ایران دوازدهمین کشور صید کننده تون ماهیان در جهان است

مختار آخوندی مدیر کل صید و صیادی سازمان شیلات ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهار داشت: تون ماهیان جزء ماهیان مهاجر دو کاشانه ای با مهاجرت های طولانی هستند، تون ماهیان حدود ۷% صید جهان را به خود اختصاص می دهند ولی در ایران بیش از ۳۰% صید کشور، مربوط به تون ماهیان و شبه تون ماهیان است.

وی افزود: این نشان دهنده اهمیت و جایگاه صید تون ماهیان در فعالیت های صید و صیادی و صنعت شیلات کشور است، بطوریکه حدود ۶۰۰۰ فروند از ۱۱۰۰۰ فروند شناورهای صیادی کشور در صید تون ماهیان و شبه تون ماهیان فعالیت دارند و در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۵۸ هزارتن از ذخائر مذکور را در صیدگاه های خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند صید نمودند.

مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در صید تون ماهیان در محدوده صیدگاهی غرب اقیانوس هند رتبه اول، در کل اقیانوس هند رتبه دوم و در جهان رتبه دوازدهم را به خود اختصاص داده است.

وی اظهار داشت: حدود ۲۰ سال پیش سهم کشور در بهره برداری از ذخائر تون ماهیان در اقیانوس هند حدود ۵ درصد بود که با سیاست گذاری های کلان شیلات، سرمایه گذاری  انجام شده، ایجاد زیرساخت ها، آموزش و هدایت بهره برداران، اکنون به حدود ۱۲ درصد افزایش یافته است.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۹، حدود ۵۷ درصد صید تون ماهیان و شبه تون ماهیان سهم صیادان استان سیستان و بلوچستان، ۳۱ درصد هرمزگان، ۱۱ درصد بوشهر و ۱ درصد استان خوزستان بود، استان سیستان و بلوچستان به دلیل همجواری با دریای عمان و دسترسی به اقیانوس هند بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.

آخوندی بیان داشت: گونه های تون ماهیان در کشور شامل هوور، هوور مسقطی، زردباله(گیدر)، چشم درشت، تون منقوش و زرده بوده و روش های عمده صید آنها نیز گوشگیر، پرساین و انواع رشته قلاب هستند.

وی گفت: در سال ۱۳۹۹ به ترتیب چهار گونه هوور، گیدر، هوور مسقطی و زرده بیشترین میزان صید را به خود اختصاص داده بطوریکه ۷۲ درصد صید تون ماهیان و شبه تون ماهیان سهم آنها بود.

این مقام مسئول در سازمان شیلات ایران، عنوان کرد: صید به روش لانگ لاین مورد توصیه سازمان های بین المللی از جمله سازمان خواروبار کشاورزی جهانی (فائو) و کمیسیون تون ماهیان اقیانوس هند است و از مهم ترین مزایای این روش این است که منجر به صید انتخابی، هدفمند و با کیفیت می شود و کاهش صید ضمنی، ارتقاء ارزش افزوده، کاهش هزینه های ابزار و ادوات صید و توجیه اقتصادی مناسب تر فعالیت، از دیگر مزایای روش صید لانگ لاین است که باعث بهبود منافع بهره برداران و تقویت فرصت های صادراتی و ارز آوری برای کشور خواهد شد.

آخوندی یادآور شد: به همین جهت طی سال های اخیر در راستای ترویج و توسعه صید لانگ لاین تون ماهیان از سوی سازمان شیلات ایران اقدامات موثری صورت گرفته است.

وی به برگزاری کارگاه های آموزشی ترویج صید لانگ لاین در استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان با مشارکت تشکل ها و صیادان و نیز اعزام صیادان برای شرکت در کارگاه های بین المللی آموزشی از جمله  ژاپن در راستای ترغیب آنها برای استفاده از روش صید لانگ لاین و نیز مدیریت و ساماندهی صید تون ماهیان به عنوان برخی از اهم اقدامات انجام شده می توان اشاره کرد.

