مزارع کشاورزی به قبرستان ماشین‌آلات وارداتی تبدیل شد/ امکان افزایش تولید کشاورزی وجود دارد؟
یک عضو هیأت علمی دانشگاه با بیان اینکه واردات ماشین‌آلات کشاورزی بدون توجه به شرایط آب و خاک و کشاورزان باعث شده که مزارع تبدیل به قبرستان ماشین‌آلات خارجی شود، گفت: در شرایط کنونی امکان افزایش تولید در کشاورزی وجود ندارد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، محمد قهدریجانی عضو هیأت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد در آغاز چالش کشاورزی و امنیت غذایی گفت: عدم توجه به مقتضیات آب و خاک و وضعیت دانش کشاورزان باعث شده است با وجود اینکه دلارهای زیادی برای ماشین‌آلات کشاورزی بزرگ صرف شده است، اما در عمل کشاورزان نمی‌توانند از این ماشین‌آلات به خوبی در زمین‌ها استفاده کنند و هم‌اکنون بسیاری از مزارع به قبرستان ماشین‌آلات کشاورزی خارجی تبدیل شده است.
وی گفت: به عنوان مثال؛ فکر کردیم با وارد کردن ماشین‌های کشاورزی پیشرفته از استرالیا در برداشت نیشکر می‌توانیم بهره‌وری را افزایش دهیم، اما این ماشین‌آلات وارد شده و بعد از ۱۰ سال نه تنها بهره‌وری بالا نرفت، بلکه به خاطر کوبیده شدن زمین با وزن بالای این ماشین‌آلات که در مجموع به ۱۰۰ تن می‌رسد، بهره‌وری کشت نیشکر به یک‌سوم کاهش پیدا کرد، در حالی که خود شرکت سازنده به فکر کاهش وزن این ماشین‌آلات افتاده و ما اصرار داریم این ماشین‌آلات را هنوز وارد کنیم.
قهدریجانی گفت: در حال حاضر میانگین برداشت گندم ۵ تن در هکتار است و ما اصرار داریم آن را به ۸ تن افزایش دهیم، در حالی که این کار نشدنی است. اگر بتوانیم از ضایعات گندم جلوگیری کنیم و هزینه تولید را کاهش دهیم، می‌توان امیدوار به افزایش بهره‌وری بود.
این استاد دانشگاه گفت: حتی وزیر جدید کشاورزی شعار افزایش تولید می‌دهد، در حالی که باید هزینه‌های تولید و ضایعات کشاورزی را کاهش دهیم. مگر می‌شود فقط به فکر افزایش تولید بود در حالی که از مسائل زیست‌محیطی غافل شد؟
* ماشین‌آلات سنگین را بدون توجه به نیاز کشور وارد کردیم
وی گفت: در بخش ماشین‌های کشاورزی، متناسب با اقلیم، خاک و فرهنگ اجتماعی روستائیان عمل نکردیم. ماشین‌های سنگین وارد کردیم که به قاطعیت می‌گویم ما در کشاورزی ایران نیاز به تراکتورهای سنگین نداریم و اکثر این ماشین‌آلات به کوبیده شدن خاک منجر می‌شوند.
این کارشناس کشاورزی گفت: ما ۱۰ سال اسم آمایش سرزمین را شنیده‌ایم، اما هیچ‌کاری در آمایش سرزمین در کشاورزی انجام نشده است. به گونه‌ای که هر کس الگوی کشت سلیقه‌ای طراح می‌کنند اما با عوض شدن یک مدیر و یا یک وزیر، این الگوی کشت تغییر می‌کند. مگر می‌شود الگوی کشت که براساس آمایش سرزمین باشد در کوتاه‌مدت تغییر کند؟
به گفته وی، تراکتورهای سنگین بالای ۱۵۰ اسب بخار با پول زیاد وارد کشور شد، اما ادوات و دنباله‌بندهای آنها فقط نیاز به ۴۰ اسب بخار دارند و بنابراین ما هم پول و هم انرژی خود را ضایع کردیم. اگر همین پول را صرف تراکتورسازی تبریز می‌کردیم، هم تلفات انرژی نبود و هم نیازی به واردات ۲ هزار دستگاه تراکتور سنگین از خارج نبود که به جای کمک به کشاورزی، خاک مزرعه را هم کوبیده و سفت کرده است.
عضو هیأت علمی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد گفت: اکثر تراکتورهای خارجی کامپیوتری هستند که چون کشاورزان آموزش ندیده‌اند نمی‌توانند از آنها استفاده کنند و کارآیی یک تراکتور معمولی از آن انجام می‌شود، بنابراین سرمایه و انرژی خود را تلف می‌کنند.
قهدریجانی همچنین گفت: مشکل کشاورزی ما آموزش و تکنولوژی است. باید شرکت‌های دانش‌بنیان بخش خصوصی را وارد کنیم. قبلاً در بخش آموزش کشاورزی مصوبه‌ای توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی بود که در بخش کشاورزی فقط تا فوق‌دیپلم آموزش بدهیم و چون کشاورزی نیاز به تکنسین آموزش‌دیده دارد، اما نظام آموزشی آنها را به سمت دوره‌های لیسانس سپس فوق‌لیسانس و دکترا سوق داد، به گونه‌ای که الان فارغ‌التحصیلان دکتری در ماشین‌های کشاورزی داریم که نمی‌توانند از تراکتور و کمباین استفاده کنند و آنها فقط به صورت تئوری آموزش دیده‌اند.
وی یکی از مشکلات کشاورزان را عدم آموزش و توان استفاده از ماشین‌آلات خارجی دانست و گفت: باید یک شبکه‌ای بین کشاورز، کارخانجات و دانشگاه ایجاد شود که بتوانیم تکنولوژی را متناسب با آب و خاک به زمین منتقل کنیم.
این کارشناس کشاورزی گفت: یک تصور غلط در مورد خُرد بودن زمین‌های کشاورزی ما و امکان استفاده از مکانیزاسیون وجود دارد، در حالی که میانگین بهره‌برداری هر کشاورز ما ۱.۶ هکتار است، اما میزان اسب بخار در هکتار کمتر از ۲ اسب بخار است، اما در ژاپن با میانگین زمین‌های کمتر، چهار برابر ما اسب بخار در هکتار استفاده می‌کنند.
قهدریجانی گفت: ای کاش چالش استفاده از تکنولوژی در گلخانه و گیاهان دارویی هم استفاده شود. در بخش زراعت، مکانیزاسیون به خوبی استفاده شده است.
