محصولات مزارع زنبور یکی از مهمترین و پردرآمدترین صادرات غیر نفتی در کشور

عسل در قرن شانزدهم میلادی پیش از آنکه شکر در دسترس همگان باشد، به‌عنوان ماده‌ای شیرین‌کننده استفاده می‌شد. تولید عسل در یونان باستان و سیسیل رونق بسیاری داشت، بطوریکه که حیواناتی مانند خرس‌ها نیز به کندوهای زنبور عسل هجوم می‌آوردند و خطر نیش زنبورها را به قیمت به دست آوردن پاداشی شیرین تحمل می‌کردند.
عسل ماده‌ی غذایی فوق‌العاده‌ با روند ساخت و تولید بسیار جالب است. این ماده ترکیبی از قند، آنزیم‌ها، مواد معدنی، ویتامین‌ها و آمینواسیدهاست عسل با سایر شیرین‌کننده‌ها متفاوت است و با وجود فروکتوز بالا، اگر در حد اعتدال مصرف شود، خواص بسیاری برای سلامتی دارد.
به گفته کارشناسان کشاورزی برای تولید نیم کیلوگرم عسل باید ۶۰ هزار زنبور، مجموعا ۵۵ هزار کیلومتر پرواز کنند و روی بیش از دومیلیون گل بنشینند تا بتوانند شهد لازم برای تولید این میزان از عسل را به دست آورند.
بعد از جمع‌آوری شهد، زنبور آن را در شکم خود ذخیره می‌کند، در آنجا با آنزیم‌ها ترکیب و سپس شهد به دهان زنبور برگشت داده می‌شود و به دهان زنبور بعدی منتقل می‌شود،‌ این فرآیند آن‌قدر تکرار می‌شود تا شهد تا حدودی هضم شود و در پایان در کندو ذخیره می‌شود.
پس از آن زنبورها با بهم زدن بال‌هایشان شهد را خنک می‌کنند که منجر به تبخیر آب موجود در آن می‌شود و ماده‌ای غلیظ به دست می‌آید که آن را عسل می‌نامیم. کندوی زنبور عسل از ماده‌ای به نام موم ساخته می‌شود که از شکم زنبورها خارج و سپس سفت می‌شود.
عسل این شهد شگفت انگیز و جادویی امروزه در دسترس همگان با قیمت های وختلف وجود دارد و یکی از دغدغه های مصرف کننده تشخیص تقلبی و اصل بودن آن است.
استان همدان با پوشش گیاهی بکر و متراکم و از طرفی گونه های مختلف گیاهی و داروئی در تولید عسل زبانزد است و تولید کنندگان زیادی را در خود جای داده است.

دامنه های کوهستان الوند و هر شهرستانی که کمی از نظر آب و پوشش گیاهی غنی تر باشد بدون شک عسل هایی با کیفیت بهتر تولید می کنند.
وجود کندوهای رنگارنگ هنگام عبور از طبیعت همدان و مناطق بکر این روزها بسیار زیاد شده است.
مهدی خجسته، زنبوردار همدانی که در روستای سنگستان فعالیت دارد او با لباس محافظ در میان جعبه ها می چرخد و قاب ها را بیرون می آورد وبررسی می کند ومی گوید : اینها نمونه بی نظیر از تلاش و همکاری و هماهنگی هستند و در نهایت باعث رسیدن به هدف و تحقق آرزوها می شود.
وی ادامه داد: حدود ۵ سال است که به صورت حرفه ای شغل زنبورداری را انجام می دهم و مزارع ثابت در سنگستان دارم ( کوی سنگستان در ۴ کیلومتری شهر همدان قرار دارد. این روستا متشکل از مناظر طبیعی بسیار زیبا می‌باشد).
زنبوردار سنگستانی با اشاره به آب و هوای خنک و معتدل تر سنگستان افزود: پوشش گیاهی و هوای خنک به همراه آب خوبی که سنگستان دارد باعث شده عسل های قوی تر و با طعم بهتری تولید شوند چرا که مزارع گل محمدی و انوع گل ها در سنگستان باعث شده که صنعت زنبورداری رشد قابل توجهی در این شهرستان داشته باشد.

کارآفرین همدانی یکی از بهترین نمونه کندوها را کندوهای روباز دانست و گفت: در کندوهای روباز استاندارد از لحاظ کنترل بیماریها و ذخیره و برداشت بهتر از کندوهای بسته است.
خجسته بردن کندوها به قشلاق و ییلاق را یکی از مهمترین اقدامات یک زنبوردار بیان کرد و گفت: افرادی که موقع برداشت کندوهای خود را قشلاق و ییلاق ببرند حدود ۳ تا ۵ تن عسل برداشت می کنند و اگر زنبورداری هم این کار را انجام ندهد در سال حدود ۳ تن عسل تولید می کند.
وی افزود: همدان به علت گیاهان داروئی متفاوتی چون گون، گل کوفته، آویشنو غیره جزو استان های غنی تولید عسل با کیفیت است ، اما تا به حال در هیچ جای دنیا مقاله ای ثبت نشده که وقتی زنبور از گل گون یا آویشن تغذیه می کند آیا خصوصیات پایه را به عسل منتقل می کند یا نه ؟ اما مزه و بوی گیاه به عسل نتقل می شود.
وی ادامه داد: از زمانی که جهاد کشاورزی اعلام کرد زنبورداران باید پروانه کشاورزی داشته باشند ساماندهی بهتری صورت گرفته و برگزاری کلاس های جهاد هم تاثیر خوبی برای تازه کارها دارد، همچنین وام ها و مزایا نیز برای زنبورداران از اهمیت خاصی برخوردار است.
خجسته که مربی آمادگی جسمانی است به خبرنگار ما گفت: یکی از مهمترین مشکلات زنبورداران در استان همدان نبود بازار خوب است که باعث می شود بیشتر پول به جیب دلال برود ، بنابراین باید جهاد کشاورزی سایتی راه اندازی کند و درآنجا اقدام به فروش عسل های مختلف با کیفیت های مناسب کند تا زنبورداران متضرر نشوند.

علیرضا قراگوزلو مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی گفت: برند سازی عسل با اشاره به اینکه سیاست کشور مبتنی بر این شده که بر یک برند ملی متمرکز شود، چراکه اگر برندهای مختلفی را معرفی کنیم برای صادرات به مشکل بر می‌خوریم.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان اضافه کرد: یک برند کلی در کشور به عنوان برند «اکسیر» تعریف شده که متعلق به اتحادیه زنبورداران کل کشور است و مقرر شده به عنوان برند ملی عسل کشور در زمینه صادرات ورود پیدا کند و اکنون در پنج استان از جمله همدان نمایندگی افتتاح کرده است.
وی افزود: با توجه به بالا رفتن رطوبت و امکان شیوع بیماری نزوما پیش بینی کردیم داروخانه‌های مجاز دامپزشکی چه داروهایی بیاورند و دارو به اندازه مکفی تامین شده است.
استان همدان ۹ درصد عسل تولیدی کشور را تامین می‌کند و با داشتن شرایط جوی مناسب فرصت خوبی برای پرورش زنبور عسل در اختیار دارد اما متاسفانه برند سازی صورت نگرفته واز همه مهمتر وجود عسل های تقلبی بازار را از دست تولید کننده خارج و دلالان جولان می دهند.
باتوجه به صنعت زنبورداری که در همه کشور و به خصوص استانهای کوهستانی در حال رونق است باید مسئولین ورود جدی کرده و در این راستا گامی بلند بردارند تا شاهد صادرات این شهد شگفت انگیز و مشغول شدن جوانان زیادی در این صنعت شویم.