دانستنی‌هاطيور
مدیریت مرگ و میر در تولیدات حداکثری مرغداری
مرگ و میر معمولاً ناشی از بیماری هاست اما می تواند ناشی از ضعف مدیریت نیز باشد.
برای اینکه علت مرگ و میر مشخص شود معمولاً آزمایشاتی بر روی لاشه انجام می شود. با اینحال بایستی در گزارشات مربوط به نتیجۀ کالبد شکافی نیز دقت شود؛ چرا که اگر گزارش، به دنبال کالبد شکافی از تعداد کمی طیور صورت گیرد از دقت بالایی برخوردار نبوده و نمی توان به این نتیجه اعتماد کرد.
یکی از بهترین تدابیر برای زمانی که تعداد مرگ و میر بالاتر از حد نرمال باشد انجام کالبد شکافی یک بار در هفته است.
پس از جمع آوری داده ها و اطلاعات به دست آمده، آنها را دسته بندی کنید. مثلاً عامل عفونت ، پرولاپس ، سندروم مرگ ناگهانی ، اختلالات رشدی ، لنگی ، و بدون ضایعه . هر کدام را دقیقاً در دسته و گروه خود می گذارید و سپس با استفاده از اطلاعات به دست آمده می توانید نموداری تهیه کنید که علت اصلی مرگ و میر را به شما می گوید.
تحریک نوری
یکی از دلایل رایج در مرگ و میر طیور می تواند نور ناکافی باشد. جوجه ها نیاز دارند که به وزن مناسب ، ذخیرۀ گوشت و چربی کافی برسند و بالاترین میزان تخمگذاری با پایین ترین میزان مرگ و میر را داشته باشند. جوجه هایی که در شرایط ضعیف نگه داشته می شوند به تحریکات نوری نیز واکنش خوبی نمی دهند و تولید پایین و مرگ و میر بالایی خواهند داشت.
جوجه هایی که در شرایط نامطلوب رشد کرده اند در صورتی که تحریک نوری دریافت کنند ممکن است بر اثر سندروم مرگ ناگهانی ، پرولاپس و یا از این قبیل تلف شوند و یا دچار عوارضی مثل دو زرده شدن تخم مرغ ها در تعداد بالا گردند.
برخی جوجه ها که در شرایط نامطلوب رشد کرده اند رشد مناسبی نخواهند داشت دچار چاقی و اضافه وزن می شوند و تخم مرغ های کم خواهند داشت و یا اصلاً تخم نمی گذارند. همچنین مرغ هایی که اضافه وزن دارند بیشتر از سایر طیور در معرض خطر مرگ و میر قرار دارند.
یکدست بودن طیور از مهم ترین عوامل در جلوگیری از مرگ و میر است.
گلۀ طیور بسته به لاین آن می بایست بین ۲۱ تا ۲۲ هفتگی برای تحریکات نوری آمادگی داشته باشند. در صورتی که طیور در موعد مقرر هنوز به شرایط مطلوب نرسیده باشند، می توان یک هفتۀ دیگر هم صبر کرد و بعد اولین افزایش نور را داد اما بیشتر از یک هفته مجاز نیست. بهترین روش برای اینکه بدانیم آیا طیور آمادگی لازم را دارند یا خیر محاسبۀ امتیاز گوشت و چربی لگن آنهاست. بدین منظور مرغ ها بایستی امتیاز ۳ به بالا برای ذخایر گوشتی داشته باشند و بیشتر آنها(بالای ۹۰ درصد) بایستی از ذخایر چربی خوب برخوردار باشند. داشتن ذخایر چربی کافی و نه بیش از حد برای واکنش هورمونی لازم به تحریکات نوری لازم و ضروریست.
برنامۀ تغذیه در تحریک نوری تا اوج تخمگذاری
در آغاز تحریک نوری و اوایل دورۀ تخمگذاری ها ، افزایش خوراک می تواند منجر به تحریکات بالا گردد. وقتی کمتر از ۳۰ درصد از طیور تخمگذاری دارند، به افزایش خوراک واکنش دارند.
وجود فضای کافی در کنار فیدر به نحوی که تمامی مرغ ها فضای کافی برای دسترسی به خوراک داشته باشند برای یکدست شدن گلۀ طیور و پیشگیری از اضافه وزن در برخی طیور و متعاقباً جلوگیری از مرگ و میر بسیار اهمیت دارد. برای هر مرغ حدود ۱۵ سانتیمتر فضا در کنار فیدر توصیه می شود. توزیع بد خوراک و یا دسترسی ضعیف به فیدر می تواند برای گلۀ طیور دردسرساز باشد . مرغ های کوچک تر نمی توانند برای رسیدن به خوراک با مرغ های بالغ تر رقابت کنند در نتیجه خوراک کافی دریافت نمی کنند و تخمگذاری آنها با کاهش یا توقف مواجه خواهد شد. همچنین بخاطر ضعیف شدن خطر ابتلا به بیماری ها را دارند. از سوی دیگر مرغ های بالغ تر چون دسترسی بهتر به خوراک دارند دچار اضافه وزن می شوند و مرگ به خاطر اضافه وزن آنها را تهدید می کند.
نقش تغذیه در بازدهی مرغ های گوشتی بسیار زیاد است. چنانچه تعداد زیادی از طیور بر اثر سندروم مرگ ناگهانی تلف می شوند حتماً جیره نویسی خوراک اشکال دارد. سدیم بالا در خوراک یا آب می تواند منجر به مرگ ناگهانی در طیور شود همچنین فسفات و پتاسیم پایین نیز چنین اثری می گذارد.
تشنج عضلانی نیز عارضه ای است که در نتیجۀ سوء تغذیه به وجود می آید. مخلوط کردن پوست صدف و گوش ماهی در خوراک بهترین راه تأمین نیاز بدن طیور به کلسیم است.
محیط پیرامون
محیط پیرامون نیز در بازدهی خوب طیور نقش مهمی دارد. عوامل استرس زایی مثل سر و صدای بلند ، رفت و آمد افراد به محیط ، و نگهداری نامناسب تجهیزات مرغداری می تواند باعث ایجاد مرگ و میر در طیور گردد. یکی از مهم ترین استرس ها استرس گرمایی است؛ هنگام خوردن و هضم کردن خوراک طیور دچار گرمای متابولیک یا ناشی از سوخت و ساز در بدن می شوند بنابراین پس از تغذیه حتماً بر روی مرغ ها نظارت داشته باشید تا مبادا آنها را در حال نفس نفس زدن (با دهان باز) ببینید.
برای خنک سازی طیور در هنگام تغذیه توصیه می شود که تهویه روشن باشد.
