دوتار از قدیمی‌ترین، رایج‌ترین و محبوب‌ترین ابزار موسیقی در ایران است/ صیانت از میراث فرهنگی ناملموس وظیفه ملی است
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، ثبت جهانی مهارت‌های سنتی ساختن و نواختن دوتار را یک پیروزی مهم در حوزه میراث‌فرهنگی ناملموس ذکر کرد و از تمام دست‌اندرکاران تهیه این پرونده تشکر و قدردانی کرد.
دکتر علی‌اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، امروز پنجشنبه ۲۱ آذر ۹۸ با اشاره به ثبت جهانی مهارت‌های ساختن و نواختن دوتار به نام ایران در چهاردهمین اجلاس کمیته میراث ناملموس بشری، این ثبت را یک موفقیت بزرگ برای ملت فرهنگ دوست ایران و دولت تدبیر و امید دانست و گفت: «مهارت‌های سنتی ساختن و نواختن دوتار در تمام مناطق استان‌های خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان و مازندران به صورت گسترده رواج دارد، دوتار جزو قدیمی‌ترین، رایج‌ترین و محبوب‌ترین ابزار موسیقی این مناطق است. البته در جاهای دیگر ایران نیز می‌توان آن را پیدا کرد که افرادی به نوازندگی آن مشغول باشند.»
مونسان افزود: «در میان مناطقی که نام برده شد، دو گروه معروف حاملان و مجریان وجود دارد که می‌توان به “بخشی‌ها” به‌عنوان دوتارنوازان و دوتارسازان خراسان شمالی اشاره کرد، همچنین “دوتاری‌ها” که دوتارنوازان و دوتارسازان استان‌های خراسان جنوبی و خراسان رضوی هستند. علاوه بر این جوامع دیگری مثل کردهای کرمانج وترکمن‌ها هم حاملان و مجریان این عنصر هستند.»
او ادامه داد: «دوتار یکی ازمهم‌ترین سازهای زهی-زخمه‌ای فولکلوریک جوامع محلی روستایی و شهری استان‌های یاد شده است و قدمت و رواج آن بیش از سایر سازهای فولکلوریک ایران است. دوتار شمال یک کاسه از جنس چوب خشک و مرده توت و دسته‌ای بلند از جنس خشک و مرده زردآلو یا گردو است. اکثر کارگاه‌های ساخت دوتار خصوصی هستند که در شهرها و روستاها دایرند.»
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داد: «دوتار در مراسم مختلف و رویدادهای گوناگون کاربرد دارد و دوتارنوازان علاوه بر نواختن تار، روایتگری نیز دارند و بسیاری از اشعار محلی، نغمه‌ها و روایت‌های حماسی، قومی و عاشقانه، مذهبی و لالایی‌ها را که بخشی از هویت فرهنگی‌اجتماعی جوامع، گروه‌ها و حاملان ومجریان را تشکیل می‌دهد، روایت می‌کنند.»
دکتر مونسان در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «دوتار از طریق شیوه استاد شاگردی منتقل می‌شود و در مناطق روستایی اکثر شاگردان، فرزندان استادان هستند، کودکان معمولان آموزش را از پنج سالگی آغاز می‌کنند.»
او ادامه داد: «در حال حاضر این ساز از رواج گسترده‌ای در تمام مناطق روستایی و شهری حوزه دوتار برخوردار است، شاگردان استقبال زیادی از این ساز می‌کنند و در نتیجه علاوه بر مناطق روستایی، در بیشتر مناطق شهری حوزه دوتار کلاس‌های بسیاری برپا شده و به آموزش شفاهی و سنتی دوتار می‌پردازند.»
دکتر مونسان خاطرنشان کرد: «حفظ و صیانت از آثار فرهنگی تاریخی و میراث فرهنگی ملموس و ناملموس یک وظیفه ملی و همگانی است و امیدوارم در سال‌های آینده نیز شاهد ثبت دیگر پرونده‌های جمهوری اسلامی ایران در اجلاس کمیته میراث ناملموس بشری باشیم.»
