وضع عوارض بر محصولات جالیزی چقدر به اصلاح الگوی کشت کمک می‌کند؟

علیرضا عباسی عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، درباره طرح وزارت جهاد کشاورزی برای وضع عوارض بر هفت محصول جالیزی  و اثرات سو این تصمیم گفت: ما باید ابتدا مشخص کنیم که هدفمان از اجرای وضع عوارض صد درصدی بر محصولات جالیزی چیست؟ وزارت جهاد کشاورزی باید مشخص کند که از این تعرفه‌ای که قرار است وضع کند و محدودیت در کشت این محصولات ایجاد کند، به دنبال این است که محصولات اساسی در کشور کشت شود یا اینکه به دنبال این است که صادرات این محصولات را محدود کند.

وی در ادامه افزود: اگر هدف وزارت جهاد کشاورزی محدود کردن صادرات این محصولات است، بر اساس قانون باید از ۶ ماه قبل وزارت جهاد این مسئله را اعلام می‌کرد نه اینکه به یکباره این اقدام را انجام دهد. این محصولات جالیزی ۱.۳ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور دارد و از حدود ۲۸ میلیون تن تولید این محصولات ما فقط ۳ میلیون تن را صادر و ۲۵ میلیون تن دیگر، برای مصرف داخل کشور است.

این نماینده مجلس یازدهم با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی با این اقدام نمی‌تواند مانع کشت این محصولات و هدایت کشاورز به سمت کشت محصولات اساسی بشود خاطر نشان کرد: ۳ میلیون تن محصول جالیزی صادراتی، سطح زیر کشت ۱۰۰ هزار هکتاری دارد. با این ۱۰۰ هزار هکتار قرار است چه محصول اساسی را در کشور کشت کنیم؟

عباسی افزود: اگر می‌خواهیم به سمت تولید محصولات اساسی برویم، باید بهره‌وری را در سایر محصولات افزایش بدهیم. فاصله عملکری ما در کشت محصولات کشاورزی خیلی زیاد است و دچار خلاء عملکرد هستیم.

وی اذعان داشت: اگر دانش را در حوزه تولید نفوذ بدهیم و تاثیر دانش را افزایش بدهیم، به افزایش بهره‌وری می‌رسیم و با این افزایش می‌توانیم کالاهای اساسی را تولید کرده و به خود کفایی برسیم.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در ادامه تاکید کرد: از سوی دیگر باید محصولات جالیزی و سبزی و صیفی را در گلخانه‌ها کشت کنیم تا با کشت گلخانه‌ای هم عملکرد را بالا ببریم و صادرات هم افزایش پیدا کند. حتی می‌توانیم درصدی از اراضی را هم آزاد کنیم تا به کشت محصولات اساسی بپردازند.

عباسی افزود: با این روش وضع عوارض بر صادرات محصولات جالیزی، به هدف نخواهیم رسید و مشکلاتی از جمله کاهش ارز آوری برای ما به وجود خواهد آمد.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس افزود: یکی از دلایل حذف محصولات جالیزی رسیدن کشور به خود کفایی در تولید اقلام اساسی است. در حالی که صادرات ۳.۲ میلیون تنی این محصولات تنها در ۸۴ هزار هکتار زمین کشت می شود که در صورت از بین رفتن این تولید در این زمین ها فقط  ۳۲۰ هزار تن گندم قابل کشت خواهد بود. وقتی ما ۲۰ درصد تولید گندم را افزایش بدهیم می توانیم حدود ۲میلیون تن گندم به تولید خود بیفزایم. پس باید به سمت روش های دیگر برای رسیدن به خود کفایی در تولید محصولات اساسی برویم.

وی در پاسخ به این سوال که عملی کردن این تصمیم به نوعی خود تحریمی برای کشور محسوب نمی شود؟ توضیح داد: این اتفاق می افتد. ما باید دنبال راه های بهتر برای رسیدن به خود کفایی بگردیم. این مسئله ساده ترین و آخرین راه است. اگر ما کارمان را درست انجام دهیم قطعا هم ارزآوری برای کشور خواهد داشت و هم کالاهای اساسی تولید خواهد شد.

عضو کمیسیون کشاورزی درباره استدلال آب بر بودن این محصولات از سوی وزارت جهاد کشاورزی گفت: ما برای آب باید فکر اساسی بکنیم. بهره وری آب در کشور ما ۳۵ درصد است ما باید با استفاده از روش های جدید بهره وری را از ۳۵ به ۵۰ درصد برسانیم. نه اینکه صورت مسئله را پاک کنیم. علاوه بر این رفتن به سمت بهره وری تولید می تواند بهره وری در آب را هم بالا ببرد.

وی ضمن انتقاد از عدم انجام اقدامات لازم در حوزه آبخیزداری و نگهداشت آب افزود: ما می توانیم با این کارها جلوی استفاده بی رویه از ذخایر آبی کشور را بگیریم و تولید را هم افزایش دهیم.

این نماینده مجلس یازدهم در پاسخ به این سوال که وضع عوارض بر صادرات منجر به بیکاری کشاورزان و اعتراض آنها نخواهد شد؟ توضیح داد: مطمئنا وقتی ما کارشناسی نشده و بی تدبیر اقداماتی را انجام دهیم مشکلاتی برای ما ایجاد خواهد شد. قبل از هر اقدامی باید به محصول جایگزینی که کشاورز می تواند آن را کشت کند فکر کنیم. نمی توان در عرض یک هفته و یک ماه سیستم کشت کشاورز را به طول کلی تغییر داد.

وی افزود: ما در اتخاذ هر تصمیمی باید درآمد کشاورز و ارزآوری کشور را در نظر بگیریم.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: بر اساس آمارنامه ۹۸-۹۹ وزارت جهاد کشاورزی ۸۱۳ هزار هکتار از زمین های زراعی کشور زیر کشت محصولات جالیزی و سبزیجات است که ۶.۶ درصد از کل زمین های زراعی را تشکیل می دهد.

وی افزود: از این ۸۱۳ هزار هکتار فقط ۱۵ درصد آن صادرات است و ۸۵ درصد این محصولات مصرف داخل است. در واقع فقط یک درصد از زمین های زراعی کشور برای صادرات محصولات جالیزی استفاده می شود. این ۱ درصد می تواند ما را به خود کفایی برساند؟ قطعا خیر. در این شرایط ما باید روش های دیگر را برای رسیدن به خود کفایی در محصولات اساسی استفاده کنیم و به خود کفایی برسیم. در این راستا می توان از زمین های دیم  و مراتع و با افزایش بهره وری به هدفمان برسیم.

عباسی درباره میزان آسیب به بازارهای منطقه ای با اجرای این تصمیم گفت: مطمئنا کشاورز  و صادر کننده ما در شرایط فعلی بعد از تلاش زیاد این بازارها را برای خودش ایجاد کرده است. وقتی صادرات با مشکل مواجه شود این بازارها را از دست خواهیم داد و برای دوباره به دست آوردن این بازارهای خیلی موفق نخواهیم بود.