چگونه اثرات زیستمحیطی کشاورزی کاهش مییابد؟
حدود نیمی از مساحت سطح کره زمین برای مصارف کشاورزی در نظر گرفته شده و منجر به سه چالش فوری زیستمحیطی بشریت شده است. کشاورزی مسئول اکثر انتشار گازهای گلخانهای است، حدود ۷۰ درصد از مصرف آب شیرین جهانی را میطلبد و بزرگترین عامل از بینرفتن زیستگاههاست که به نوبه خود تنوع زیستی زمینی را تهدید میکند.
به نقل از ارث، در حال حاضر، گروهی از دانشمندان بینالمللی پیشنهاد کردهاند که اگر بتوانیم زمینهای زراعی کنونی را به مکانهای مناسبتر و پربارتر در سراسر جهان منتقل کنیم و در عین حال به اکوسیستمها در مناطق کشاورزی بیرونق اجازه بازسازی دهیم، ردپای کربن و تنوع زیستی تولید کشاورزی به حداقل میرسد و قرار دادن زمینهای زراعی جدید در مناطقی که بارندگی تمام آب مورد نیاز را تامین میکند، نیاز به آبیاری سیستماتیک را از بین میبرد.
کارشناسان مناطق بزرگ کشاورزی جدید را برای بسیاری از محصولات عمده در اطراف ایالاتمتحده و جنوب صحرای بزرگ آفریقا پیشنهاد میکنند، در حالی که مناطق عظیمی از زمینهای کشاورزی کنونی در اروپا و هند میتوانند به زیستگاه طبیعی بازگردند.
زمینهای زراعی در بسیاری از نقاط، جایگزین زیستگاه طبیعی شدهاند که حاوی مقدار زیادی کربن و تنوع زیستی است و محصولات در آنجا رشد خوبی ندارند.
دکتر رابرت بیر، محقق اصلی این تحقیق گفت: اگر اجازه دهیم این مکانها بازسازی شوند و تولید را به مناطق مناسبتر منتقل کنیم، فواید زیستمحیطی را به سرعت مشاهده خواهیم کرد.
محققان از نقشههای جهانی مناطق در حال رشد کنونی ۲۵ محصول عمده از جمله گندم، جو و سویا استفاده کردند که مجموعا ۷۷ درصد از زمینهای زراعی در سراسر جهان را تشکیل میدهند. آنان برای هر محصول تاثیر کربن را با مقایسه ذخایر کربن موجود در محصولات با کربنی که در پوشش گیاهی و خاک طبیعی محلی مرتبط میشود، ارزیابی و به طور مشابه، تفاوت بین تنوعزیستی محلی را در پوشش گیاهی طبیعی و در زمینهای زراعی برآورد کردند.
همین روشها محققان را قادر میسازد تا تنوع زیستی مهم و اثرات کربن تولید محصول را در مکانهایی که در حال حاضر کشت نمیشوند، پیشبینی کنند. طبق پیشبینیهای مدلها، توزیع مجدد زمینهای زراعی بر اساس طرح کشاورزی مکانیزه و با نهاده بالا، تا زمانی که زمینهای زراعی اولیه اجازه بازگشت به حالت طبیعی و جنگلی خود را داشته باشند، تاثیر کربن کشاورزی محصول را تا ۷۱ درصد کاهش میدهد که معادل ثبت ۲۰ سال انتشار خالص دیاکسیدکربن فعلی است. درختان با رشد، کربن را جذب میکنند همچنین کربن بیشتری را نسبت به زمانی که محصولات در خاک رشد میکنند جذب خواهند کرد.
در این طرح بهینهشده، تاثیر تولید محصولات زراعی بر تنوع زیستی جهان تا ۸۷ درصد کاهش مییابد که خطر انقراض بسیاری از گونههایی را که کشاورزی برای آنها تهدید بزرگ است به شدت کاهش میدهد.
محققان اظهار کردند که زمینهای زراعی به سرعت به حالت طبیعی خود باز میگردند و اغلب ذخایر کربن و تنوع زیستی اولیه خود را ظرف چند دهه به دست خواهند آورد.
محققان تشخیص میدهند که در حال حاضر امکان جابجایی زمینهای زراعی در مقیاس جهانی به مکانهای جدید و پربارتری که آنان شناسایی کردهاند، نخواهد بود. با این حال، نقشهها و مدلهای مکانهایی را نشان میدهند که زمینهای زراعی کنونی حاصلخیز نیستند اما پتانسیل تبدیلشدن به نقاط مهم برای تنوعزیستی و ذخیرهسازی کربن را دارند.
در نظر گرفتن تغییرات شدید کمتر و تنها توزیع مجدد زمینهای زراعی در داخل مرزهای ملی به جای جهانی نیز مزایای قابلتوجهی را به همراه خواهد داشت که تاثیر کربن جهانی تا ۵۹ درصد کاهش مییابد و تاثیر تنوع زیستی ۷۷ درصد کمتر از اکنون خواهد بود. البته اجرای این طراحی مجدد واقعبینانه نیست اما حتی اگر تنها بخشی از زمینهای زراعی جهان را جابهجا کنیم با تمرکز بر مکانهایی که کمترین کارایی را برای کشت محصولات دارند، مزایای زیستمحیطی فوقالعاده خواهد بود.
بسیاری از زمینهای زراعی جهان در مناطقی واقع شدهاند که ردپای زیستمحیطی عظیمی دارند و جایگزین اکوسیستمهای غنی از کربن و تنوعزیستی شدهاند و منبع قابلتوجهی از منابع آب محلی هستند. این مکانها به دلایل تاریخی مانند نزدیکی آنها به سکونتگاههای انسانی انتخاب شدهاند اما محققان میگویند اکنون زمان آن فرا رسیده است که غذا را به روشی بهینهتر پرورش دهیم.
جزئیات نقشههای کشاورزی احیا شده در مجله Nature Communications Earth & Environment منتشر شده است.