نکاتی برای کشاورزان و مرغداران در فصل سرد

مهدی جعفری در گفت‌وگو با ایسنا در مورد راهکارهای مقابله با سرما در حوزه آبزیان، گفت: جلوگیری از ورود روان آب به حوضچه‌های پرورش ماهی، تنظیم جیره بندی غذا، شکستن یخ سطح استخرها جهت هوادهی بهتر، خودداری از تغذیه ماهی سردابی در ساعت اول روز، تعویض آب و روشن نگه داشتن هواده در ماهیان سردابی و خودداری از تغذیه ماهیان گرم آبی از جمله مهم‌ترین راهکارهاست.

وی در مورد نگهداری از سیستم آبیاری تحت‌فشار در زمستان نیز اظهار کرد: در همه سیستم‌های آبیاری قطره‌ای تحت‌فشار از دریچه‌ها، فیلترها، اتصالات، لوله‌های پلاستیکی، شیرآلات و پمپ‌هایی استفاده می‌شود که در صورت یخ‌زدن آب در داخل آنها این اجزا به‌راحتی می‌تواند آسیب‌دیده و  از کاربری خود خارج شوند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه معمولاً جایگزینی و یا تعمیر این سیستم‌های دچار آسیب، کاری بسیار دشوار و هزینه‌بردار است، افزود: اعمالی که برای زمستان‌گذرانی سیستم آبیاری قطره‌ای انجام می‌شود تنها بین ۱۵ دقیقه تا یک ساعت طول خواهد کشید و بهتر است این کار قبل از رسیدن دمای منطقه به زیر صفر انجام شود.

جعفری ادامه داد: هدف از زمستان‌گذرانی سیستم آبیاری قطره‌ای این است که منبع تغذیه سیستم قطع شده و تمام آب باقی‌مانده در سیستم از دستگاه پمپ، دریچه‌ها، فیلترها، خطوط اصلی، خطوط فرعی، آب‌پاش‌ها و در نهایت قطره‌چکان‌ها خارج شود.

وی اظهار کرد: بهتر است مخازن آب قبل از بروز سرما تخلیه شده باشند؛ منظور این نیست که آب اضافی را در پایان سال هدر داده و به زمین بدهید، منظور این است که طوری برنامه‌ریزی کنید تا در آخرین نوبت آبیاری شما تمام آب داخل مخازن مصرف شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در مورد نگهداری از پمپ‌ها نیز گفت: آب داخل پمپ‌های سیستم را می‌توان با بازکردن پایین‌ترین لوله و یا با استفاده از خروجی آب روی خود پمپ تخلیه کرد؛ مطمئن شوید که هیچ آبی درون پمپ باقی نماند و اگر از پمپ‌های بزرگ در باغ خود استفاده می‌کنید می‌توانید با استفاده از جرثقیل پمپ را بلند کرده و شیر تخلیه آن را باز کنید؛ این کار برای انتهای باز تمام لوله‌ها و اتصالات نیز باید انجام شود تا در فصل آتی به دردسر نیفتید.

وی بیان کرد: مکانیک شیرآلات غالباً به شکلی است که حتی با خروج کامل آب از سیستم ممکن است کل آب از شیرآلات به‌خصوص در قسمت توپی آن تخلیه نشود. به طور خاص در مورد شیرآلات بزرگ‌تر و اصلی بهتر است تا این تجهیزات به‌صورت کامل باز شده و در انبار نگهداری شود.

جعفری ادامه داد: کاهش دما و خطر سرمازدگی در مرحله پنجه مزارع غلات به صورت زرد شدن و سوختگی برگ‌ها نمایان می‌شود؛ لذا برای جبران این خسارت مصرف ۱۰ درصد نیتروژن بیشتر از توصیه مرحله رشدی به همراه محرک‌های رشد شامل؛ اسید آمینه و جلبک دریایی ۵ تا ۱۰ کیلوگرم (پس از رفع سرما ) به صورت محلول پاشی و ۵ تا ۱۰ کیلوگرم اسید هیومیک به صورت آب آبیاری بوده و در صورتی که قبلاً از کودهای فسفاته و پتاسه استفاده نشده از کودهای محلول در آب بصورت سرک در آب آبیاری مصرف شود.