مختار آخوندی تاکید کرد: باید با انجام آموزش های لازم و اقدامات ترویجی برای صیادان و همچنین فراهم نمودن شرایط مناسب برای بازار آبزیان، تلاش کنیم تا از روش های متنوع تر صید که منجر به حفظ کیفیت آبزیان، افزایش ارزش افزوده و پایداری ذخیره می گردد، استفاده شود.

وی افزود: براین اساس با افزایش بهره وری صیادان درآمد و شرایط اقتصادی مطلوبتری خواهد داشت.

مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران عنوان کرد که بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، جمهوری اسلامی ایران از بهمن سال ۱۳۸۰ به عضویت کمیسیون تون ماهیان اقیانوس هند درآمده است.

مختار آخوندی  افزود: از اهداف و مسئولیت های کمیسیون تون ماهیان اقیانوس هند می توان به حفاظت و مدیریت ذخایر تون و شبه تون ماهیان در منطقه IOTC ،کاهش صید ضمنی و گونه های غیر هدف، مبارزه با صید غیر قانونی، گزارش نشده و تنظیم نشده (IUU) ، کنترل صید و تلاش صیادی، نظارت کنترل و بازرسی (MCS) ، تهیه چارچوب های لازم برای جمع آوری و ارزیابی آمار و داده های صید، تعیین معیارهای لازم برای ظرفیت صید، اجرای پروژه های تحقیقاتی در زمینه صید و صیادی و ارزیابی ذخایر، ایجاد ارتباط موثر با دیگر کشورهای عضو و سایر سازمان های حاضر در کمیسیون در راستای بهره برداری پایدار از ذخائر مذکور اشاره نمود.

وی بیان داشت: ۳۲ کشور عضو کمیسیون تون ماهیان اقیانوس هند هستند و حدود ۴۰ کشور از ذخائر تون ماهیان اقیانوس هند بهره برداری می کنند که جمهوری اسلامی ایران درکل اقیانوس رتبه دوم و در غرب اقیانوس رتبه اول را به لحاظ صید دارا هستند.

وی افزود:بیش از ۱۳۰۰ فروند شناور ایران در کمیسیون تون ماهیان اقیانوس هند به ثبت رسیده است، حدود ۸۰۰ فروند از شناورهای صیادی کشور در آبهای اقیانوسی و فراساحل به صید می پردازند و بیش از ۶۰۰ فروند از شناورها به سیستم برودتی برای نگهداری ماهی مجهز شده اند.

آخوندی تاکید کرد: با توجه به اینکه در مرحله تدوین معیارهای سهمیه بندی برای صید تون ماهیان در اقیانوس هند قرار داریم  و از جمله معیارهایی که مورد تاکید و پذیرش اعضاء برای تخصیص سهمیه است.

وی افزود: میزان پایبندی کشورها به قوانین و مقررات کمیسیون است، در بررسی های انجام شده توسط کمیته پایبندی، ایران از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار بوده، گرچه هنوز کاستی هائی در تطبیق ضوابط و مقررات ذیربط وجود دارد که باید برای رفع آنها تلاش بیشتری صورت گیرد و زیرساخت های لازم برای اجرای آنها فراهم گردد.

مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران بیان داشت: میانگین سطح پایبندی کشورها به قوانین و مقررات کمیسیون در سال ۲۰۱۰ حدود ۲۵% بود و پایبندی جمهوری اسلامی ایران ۱۱% ، که بسیار پائین تر از میانگین اعضای کمیسیون بود و در سال ۲۰۱۸ میانگین پایبندی کشورها  حدود ۶۸% بود و ایران با اقدامات و تلاش های صورت گرفته، پایبندی خود را از ۱۱% در سال ۲۰۱۰ به ۷۰% در سال ۲۰۱۸ ارتقاء داد و از میانگین کشورها ی عضو، پیشی گرفت  و این شاخص برای سال ۲۰۲۰ به ۷۳% افزایش یافت.

وی گفت:بر همین اساس سازمان خواروبار جهانی (فائو) از ایران درخواست نمود تا تجارب خود در این خصوص را در اختیار سایر کشورها قرار دهد.