کشاورزی شهری، پاسخی برای امنیت غذایی/ دلایل گسترش کشاورزی شهری در کشورهای پیشرفته دنیا چیست؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم«پرونده معجزه آبخیزداری»؛ سال سال ۲۰۰۸ را می توان یکی از مهمترین سال های تاریخ جهان به شمار آورد. در همین سال بود که جمعیت شهری از جمعیت روستایی در دنیا بیشتر شد. در سال ۲۰۰۷ سازمان بودجه سازمان ملل متحد پیش بینی کرد که جمعیت جهان که در این سال ۳.۳ میلیارد نفر بود تا سال ۲۰۵۰ دو برابر شده و به ۶.۴ میلیارد نفر برسد. همین عامل موجب تمایل کشورهای مختلف به کشاورزی شهری شده است.

امروزه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، کشاورزی شهری و تولید غذا در داخل و یا اطراف شهر پاسخی است به غذای ناکافی، نامطمئن و خارج از دسترس همگان. همچنین کشاورزی شهری می تواند امکان استفاده از غذا را با هزینه کمتر برای عده بیشتری فراهم آورد. علاوه بر آن مشغول شدن به انجام کشاورزی شهری به تنوع بالاتری در خوراکی ها می انجامد. بنابراین در نظر گرفتن استراتژی مناسب در راستای رسیدن به غذای در دسترس و قابل تهیه برای همه ضروری است.

تاریخچه و پیشینه کشاورزی شهری در دنیا

اولین ردپای کشاورزی شهری را می توان در تمدن مصر پیدا کرد. جایی که مردمانش آب را بازیافت می کردند و زمین های کشت سبزیجات در کنار این مسیرهای آب قرار داشت تا فصل کشت به درازا بیانجامد. همچنین در قرن نوزدهم در آلمان کشاورزی شهری به عنوان پاسخی برای فقر و کمبود غذا و در راستای امنیت غذایی مطرح شد و در حین جنگ جهانی اول و دوم زمین های پیروزی در آمریکا، کانادا و بریتانیا برای کمک به جنگ ساخته شدند.

ایده تولید محصولات غذایی خارج از مرز روستاها، در زمان جنگ های بزرگ و دوره افسردگی (دوره کمبود غذا) مطرح شد تا در سال ۱۸۹۳ به ساکنین شهر دیترویت که دچار افسردگی بودند، زمین هایی اهدا شد تا در آن سبزیجات بکارند و این آغازی برای کشاورزی شهری بود. این زمین ها موجب درآمدزایی، خودکفایی و تولید محصولات غذایی در زمان های سخت شدند. تا سال ۱۹۱۹، ۵ میلیون زمین در حال کاشت و بیش از ۵۰۰ میلیون پوند محصول برداشت شد و بالغ بر ۲.۸ میلیون دلار محصول غذایی در دوران افسردگی بزرگ تولید شد. سپس در دهه ۱۹۶۰ تعدادی زمین کشاورزی شهری در بریتانیا ساخته شد که بر جنبش کشاورزی شهری آمریکا تاثیر گذاشت. اولین مزرعه شهری در سال ۱۹۷۲ در لندن ساخته شد که تلفیقی از زمین کشاورزی و مزرعه پرورش حیوانات بود که خود مقدمه ای برای ایجاد کشاورزی شهری در استرالیا و هلند شد.

ترویج کشاورزی شهری برای کاهش فشار فکری و روانی

دلیل دیگر گسترش کشاورزی شهری در دنیا ایده شفابخشی طبیعت بود. ایده شفابخشی طبیعت و اعتقاد به تأثیر دیدن گیاه، آب و سایر عناصر طبیعی در کاهش فشارهای فکری و روانی و تسریع روند بهبود بیماران از نظر تاریخی ریشه در فرهنگ های باستانی ایرانیان، چینی ها و یونانیان دارد. در اروپای وسطی درمانگاه ها در دیرهای راهبان شکل می گرفت که باغی نیز داشتند. به این ترتیب، ایده باغ های شفابخش که بین منظر و سلامت ارتبط قوی می یافت برای اولین بار در رابطه با مرکز درمانی مانند بیمارستان ها توسط نظریه پرداز آلمانی هرشفیاد در اواخر قرن هیجدهم مطرح شد. او خصوصیات کامل حیات بیمارستان ها را به نحوی توصیف می کند که بتواند موجب کاهش نگرانی و افزایش امید در بیماران شود و وجود آبشارهای کوچک، گل های رنگارنگ، درختچه های سایه دار، گیاهان معطر، مکان هایی برای نشستن و مسیرهای پیاده برای قدم زدن بیماران را توصیه می کند.

تأثیرات اقتصادی و محیطی کشاورزی شهری

تاثیرگذارترین بعد کشاورزی شهری که باعث گسترش آن در کشورهای مختلف دنیا به خصوص کشورهای پیشرفته شده است است، بعد اقتصادی و محیطی آن است. کشاورزی شهری در وهله اول باغچه های شهری با خلق فضای سبز به شادابی و زیبایی محله کمک بسیاری می کنند. علاوه بر آن به دلیل مدیریت انرژی و پسماند در فرآیند کشاورزی شهری، آلودگی نیز در محله کاهش می یابد. یکی از موارد مهم که با کشاورزی شهری به دست می آید، این است که با کشت میوه و سبزیجات تازه در باغچه های شهری دسترسی به غذای سالم برای مردم بیشتر می شود و مصرف میوه و سبزیجات تازه در بین آنها افزایش می یابد و مصرف میوه و سبزجات تازه در بین آنها افزایش می یابد که این خود باعث افزایش سلامت جسمانی مردم می شود. از طرفی انجام فعالیت کشاورزی میزان فعالیت فیزیکی را افزایش داده و این موضوع باعث تقویت سلامت جسمانی و همچنین بهبود وضعیت روانی می شود.

همچنین کشاورزی شهری می تواند امکان ارتباط بیشتر بین نسل ها را فراهم آورد و با ایجاد فضایی امن باعث افزایش حضور ساکنان یک محله به خصوص زنان و کودکان در آن محله می شود.  علاوه بر این برای ترویج کشاورزی شهری، به افراد متخصص برای آموزش هایی از قبیل آموزش کشت انواع گیاهان نیازمند است که این عامل سبب اشتغالزایی و افزایش بازار کار شده و مقداری از هزینه های خانوار در خرید محصولات غذایی را کاهش می دهد.