه مصرف

دَم کرده گل، بخور گل، مَ رهم و تنتور برگ، کپسول، عصاره، پودر، چای، تنتور، لوسیون، شستشو

نمونه داروهای موجود در بازار

دهانشویه پرسیکا

عوارض جانبی

مصرف بومادران باعث حساسیت پوست به نور در برخی افراد می شود .

مصرف طولانی مدت بومادران باعث یبوست، سردرد و تشنج می گردد .

سرشاخه های گلدار بومادران عطسه آور و افزاینده ترشحات بزاقی می باشند .

گیاهشناسی

خانواده: آفتابگردان Asteraceae)Compositae)

جنس و گونه: Achilla millefolium

بومادران گیاهی علفی و پایا به ارتفاع ۹۰ – ۲۰ سانتیمتر با ریزوم های خزنده و منشعب

برگ ها به حالت شویدی و بدون دُمبرگ

گل ها مجتمع در انتهای ساقه ها

گل ها به رنگ های سفید، زرد و ارغوانی

گلدهی خرداد تا مرداد ماه

بومادران در مکان های خشک و آفتابگیر می روید.

بومادران توسط دانه ها و نهال های ریشه دار قابل تکثیر است.

رشد بومادران کند است.

بومادران ۵ – ۴ سال محصول می دهد.

گیاه بومادران خاک های سبک را ترجیح می دهد.

برداشت

مرحله گلدهی بهترین زمان برای برداشت بابونه است.

بومادران را از سال دوم به بعد برداشت می کنند.

مقدار محصول: ۴ – ۱ تن در هکتار

منابع و مآخذ:

۱) آخوندزاده، ش – ۱۳۷۹ – دایرة المعارف گیاهان دارویی – جهاد دانشگاهی تهران

۲) آریاپور، ع و همکاران – ۱۳۸۹ – گیاهان دارویی، معطر و صنعتی جنگل و مرتع – مؤسسه آموزش عالی علمی کاربردی کشاورزی

۳) اکبری نیا، احمد – ۱۳۸۲ – بررسی عملکرد و ماده مؤثره زنیان در سیستم های کشاورزی متداول، ارگانیک و تلفیقی – پایان نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس

۴) امیدبیگی، رضا– ۱۳۷۹ – تولید و فرآوری گیاهان دارویی، جلد سوّم – آستان قدس رضوی

۵) امیدبیگی، رضا – ۱۳۷۶ – رهیافت های تولید و فرآوری گیاهان دارویی، جلد دوّم – طراحان نشر

۶) اهوازی، مریم و همکاران – ۱۳۸۹ – بذر گیاهان دارویی، جلد اوّل – جهاد دانشگاهی تهران

۷) برنا نصرآبادی، فاطمه – ۱۳۸۴ – اثر زمان های مختلف بر رشد، عملکرد و مقدار اجزاء تشکیل دهندۀ اسانس بارشبی – پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت مدرس

۸) پورفخاران، م و همکاران – ۱۳۹۰ – راهنمای جامع گیاهان دارویی، جلد دوّم – گنجینه سلامت

۹) جعفرنیا، س و همکاران – ۱۳۸۸ – راهنمای جامع و مصوّر خواص و کاربرد گیاهان دارویی – مجتمع آموزش کشاورزی سبز ایران

۱۰) حجازی، اسداله – ۱۳۷۲ – کلید بذرشناسی برای رشته های کشاورزی، جلد دوّم – جهاد دانشگاهی ماجد

۱۱) زرگری، علی – ۱۳۷۶ – گیاهان داروئی، جلد چهارم – دانشگاه تهران

۱۲) صمصام، ش – ۱۳۷۴ – پرورش و تکثیر گیاهان دارویی – نشر مانی

۱۳) طاهریان، کاظم – ۱۳۷۴ – اطلاعات گیاهان دارویی – مرکز تحقیقات منابع طبیعی سمنان

۱۴) عمویی، ع.م – ۱۳۸۸ – زراعت گیاهان دارویی و معطر، جلد اوّل – مؤسسه آموزش عالی علمی کاربردی کشاورزی

۱۵) قهرمان، ا – ۱۳۶۲ – فلور ایران – مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع

بيشتر بخوانيد:

زراعت گیاهان داروئی “بابونه”

زراعت گیاهان داروئی “باریجه”

زراعت گیاهان داروئی “بادرشبو”