دست کشاورزان در پوست گردو/ سرمازدگی بلای جان کشاورزی کرمان
فصل برداشت گردو در کرمان به عنوان دومین قطب تولید این محصول در کشور در حالی آغاز شده که بسیاری از باغ ها هیچ محصولی ندارند.
استان کرمان ۲۵ درصد از باغهای گردوی کشور را در خود جای داده است و شهرستانهای بافت و رابر به عنوان قطب تولید این محصول در استان شناخته میشوند، این روزها بازار خرید و فروش گردو در استان بیش از هر زمان دیگری داغ شده و هر کیلو گردو بر اساس کیفیت از ۱۶۰ تا ۲۲۰ هزار تومان به فروش میرود اما بخش عظیمی از ۱۷ هزار هکتار باغ گردو در استان کرمان درگیر آفت کرم خراط، سرمازدگی و خشکسالی شده اند.
مشکلاتی که سالها حل نشده است
برخی از این مشکلات سالهاست گریبان تولید در این بخش را گرفته است و کارشناسان و محققان برای رفع این چالشها هیچ راهکار مشخصی ارائه نکرده اند به طور مثال کرم خراط که به عنوان خطرناکترین آفت درختان گردو محسوب میشود همچنان در باغهای استان می تازد و درختان بیشتری را درگیر میکند اما راهکارها موقتی، مسکن و زودگذر است، گاهاً به دلیل عدم تخصیص بودجه و یا تزریق دیر هنگام بودجه برای مبارزه با این آفت طرحهای دولتی در این خصوص عقیم میماند و بخش خصوصی نیز به دلیل هزینههای بالا و عدم وجود روش مشخص برای مبارزه قطعی با این آفت منفعل شده اند.
زیره به کرمان میبرند
در نهایت این کشاورزان هستند که بعد از آلوده شدن درختان تنها راهشان قطع درختان و سوزاندن درختان است، اما در سال جاری باز هم تغییرات اقلیمی گریبان کشاورزان را گرفت و سرمازدگی باعث کاهش تولید گردو در استان شده است و حالا کار به جایی رسیده که دومین تولید کننده گردو در کشور برای تأمین نیاز مردم استان اقدام به واردات مغز گردو از آذربایجان شرقی، گردو خشک از چین و تویسرکان میکند و کشاورزان بازار داخل استان را هم از دست داده اند.
افت کاهش کیفیت محصول و کاهش تولید کار را به جایی رسانده که بازار از دست رفته است و بعد از سالها هشدار رسانهها به مدیران استانی و سازمانهای تحقیقات کشاورزی حالا کشاورز گردو کار کرمانی دستانش در پوست گردو مانده است.
محمد سلاجقه از گردو کاران شهرستان بافت است که به خبرنگار مهر میگوید: در سال گذشته بارندگی خوبی روی نداد و عملاً نتوانستیم در زمینه آبیاری باغها آنچه که باید را انجام دهیم و همین مساله روی بازدهی و تولید اثر میگذارد و موجب افت کیفیت تولید میشود.
وی عنوان کرد: از سوی دیگر سرمازدگی ابتدای سال جاری بخش زیادی از سرشاخه را سیاه کرد و محصول از دست رفت و از طرف دیگر آفت کرم خراط در باغها جولان میدهد و ما به عنوان کشاورز تنها کاری که میتوانیم انجام دهیم حذف درختان گردوی آلوده است.
وی ادامه داد: در برخی از باغها آنقدر این درختان حذف شده اند که دیگر اثری از باغهای کهنسال و در هم تنیده دیده نمیشود اما ما به ناچار مجبوریم برای مبارزه با آفت درختان آلوده را قطع و آتش بزنیم چون سمها روی این آفت اثری ندارند و کرم خراط تکثیر میشود.
حسین شمس الدینی دیگر باغدار رابری نیز به خبرنگار میگوید: طی سالهای اخیر گردوی چینی و تویسرکان وارد استان کرمان میشود و در عطاریها به مردم فروخته میشود، گردوی چینی و تویسرکانی ارزانتر از گردوی استان کرمان است و به همین دلیل هم مردم با توجه به مشکلات اقتصادی رغبت بیشتری برای خرید آنها دارند.
وی گفت: محصول چینی که مسلماً ارزش غذایی ندارد و این محصول دستکاری ژنتیکی شده و ارگانیک نیست و در خصوص محصول تویسرکان حداقل چیزی که میتوان در موردش گفت این است که میزان چربی بسیار کمتری دارد و در خصوص استفاده از سم هم چون ناظری در این زمینه وجود ندارد و گردو ها به صورت فلهای به کرمان منتقل میشوند نمیتوان اظهارنظر قطعی کرد.
وی گفت: آنچه مسلم این اینکه در تحریمها که امکان صادرات نیز وجود ندارد بازار داخل استان نیز از دست رفته است و کشاورز کرمانی حتی در استان خودش نیز بازار ندارد و محصول روی دستمان میماند.
کشاورزان حمایت نمیشوند
وی میگوید: کشاورزان آبی برای آبیاری ندارند از سوی دیگر هیچ حمایتی هم نمیشوند و با وجود خسارتهای شدیدی که وارد میشود اما نه آفت کرم خراط کنترل میشوند نه طرحی برای تأمین آب وجود دارد و نه برای خسارتهای سرمازدگی فکری میشود در همین وضعیت آب سرشاخههای رودخانههای بافت و رابر هم برای شرب به مناطق دیگر منتقل میشود.
رئیس جهاد کشاورزی استان کرمان با تاکید سطح تولید گردو در کرمان در سال جاری به خبرنگار مهر گفت: روند کاهش تولید ادامه دارد و مهمترین دلیل هم سرمازدگی و خشکسالی است و پیش بینی ما برای سال جاری برداشت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تن محصول است.
محمد خیر اندیش از برداشت سنتی، عدم بسته بندی و فروش فلهای محصول و بدون برند استان کرمان انتقاد کرد و افزود: گردوی کرمان باید به اسم همین استان صادر شود و در بازار مصرف عرضه شود.
وی عنوان کرد: در استان ۱۷ هزار و ۱۲۰ هکتار باغ گردو بارور و نهالستان وجود دارد و بیشترین سطح کشت مربوط به بافت و رابر و ارزوئیه است.
خیر اندیش افزود: بیشترین عرضه محصول در داخل استان انجام میشود و بخشی از گردو نیز به کشورهای خلیج فارس صادر میشود.
با وجود پتانسیلهای بالای کشاورزی در استان کرمان اما عدم برنامه ریزی در بخش تولید و حمایت نشدن کشاورزان موجب شده مشکلات کشاورزان بیشتر شود و کشاورز به جای ماندن در روستاها و تولید مهاجرت کند از سوی دیگر بازار داخلی استان کرمان نیز برای کشاورزان حفظ نشده و شاهد واردات گسترده گردو از استانهای دیگر به کرمان هستیم به طوریکه با عرضه محصول ارزان قیمت سعی در تسخیر بازار شده است و همین امر موجب شده محصول کشاورزان کرمانی روی دستشان بماند.