پرورش ۳ گیاه بومی در خاک‌های شور ممکن شد

به گزارش روز چهارشنبه معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری،  سالیکورنیا از دسته گیاهان شورپسندی است که قادر است با آب دریا رشد کند. این گیاه که شورزی­ ترین گیاه دنیاست حتی می تواند با نمک بالای ۱۸۰ گرم در هر لیتر آب، به رشد خود ادامه دهد.

این گیاه با آن که می تواند در آب شور رشد کند، اما اصلا تحمل خشکی را ندارد، گونه های مختلفی از این گیاه در تمام دنیا موجود است. در ایران، چند گونه از این گیاه وجود دارد که متداول ترین آن، سالیکونیا پرسیکا است. تمام گونه های این گیاه، از خاصیت دانه های روغنی برخوردار نیستند، اما دانه گونه بومی این گیاه در ایران، روغن باکیفیتی دارد.

با قابلیت منحصر به فردی که در این گیاه وجود دارد، می توان اقدامات بسیاری در رفع شور شدن اراضی و خاک های شور انجام داد. سواحل جنوبی کشورمان به دلیل همین معضل، فاقد تولید هستند.

خودکفایی در تولید بذر سالیکونیا

مشکل بزرگی که کشور در حوزه تولید این گیاه داشت، کمبود بذر بود که با قیمت خیلی گران، از خارج وارد می شد، در حال حاضر با حمایت معاونت علمی و فناوری، تولید بذر دو گونه سالیکونیا بیگلوی که دانه روغنی دارد و در تمام دنیا زیر سطح کشت قرار می گیرد و سالیکونیا پرسیکا در ایران، انجام شده است.

از دیگر ویژگی‌های این گیاه، سبزینگی است که علاوه بر زیبایی و فضای سبزی که برای محیط به ارمغان می آورد، می تواند کاربرد بالایی در تولید علوفه کشور داشته باشد. این گیاه شور، با ولع توسط دام خورده می شود و می تواند بدون استفاده از نمک صنعتی، منبع تغذیه بسیار مفیدی برای دام ها باشد.

این گیاه قابلیت تبدیل به پودر و نمک دریایی و حتی استعمال در رستوران ها به عنوان چاشنی خشک و سالاد را هم دارد. همچنین برای بیمارانی که فشار خون دارند، جایگزین بسیار مناسب نمک های صنعتی و تصفیه شده است.

در برخی از استان های کشورمان نظیر کرمان و یزد، به دلیل شور بودن آب های تحت الارض، از آب شیرین کن استفاده می شود. فاضلاب این آب شیرین کن ها، آب شور و بی کیفیتی را پس می دهد که سبب آلودگی ها و خطرات زیست محیطی بسیاری شده است. تنها چاره رفع این معضل، استفاده از گیاه سالیکورنیا است که این آب ها را جذب کرده و به خطرات زیست محیطی ناشی از این چرخه، پایان داده و به این ترتیب مشکل ضایعات به راحتی رفع می شود.

کاشت این گیاه حتی در سواحل و با جزر و مد دریا امکان پذیر است. اکنون این گیاه در سطح وسیعی از سواحل جنوبی آمریکا، مکزیک و چین زیر کشت رفته است. در هلند، برای شیرین کردن خاک اراضی، از این گیاه استفاده می شود. این گیاه را به مدت ۲ تا ۳ سال، در زمین های شور می کارند و سپس، آن خاک شیرین شده و قابلیت پرورش هر نوع گیاه و بذری را پیدا می کند.

حمایت های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مرحله نخست که تولید بذر بود، سبب خودکفایی کشور و صرفه جویی ارزی شد. در مرحله بعدی که بحث توسعه محصول مدنظر است، نیاز به حمایت های بیشتری است تا پایلوت هایی در مناطق شور و جاهای که از نعمت دریا برخوردار هستند، ایجاد شود.