تغذیهدانستنیها
نسل جدید مکمل های خوراک
بازار فیتوژنیک ها یا محصولات گیاهی در اواخر دهۀ 80 میلادی ظهور کرد و در دهۀ گذشته رونق چشمگیری داشت. در واقع می توان آنها را به عنوان فناوری های نوین، پیشرفته و شفاف شناخت.
نوآوری شفاف و عیان
به دنبال ممنوعیت استفاده از آنتی بیوتیک ها برای پرورش طیور در برخی کشورهای دنیا، کارشناسان تغذیه به فکر استفاده از مکمل های گیاهی افتادند تا عملکرد مرغ گوشتی را همانند آنتی بیوتیک ها بالا ببرند. اما محققین بعدها بیشتر متوجه خواص مکمل های گیاهی شدند به عنوان مثال تأثیر مثبتی که بر روی سلامت ، قابلیت هضم ، و میکرو ارگانیسم های رودۀ حیوان بجا می گذارند.
تاکنون می توان خواص فیتوژنیک ها را به طور خلاصه به شرح زیر عنوان کرد:
•تعدیل و تنطیم عملکرد میکروارگانیسم ها
بسته به میزان دوز دریافتی، برخی فراورده های گیاهی بر روی باکتری های مفید روده ای چندان تأثیری نمی گذارند اما مانع از رشد و شدت عوامل بیماریزا می گردند.
•تحریک عمل هضم
برخی محصولات گیاهی با افزایش فعالیت آنزیم های هضم و تأثیر بر روی قدرت جذب در سلول های مخاطی، میزان هضم و جذب مواد مغذی را بالا می برند.
•تنظیم واکنش های سیستم ایمنی
برخی مولکول ها با تنطیم تولید سیتوکین از ماکروفاژها ، التهابات را تحت کنترل در می آورند و به ایمنی لازم دست می یابند.
•بهبود ساختار روده
برخی مواد طبیعی منجر به تحریک برای تولید مخاط و تکثیر سلول های غشاء مخاطی می شوند و در نتیجه منجر به انسجام ساختار روده می شوند.
فیتوژنیک ها مواد گیاهی هستند که ممکن است از قسمت های مختلف گیاه (برگ ، بذر ، ریشه) و همچنین به روش های مختلف حاصل شوند از آسیاب کردن ساده و مخلوط کردن مواد تا روش های پیچیده تری مثل تقطیر و غیره. بنابراین می توانند تأثیرات و خواص متفاوت بر روی حیوان بجا بگذارند و نیز ماندگاری متفاوتی هم داشته باشند.
فیتوژنیک ها و فیکوژنیک ها
فیتوژنیک ها در تغذیۀ حیوان از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند؛ جلبک های دریایی را می توان یکی از مکمل های فیتوژنیک دانست که تأثیر بسزایی در سلامت حیوان دارد. علف های دریایی دسته بندی های بزرگ و متنوعی دارند من جمله جلبک های قهوه ای (فئوفیت ها) ، جلبک های قرمز (رودوفیت ها) ، و جلبک های سبز (کلروفیسه).
پیوسته در مطالعات اذعان شده که جلبک ها منبع مواد مغذی هستند، علف های دریایی حاوی مولکول های بیو اکتیو (فعال زیستی) هستند و از خواص پریبیوتیک ، آنتی اکسیدان ، ضد التهابی و تعدیل کنندۀ سیستم ایمنی برخوردار می باشد.
محققین بر روی ترکیبات این مواد گیاهی تحقیقاتی به عمل آوردند و اثرات مفید فیزیولوژی آنها را بررسی کرده اند که از قرار زیر می باشد:
•پلی فنول های طبیعی نظیر فلوروتانین ، توکوفرول ، بروموفنول (آنتی اکسیدان فعال)
•پلی ساکاریدهای سولفاته (بالا برندۀ ایمنی بدن)
•رنگدانه های طبیعی (برای بهبود رنگ زرده / رنگ گوشت)
•پلی ساکاریدهای پیچیده (با خاصیت پریبیوتیک)
به طور خلاصه، فیکوژنیک ها قرار نیست جایگزین فیتوژنیک ها باشند.
یک فناوری واجب و ضروری
نسل ابتدایی فیتوژنیک ها بر پایۀ مخلوط کردن چند گیاه یا عصاره های روغنی بود. اما این نوع مصرف، با محدودیت های اعمال شده بر روی تولید خوراک مدرن همخوانی نداشت. به دلیل تأثیرات محیطی در طول نقل و انتقال و جابجایی، ذخیره و غیره ممکن است تغییرات در ساختار مولکولی به وجود آید که تأثیر مطلوب و مورد نظر را دیگر بر روی سلامت حیوان بجا نخواهد گذاشت.
فناوری های حفاظتی به منظور حفظ کیفیت استاندارد محلول های گیاهی یا فیتوژنیک ها به وجود آمدند. انواع مختلف روکش ها، کپسول سازی یا در پوشینۀ کپسولی قرار دادن محصولات همگی به منظور حفظ کیفیت محصول و تأثیر مثبت آن بر روی حیوان پدید آمدند.
اخیراً یک شرکت مبحث جدید کپسول کردن فیتوژنیک ها + فیکوژنیک ها را عنوان کرد. این نوآوری علاوه بر تأثیر چشمگیری که بر روی عملکرد حیوان دارد ماندگاری این خاصیت را هم افزون می کند.
نسل جدید فیتوژنیک ها؛ ارتقاء سلامت و ماندگاری
آزمایش های متعددی صورت گرفت تا نسل جدید فیتوژنیک ها را به صورت کپسول شده و بر پایۀ فرمول نویسی شفاف فیتوژنیک ها و فیکوژنیک ها ارائه دهد. یکی از این آزمایشات در دانشگاه برلین صورت گرفت و اثربخشی دو محلول موجود در بازار را این بار به صورت کپسول فیتوژنیک، و کپسول فیتو + فیکو ژنیک مقایسه کرد.
تأثیرات آنها را بر روی بازدهی طیور و قابلیت هضم خوراک در ۲۱ روزگی مقایسه شد. محققین دریافتند که این کار نه تنها هضم مواد مغذی را افزایش می دهد (چربی و پروتئین و نشاسته) بلکه قدرت هضم مواد معدنی (کلسیم، فسفر) را نیز افزایش می دهد (نمودار۱). اما محلول های سابق در مقایسه، تنها قابلیت هضم برخی مواد مغذی / معدنی را داشتند که کمتر از این محصولات جدید بود.
نسل جدید مکمل های گیاهی به بازار خوش آمدید!
از آنجائیکه عصاره های گیاهی ۳۰ سال هست که به بازار راه یافته اند بنابراین همگان از مزایا و اثربخشی آنها بر روی سلامت روده آگاهی دارند.
در حال حاضر نسل دوم مکمل های گیاهی به بازار می آیند که بر اساس استاندارد جدید جایگزین نسل قبل خواهند شد. شاید این فرصت خوبی برای جیره نویسان، فرمول نویسان و کارشناسان تغذیه باشد که حتی بیشتر از گذشته در راه فناوری های پایدار سرمایه گذاری کنند و برای مشتریان خود هر چه بیشتر ارزش و بها قائل گردند.