وی افزود: در حوزه زرشک و عناب چنانچه دمای منهای ۳۷ درجه به مدت دو هفته دوام داشته باشد باعث صدمه به درختان می‌شود؛ در مورد انار و زیتون منهای ۱۲ درجه به مدت ۲ هفته یا با زمان کمتر و نوسانات شبانه بیشتر باعث صدمه به درختان خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: سرمای اخیر برای کنترل آفات و چانچه با یخ اب همراه باشد برای کنترل موش بسیار مفید است؛ همچنین برای تامین نیاز سرمایی درختان میوه مناسب است؛ در هنگام وقوع سرما و بلافاصله قبل از وقوع استفاده از کودها به دلیل سرمای محیط کارایی چندانی ندارد.

جعفری تصریح کرد: بهترین روش مقابله با سرمازدگی  توصیه به تغذیه گیاه از ابتدای فصل رشد بوده و توجه به دادن ازت در آب و در درختان قبل از وقوع و پس از وقوع سرمای شدید آبیاری مهم است.

وی با بیان اینکه سرمای حال حاضر در منطقه در کاهش آفات درختان پسته، زرشک و عناب بسیار موثر است، افزود: آبیاری باغات در این زمان، می‌تواند اثربخشی سرما در کنترل آفات را دو چندان کند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: در طول فصل سرد حتما حداقل دو مرتبه یخ آب زمستانه را انجام دهید؛ آبیاری را عمیق انجام دهید تا علاوه بر اثرات ذکر شده با آبشوئی خاک موجب کاهش شوری خاک منطقه ریشه نیز شود.

جعفری ادامه داد: درخت پسته دمای از مثبت ۴۰ تا منفی ۲۰ درجه سانتی گراد را تحمل می‌کند و اگر چنانچه کاهش دمای هوا به کمتر از منفی ۲۰ درجه سانتی گراد به مدت دو هفته طول بکشد احتمال سرمازدگی درختان پسته وجود دارد؛ لذا لازم است در صورت کاهش دما تا این حد نسبت به روشن کردن بخاری باغی در باغات پسته اقدام شود.

وی با بیان اینکه تغذیه اصولی درختان پسته در طول فصل در ایجاد مقاومت آن‌ها به سرمای زمستان موثر است، اظهار کرد: مصرف کودهای پتاسیم و روی در ایجاد مقاومت به سرما موثر است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه چالکود و هرس زمستانه باغات را به بعد از رفع خطر سرمای زمستانه منتقل کنید، تصریح کرد: چنانچه چالکود را انجام داده‌اید حتما نسبت به پر کردن چاله‌ها اقدام کنید.

جعفری با اشاره به اینکه تنه درختان پسته را با رنگ محافظ تنه رنگ آمیزی کنید، اظهار کرد: این کار مانع ترک خوردن تنه در اثر سرمای زمستان و تابش نور خورشید پس از آن می‌شود.

توجه به سوخت جایگزین مرغداری‌ها

وی افزود: در گندم و جو مصرف کودهای پتاسیمی برای مقابله با سرما قبل از سرما موثر بوده و کود آبیاری کودهای محلول پتاسه و فسفره پس از سرما برای غلات توصیه می‌شود.

جعفری بیان کرد: همچنین محلول پاشی اسیدهای آمینه و محرک‌های رشد پس از سرما در گندم و جو در کاهش خسارت سرما و افزایش عملکرد موثر است.

وی یادآور شد: واحدهای مرغداری، گلخانه‌ها و دامداری‌های صنعتی برای قطع گاز و استفاده از سوخت مایع آمادگی لازم را داشته باشند؛ در تامین سوخت مشکلی نداشته و به راحتی با معرفی و نظر فرماندار دسترسی انجام شده و اگر واحدی دچار خسارت شد، برآورد خسارت انجام می‌شود.