اصلاح الگوی کشت، مرهمی بر آلام زمین
اجرای طرح اصلاح الگوی کشت راهبردی هوشمندانه برای مدیریت مصرف آب و افزایش بهره‌وری در شرایط خشکسالی و بحرانی منابع آبی است که همراهی و احساس مسوولیت کشاورزان و مدیریت کارشناسی و علمی مسوولان لازمه اجرای آن است.
به گزارش ایرنا، پس از ۱۳ سال و با ابلاغ سند الگوی کشت در سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ روز تاریخی برای کشاورزان کشور رقم خورد.
در طرح الگوی کشت پیش بینی شده با ایجاد مشوق برای محصولات راهبردی و مشخص شدن تعرفه‌ها برای محصول‌های جالیزی و سبزی و صیفی، تعادل بخشی ایجاد می‌شود. چندی پیش آیت‌الله رئیسی طرح اصلاح الگوی کشت با ایجاد مشوق‌ها و جذابیت ها برای کشاورزان را بسیار مهم دانست و متذکر شد: اگر عوارض کشت سُنّتی و فواید اصلاح الگوی کشت برای کشاورزان تبیین شود، حتماً از سوی آنان پذیرفته خواهد شد.
به اعتقاد متخصصان تامین بازار فروش، توجه به کشاورزی قراردادی و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی از راهبردهای مهم اصلاح الگوی کشت است؛ طرحی که کمک بزرگی به حفظ منابع آب و خاک می کند و می تواند، هرچند دیر، مرهمی بر آلام زمینی باشد که منبع اصلی کاشت و داشت و برداشت روزی زمینیان است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز سمنان با توجه ویژه و تاکید رئیس جمهور به موضوع اصلاح الگوی کشت، به این مهم پرداخته است.
منظور از اصلاح الگوی کشت چیست؟
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: منظور از اصلاح الگوی کشت، کاشت گیاهان کم‌آب‌بر است به این معنا که به نسبت میزان مصرف آب، بهره‌وی بالایی داشته باشند.
مهدی قرائیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ادامه داد: توسعه کشت گیاهان دارویی، کشت گلخانه‌ای و کشت در اراضی شیب‌دار به عنوان کشت‌های سازگار با اقلیم و ظرفیت استان سمنان به عنوان الگوی کشت در دستور کار قرار دارد.
وی بیان کرد: بهره‌وری در کشت گلخانه‌ای نسبت به کشت سنتی چشمگیر است به طوری که براساس گزارش‌ها به ازای یک لیتر مصرف آب میزان تولید گلخانه‌ای ۱۰ برابر است.
اراضی شیب‌دار فرصتی برای افزایش بهره‌وری بر اساس الگوی کشت
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: اراضی شیب‌دار به خودی خود اراضی کم بازده است، اما می‌توان با کاشت گونه‌های سازگار با اقلیم مانند بادام و انگور از این اراضی بهینه استفاده کرد.
وی بیان کرد: در اراضی شیب‌دار این امکان وجود دارد که بتوان با بهره‌گیری از فنون ساده آب باران(آب سبز) را استحصال و برای آبیاری استفاده کرد.
وی تصریح کرد: استفاده از مالچ‌های مختلف مانند مالچ سنگ‌ریزه و یا مالچ موادآلی مانند کاه و کلش برای حفظ رطوبت خاک، و ایجاد سامانه‌آبگیر در بالادست درختان، از جمله راهکارهای موثر استفاده از بارندگی‌ها است.
قرائیان بیان کرد: ارتفاعات مناطق شمالی استان سمنان که در همسایگی استان‌های مازندران و گلستان قرار دارد با میانگین بارندگی بیش از ۴۰۰ میلیمتر در سال ظرفیت خوبی برای تولید محصولات باغی و گیاهان دارویی متناسب با الگوی کشت به صورت دیم است.
وی افزود: دیم‌زارهای رهاشده در اراضی شیب‌دار همواره یکی از عوامل فرسایش و از منابع عمده تولید رسوب است که تامین رطوبت و استقرار نهال‌های مثمر در این اراضی احیا می شود و افزایش تولید محصولات کشاورزی را به همراه دارد.
به گفته وی، کاهش فرسایش خاک و مهار رواناب‌ها، افزایش سطح زیر کشت و تولید محصولات باغی، تثبیت و ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت قشر مولد روستا به شهر و در نهایت مدیریت خشکسالی، از جمله مزایای توسعه باغ ها در اراضی شیب‌دار است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: وسعت باغ و کشت گیاهان دارویی در اراضی شیب‌دار استان در حدود ۲ هزار هکتار است.
