مروری بر نژاد هاي گاو (نژاد دکستر ، نژاد اینگلیشفریزین و نژاد گالووي)

معرفی نژادهای گاو که در این مطلب با تاریخچه، خصوصیات ظاهري و خصوصیات تولید مثلی نژاد دکستر ، نژاد اینگلیشفریزین و نژاد گالووي در وب سایت جامع روستیران آشنا می شوید.

– نژاد دکستر

تاریخچه و پراکنش

آقاي دکستر در جزیره‌ي والتینا به صورت هدفمند نژادي با جثهجي کوچک، داراي قابلیت پروار بندي خوب و تامین کننده‌ي شیر به وجود آورد. وي احتمالاً این گاو را در اوایل قرن نوزدهم از گاو شیري و بومی کوهستانی به وجود آورده و نام خود را به این نژاد نسبت داد.

نژاد دکستر در ایرلند جنوبی کاملاً رایج شد و در دفتر انساب نژاد تازه تاسیس کري در سال ۱۸۸۷ ثبت شد. این نژاد در دههي ۱۸۸۰ به کشور انگلستان صادر شد و دفتر انساب آن در این کشور در سال ۱۹۰۰ تشکیل شد. در سال ۱۹۱۹ نیز یک انجمن نژادي در ایالات متحده ي آمریکا به وجود آمد و امروزه ۲۵۰۰ راس گاو نژاد دکستر در آن ثبت شده است.

انجمن اصلاح نژادي این گاو در کشور آفریقاي جنوبی در سال ۱۹۵۸ شکل گرفت که در حال حاضر ۱۲ هزار راس از این گاو در آنجا وجود دارد. در حال حاضر تعداد کمی از گاو هاي این نژاد در کشور کانادا نیز پراکنده است. در سال هاي اخیر جمعیت این گاو توسط انجمن نژادي مربوطه رو به افزایش است. تعداد آن در حدي نیست که به عنوان یک نژاد کمیاب به شمار آید.

خصوصیات ظاهري

گاو این نژاد مو هاي کوتاه و به رنگ سیاه دارد، ولی تعدادي از این گاو ها به رنگ قهوه اي متمایل به خاکستري نیز دیده می شود. این گاو داراي سرِ کوتاه و پهن، گردنی کوتاه و کلفت و بدنی حجیم، جثهي کوچک و مربعی شکل است. همان طور که اشاره شد این گاو بسیار کوچک جثه است و این به حدي است که اغلب کوتوله‌ي واقعی نامیده می شود. مشخصه‌ي این گاو کوتاهی ساق پا ها و بخولق است.

این نژاد شباهت زیادي به گاو نژاد کري دارد و به همین دلیل بیشاز همه با این گاو ها مقایسه می شود در حالی که نژاد کري در محیط بومی طبیعتا کوچک جثه است، ولی نژاد دکستر به طور عمده کوچک جثه پرورش یافته است. همچنین این نژاد ترکیب بدنی بسیار درشت و هماهنگ تري نسبت به نژاد کري دارد. گاو دکستر داراي شاخ هایی ضخیم تر از نژاد کري است. طول شاخ ها متوسط بوده و داراي انحناي رو به جلو و سپس رشد رو به بالا است.

خصوصیات تولیدي

میانگین تولید شیر گاو ماده در یک دورهي شیر دهی در حدود ۳ هزار لیتر با ۴ درصد چربی است. این گاو داراي لاشه اي کوچک و گوشت خوب است. تولید شیر و گوشت در این گاو مقرون به صرفه بوده و کوچک بودن آن سبب راندمان بیشتر این گاو ها در چراگاه می شود.

– نژاد اینگلیشفریزین

تاریخچه و پراکنش

در قرن هاي هفدهم و هجدهم میلادي تعداد زیادي از گاو هاي بلک اند وایت، از کشور هلند به انگلستان وارد شدند. این گاو و نتاج آن مقدار زیادي شیر تولید می کرد. با ورود گاو هایی از کشور هاي آفریقاي جنوبی، هلند و کانادا و آمیزش آن ها با گاو ندرلند بلک اند وایت، نژاد اینگلیش فریزین به وجود آمد. در سال ۱۹۸۰ تعداد گاو ماده این نژاد تعداد گاو نر ۲۰ هزار راس اعلام شد. هم اکنون یک میلیون راس گاو ماده و ۲۰ هزار راس گاو نر در دفتر انساب این نژاد ثبت شده است.

خصوصیات ظاهري

رنگ بدن نژاد اینگلیشفریزین سیاه و سفید ولی میزان رنگ سیاه بیشتر است. غالباً رنگ سفید در ناحیه کتف دیده می شود که این دو رنگ در زیر شکم در هم می آمیزند. سر غالباً سفید، همراه با لکه هاي سفید بر روي پیشانی، سم ها بیشتر سفید، شاخ ها سفید یا سیاه و پوزه اغلب سیاه است. این نژاد شاخ هایی قوسی شکل دارد که به طرف پایین خم شده اند. گاو این نژاد شباهت زیادي به گاو ژرمن بلک اَند وایت دارد، ولی جثه اي درشت تر و عضله بندي قوي تري دارد. در اصلاح نژاد گاو ماده، به فرم پستان و ساختمان آن دقت زیادي شده است.