وی یادآور شد: پرداخت تسهیلات از جمله راهبردهای دولت برای توسعه باغ‌ها در اراضی شیب‌دار است و سال گذشته ۱۰۰ درصد اعتبارات در این بخش جذب و پرداخت شد.
گیاهانی که در تابستان سبز نیستند ظرفیتی برای مدیریت مصرف آب
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: گیاهان دارویی مانند زعفران، زیره، موسیر، گل‌گاوزبان و ثعلب، گیاهانی دارای ارزش افزوده، سازگار با اقلیم استان و متناسب با الگوی کشت است.
قرائیان افزود: گیاهی مانند زعفران در تابستان سبز نیست و با وجود گرمای هوا، نیاز آبی چندانی ندارد و زمانی که هوا رو به خنکی می‌رود سبز می‌شود و نیاز به آبیاری دارد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: کشاورزان استان باید به سمت تولید گیاهانی مانند زعفران بروند که با کمترین مصرف آب، بهره‌وری بالایی دارد.
وی یادآور شد: اکنون عملکرد برداشت زعفران در استان سمنان در هر هکتار حدود سه‌کیلوگرم است و استان برای رسیدن به جایگاه واقعی خود از لحاظ وسعت کشت و عملکرد در واحد سطح باید بیش از پیش همت گمارد.
راهکارهای ترغیب کشاورزان به کاشت براساس الگوی کشت چیست؟
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان بیان کرد: برای اینکه کشاورزان برای توسعه کشت گیاهان دارویی مانند زعفران ترغیب شوند باید دولت تمهیدات ویژه در نظر بگیرد.
قرائیان افزود: گیاهان دارویی بازار تخصصی دارند و خرید تضمینی و تامین بازار فروش از سوی دولت راهکار موثر در توسعه کشت گیاهان دارویی است.
وی ادامه داد: بازار فروش مهمترین دغدغه کشاورزان است و اگر در زمینه تامین بازار اقدامی تضمینی صورت گیرد، بدون شک کشاورزان به کشت گیاهان دارویی و کشت بر اساس الگو ترغیب خواهند شد.
قرائیان افزود: گیاهان دارویی بازار تخصصی دارند و خرید تضمینی و تامین بازار فروش از سوی دولت راهکاری موثر در توسعه کشت گیاهان دارویی است.
وی بیان کرد: کشاورزی قراردادی راهکاری موثر در رفع دغدغه کشاورزان است، اما کشاورزی قراردادی کار بزرگی است و برای موفقیت در اجرای این طرح باید از بخش خصوصی کمک گرفت و این بخش باید با دولت همگام شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: جذب سرمایه‌گذار برای اجرای کشاورزی قراردادی امنیت خاطر و اعتماد را در قلب کشاورز قوت می‌بخشد و موجب توسعه کشاورزی براساس الگوی کشت و مدیریت مصرف آب می‌شود.
تاکید کرد: برای حمایت از کشاورز باید به سمت کشاورزی قراردادی رفت تا معیشت کشاورز بهتر شود و بهره‌وری و تولید افزایش یابد.
وی اضافه کرد: توسعه کشت مبتنی بر قرارداد با پشتیبانی سرمایه‌گذاران و مشارکت بین بخش‌های مختلف زنجیره تولید موجب تسهیل فرآیند تأمین نهاده، فرآوری، بازاریابی و عرضه مناسب محصول می‌شود.
قرائیان بیان کرد: اجرای موفق طرح کشاورزی قراردادی در استان سمنان موجب می شود کشاورزان به جای دغدغه‌های جانبی تنها به فکر تولید و کیفیت محصول باشند.
وی تصریح کرد: اجرای طرح کشاورزی قراردادی یکی از محوری ترین کارهای وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم است که توسعه این نوع کشت عزت و اقتدار کشاورز را تقویت می‌کند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: در کشاورزی قراردادی کشاورز با سفارش سرمایه گذار نسبت به تولید محصول اقدام می‌کند که ایجاد بازار فروش مناسب و جلوگیری از تولید بدون تقاضا، از مزایای کشاورزی قراردادی است.
به گزارش ایرنا، وزارت جهادکشاورزی دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود کشت قراردادی محصولات زراعی به‌ویژه گندم و کلزا را به منظور بهبود فرایند تولید و بازار در دستور کار قرار داد، زیرا کشت قراردادی می‌تواند موجب رعایت الگوی کشت، افزایش بهره‌وری در تولید، کاهش ضایعات، رشد ارزش افزوده، متعادل شدن عرضه و تقاضا و در نهایت حذف دلالان و واسطه‌گران شود.