خصوصیات تولیدي

میانگین تولید شیر گاو مادهي نژاد اینگلیشفریزین در یک دوره شیردهی در حدود ۴۹۵۰ کیلو گرم با ۳.۵ درصد چربی است. نزدیک به ۹۰ درصد شیر تولیدي کشور انگلستان از این نژاد است. اگر چه نژاد فریزین انگلیسی نژادي شیري است، ولی کمک زیادي به تولید گوشت در کشور انگلستان می کند.

خصوصیات تولید مثلی

گاو ماده این نژاد اولین گوساله خود را در سن ۲۴ تا ۲۷ ماهگی به دنیا آورده و هر ۳۸۱ روز یک بار می تواند گوساله اي داشته باشد. طول دوره آبستنی نژاد اینگلیشفریزین ۲۸۳ روز است و به طور متوسط، هر گاو ماده در طول عمر خود می تواند ۵ گوساله به دنیا آورد. وزن گوساله نر در هنگام تولد ۴۷ کیلوگرم و وزن گوساله ماده ۴۳ کیلوگرم است.

– نژاد گالووي

تاریخچه و پراکنش

در ابتدا گاو گالووي در جنوب غربی کشور اسکاتلند غالب و مشهور بود ولی در اواخر قرن شانزدهم این نژاد به طور کامل شکل گرفت. در قرن هفدهم به دلیل گوشت خوب و افزایش وزن بی نظیر در پروار بندي، تعداد زیادي از این گاو ها به کشور هاي دیگر صادر شد. رنگ قرمز در این نژاد، رنگ مغلوب می باشد. این رنگ نشان دهندهي پیوند این گاو با، گاو هاي بریتانیایی و اسکاندیناویایی است. امروزه احتمالاً گاو این نژاد خون نژاد هاي دوون ساوث دوون، رد پل و شورت هورن را دارد. در گذشته تصور می شد که این گاو پشمالو به گاو هاي نژاد هایلند قوي و نیرومند بسیار نزدیک و مرتبط است. در سال ۱۸۶۲ نژاد هاي آبردین آنگوس و گالووي در دفتر انساب گاو بی شاخ ثبت شد و در سال ۱۸۷۷ دفتر انساب جدید و مجزایی براي این نژاد تاسیس شد.

گاو نژاد گالووي در کشور هاي کانادا، ایالات متحدهي آمریکا، استرالیا و آفریقاي جنوبی عملکرد خوبی داشت و هم اکنون تعداد کمی از آن در نیوزیلند وجود دارد.

خصوصیات ظاهري

رنگ استاندارد و غالب در این نژاد سیاه است ولی رنگ هاي قهوه اي مایل به خاکستري و قرمز نیز در بین آن ها دیده می شود. رنگ قهوه اي مایل به خاکستري در این گاو از قهوه اي تیره تا قهوه اي روشن متفاوت است. در این نژاد تمایل شدیدي بر ضد رنگ قرمز وجود داشته است. در گذشته گاو قرمز به اشتباه به عنوان کارگر ضعیف محسوب می شد.

این گاو داراي مو هایی بلند، ضخیم و پشمالو است. این مو هاي ضد آب امتیار ویژه اي در شرایط مختلف محیطی به حساب می آید. این پوشش، گاو را از آب و هواي سرد و مرطوب منطقه محافظت می کند.

گوش ها بسیار پر مو هستند و مو هاي منگولهي دم، بلند و پر پشت است. در تابستان و گرماي زیاد، این پوشش ضخیم براي سازگاري با محیط، به مو هاي کوتاه تبدیل می شود.

صورت این گاو کوتاه، عریضو پهن است. این نژاد تا اندازه اي شبیه به نژاد آبردین آنگوس ولی کمی خشن تر از آن است و به رفتار و کنترل آرام واکنش خوبی نشان می دهد.

خصوصیات تولیدي

میانگین افزایش وزن روزانه گاو نر در پروار بندي حدود ۱۰۰۰ گرم است. گوشت این نژاد نرم و خوش طعم است.

خصوصیات تولید مثلی

گاو این نژاد بلوغ دیر رس داشته و لگن عریض و پهنی دارد. این ویژگی سبب تسهیل در زایمان در این گاو می شود.

بيشتر بخوانيد:

مروری بر نژاد هاي گاو (نژاد کیانینا ، نژاد شورت هورن شیري و نژاد دشتیاري)

شناخت نژاد هاي گاو (نژاد برهمن ، نژاد براون سوییس و نژاد شاروله)

شناخت نژاد هاي گاو (نژاد بلتد گالووي و نژاد بلوند د آگوئیتین)

منبع:

اطلس نژادهاي دام (گاو، گوسفند، بز و اسب) ايران و جهان – مولفين: دکتر علی نصیریان، مهندس سید محمد مهدی حاجی سید جوادی، مهندس سید محمد علی حاجی سید جوادی، مهندس مجید عباسی و دکتر محمد اقبالی